Çocuk terbiyesinde taklit esastır, gerçeğini kimse inkâr etmez herhalde.
Çocuk terbiyesinde rol model anne ve babalardır. Çocuk büyüdükçe bu şemsiye de büyür. Ama temel sağlam atılmışsa zaman ve mekânlardaki duruşta sağlam olur.
Ya toplum! Toplumun terbiyesinde etkin faktörler nelerdir? Terbiye kavramını, toplumsal kimlik ve toplumsal ahlak olarak değiştirelim.
Tabii ki başta inanç, kültür ve tarih gelir. Günümüz Türkiye'si ve de dünyasında bu kavramlar o kadar yıprandı ki neredeyse yok hükmündeler.
Artık şimdiki zamana göre toplumsal kurallar oluşuyor, kimlikler ortaya çıkıyor.
Ama buradaki en önemli öğe yine insan. Ve özelliklede toplumu yönlendiren insanlar.
Kimlerdir onlar?
Başta siyasetçiler. Din adına öne çıkan isimler. Spor ve sanatta şöhret olmuş isimlerde çok önemlidir.
Vatandaş bunları taklit eder. Halleri ile hallenir. Sözlerinin avukatlığını yapar. Kıyafetlerinin sergileyicisi olur. Öyle ki bedava tetikçiliğe bile soyunur.
Bireyler bir araya gelince de toplumlar oluşur. Buradan yola çıkarak bir toplumun ahlakını anlamak için siyasetçisine, din adamına, sanatçısına, sporcusuna ve esnafına bakmak yeterlidir kanaatindeyim.
Bugün Türk milleti bir kimlik kaybı yaşıyor ve toplumsal ahlaksızlıklar her tarafı sarmışsa bunun neden ve niçinlerini çok iyi analiz etmek lazımdır.
Toplum siyasetçilerin üslubunu taklit ediyor. Din adamlarının kayıtsızlığını taklit ediyor. Sanatçı ve sporcuların yaşam şekillerini bire bir uygulama gayretindedir.
İşte bu taklit ve gayretler neticesinde ortaya bugünkü Türkiye tablosu çıkıyor.
Başta siyasilerin olmak üzere toplumun önündeki insanları bu söz, tavır ve nefretin aşağıya yansıması ise alenen hakaret, gasp, cinayet, taciz, tecavüz şeklinde kendini gösteriyor.
Prof. Dr.
Haydar Baş toplum bir aynadır, diyor. Neyin aynası? İnsanların iç âleminin, gönül dünyasının aynası.
"Toplum, insanların iç dünyasının görüntüsüdür denilebilir. Başka bir ifadeyle toplum, insan denen varlığın aynasıdır.
Fert, kendi dünyasında düşündüklerini toplum denen meydanda uygulamaya koyar. O halde her toplum, kendini oluşturan insan veya insanlar demektir…
Bu gün hiç kimsenin toplumdan şikâyet ederek, kendini müdafaa etmesi ve mesuliyetten kurtulması değildir. Hepimiz bu toplumda var olan kötülüklerden mesulüz.
Bizler, bireyler olarak varlığımızda mevcut olan yanlışları, hataları düzeltmeye mecburuz. Birbirimize zarar veren duygu ve düşünceleri ıslah etmeliyiz ki, toplumda yanlışlar olmasın…" (İman ve İnsan sh:225–26)
Bugün cumhurbaşkanı da iç âleminde olanları dışarıya yansıtıyor, muhalefet liderleri de, vekiller de, askerler de, sanatçılar da, esnaf da, bakkal da, ben de… Herkes yani?
O halde sakın din adına, ahlak adına, adalet adına, özgürlük, eşitlik vs. adına birilerini suçlayanları görürseniz sakın itibar etmeyin.
Çünkü bu vahim tablo hepimizin eseri. Eğer bizlerin iç dünyası temiz olsaydı, kalpleri kara, dilleri vahşi olanlar önümüze geçemezdi. Çünkü testinin içinde ne olduğunu görürdük.
Balık baştan kokar, sözünü de dedeleriniz söylemişti. Siz, kokmuş balıkları baş yaptınız. Haliyle kokudan şikâyet etmeye hakkınız yok.
