Tokat'ın serin lezzeti bat sizi bekliyor

Tokat mutfağı, Anadolu'nun bereketli topraklarından ve kadim kültüründen beslenen zengin bir sofra geleneğine sahiptir. Bu mutfağın belki de en özgün, en serinletici ve en halktan lezzetlerinden biri de "Bat" yemeğidir. İlk bakışta bir salata ya da çorba gibi görülebilir ama Bat, aslında Tokat insanının doğayla ve mevsimlerle kurduğu ilişkinin, tarıma dayalı yaşamının lezzetli bir ifadesidir.

Bat Nedir?
Bat, ince bulgurun yeşillikler ve baharatlarla karıştırılıp üzerine soğuk su eklenmesiyle yapılan, soğuk servis edilen geleneksel bir yemektir. Bir bakıma mercimekli kısırın daha sulu, daha serinletici versiyonudur. Özellikle yaz aylarında Tokat'ta sofraların vazgeçilmezi olan Bat, aynı zamanda tok tutucu ve besleyici yapısıyla da dikkat çeker.

Malzemeler ve Hazırlık
Bat'ın temel malzemeleri:

İnce köftelik bulgur,

Yeşil mercimek,

Soğan (özellikle taze soğan),

Domates ve biber salçası,

Bolca taze nane, maydanoz, reyhan,

Pul biber, tuz, limon suyu ve zeytinyağı,

Soğuk içme suyu.

İlk olarak yeşil mercimek haşlanır. Ayrı bir kapta ince bulgur, sıcak suyla ıslatılarak kabartılır. Daha sonra tüm malzemeler büyükçe bir kapta karıştırılır ve üzerine bolca soğuk su eklenir. Sonuç, ne tam bir çorba ne de kuru bir salatadır. Serinletici, hafif akışkan bir kıvamı vardır. Tokat'ta bu yemeğin yanında çoğunlukla marul ya da asma yaprağıyla servis edilmesi adettendir. Bat, bu yapraklara sarılarak da yenebilir.

Neden Bu Kadar Seviliyor?
Tokat'ın yazları sıcak ve kuraktır. Bat, serin ve hafif yapısıyla yazın en ideal yemeklerinden biridir. Aynı zamanda ekonomik ve pratik bir yemektir. Köylerde imece usulü yapılan işlerin ardından, tarlada ya da bahçede hep birlikte Bat yemek, Tokat kültüründe bir dayanışma ve paylaşma anıdır.

Yalnızca karın doyurmakla kalmaz; Bat, aynı zamanda bir sohbet yemeğidir. Koca bir tepsi Bat'ın etrafında toplanılır, herkes kaşığını batırır ve hem yemek yenir hem de muhabbet koyulaşır.

Bat'ın Kültürel Yeri
Tokat mutfağında Bat, sadece bir yemek değil, aynı zamanda bir ritüeldir. Genç kızların elinin lezzeti Bat yaparken ölçülür, yaz akşamlarında komşular arasında pay edilir. Hatta bazı yörelerde düğün hazırlıklarının ya da hasat kutlamalarının bir parçası olarak Bat pişirilir.