Amerikan
Merkez Bankası Federal Reserve (FED), yüksek seyrini sürdüren enflasyonun ateşini dindirmek için gösterge faiz oranlarını önceki gün 75 baz puan artırarak yüzde 1.50-1.75 aralığına yükseltti. ABD'de geçen hafta açıklanan enflasyon verisinin yeniden 41 yılın zirvesine çıkmasının ardından FED'in aldığı 75 baz puanlık faiz artırım kararı, 1994'ten bu yana tek seferde gerçekleştirilen en hızlı faiz artışı oldu. FED Başkanı Jerome Powell, toplantı sonrası yaptığı açıklamada, yüksek enflasyona karşı bankanın temmuz toplantısında 50 veya 75 baz puanlık faiz artırımına gidebileceğini ifade etti. ABD faizlerindeki artışın Türkiye'ye olası etkileri endişe veriyor. Uzmanlara göre ABD'deki faizlerin artırılması tüm dünyayı olduğu gibi Türkiye'yi de doğrudan ve dolaylı yollardan etkileyecek. Faiz artışı ve geleceğe yönelik artışın süreceği sinyalleri ilk olarak kendini dolar ve petrol fiyatlarında gösterecek. Nitekim karar sonrası ABD doları diğer para birimleri karşısında değer kazandı.
Sermaye çıkışı hızlanacak
FED kararı petrol fiyatlarının bir nebze gerilemesine yol açtı. Karar sonrası Batı Teksas Tipi ham petrolün varil fiyatı yüzde 2.5'in üzerinde düşerek 115 dolara Brent petrolün varili ise yüzde 2 civarında düşerek 119 dolara geriledi. Petrol fiyatlarındaki bu gerileme enerjide dışa bağımlı olan ülkemizin enerji ithalat faturasının biraz olsun gerilemesine yol açsa da kurlardaki yukarı yönlü hareketin bu enerji ithalat faturasını daha da artırabileceği ifade ediliyor. FED'in kararının Türkiye için dolaylı ve daha uzun vadeli olumsuz etkisi ise sermaye çıkışı olarak görülecek. Uzmanlar yüksek riskli ve kırılgan bir ekonomiye sahip Türkiye için sermaye çıkışını en sıkıntılı durum olarak ifade ediyor. Bu durumun şaşırtıcı olmadığını ve beklenen bir şey olduğunu kaydeden uzmanlar, FED'in şahin duruşunu artırarak sürdürecek olmasının sermaye çıkışını daha hızlanacağı anlamına geldiğine dikkat çekiyor. ABD'deki tahvil fazilerinin sıfıra yaklaşması, hatta eksiye düşmesi bir çok yatırımcıyı daha yüksek riskli pazarlara yöneltmişti. Faizlerin yükselmesi ile bu paranın bulundukları piyasalardan çıkarak ABD ve diğer gelişmiş ekonomilere dönmesi Türkiye gibi kırılgan ekonomiler için oldukça zor bir dönemin başladığına işaret ediyor.
Gözler 23 Haziran'da
Türkiye'de piyasaların gözü 23 Haziran'da yapılacak Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında. Uzmanlar, PPK toplantısında sabit faiz veya indirim kararı çıkması halinde döviz kurlarındaki artışın daha da hızlanabileceğini dile getiriyor. FED kararı 15 Haziran'da açıklandığında Türkiye'de piyasalar kapalıydı. Birkaç gündür 17.20-17.25 civarında dalgalanan dolar/TL dün sabah 17.31'e kadar yükselirken, euro da 18.10 TL seviyelerinde işlem gördü. Uzmanlara göre içeride TL fiyat istikrarı sağlanamaz ise TL'nin ABD doları karşısında değer kayıpları Temmuz ve sonraki aylarda hızlanabilir.
