TOKİ köyleri de betonlaştırıyor

 

Hayata geçirilen 'Her Yıl 100 bin Sosyal Konut' uygulaması için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yeni bir proje başlattı. Bakanlık, 81 ile gönderdiği yazıyla Köy Konut Projesi'ni hayata geçirdiğini duyurdu. Bakan Murat Kurum imzalı belgede, köy tüzel kişiliğine ya da hazineye ait yerleşime uygun arazilere 50 başvuru olması durumunda toplu konut yapılabileceği belirtiliyor. Muhtarlar aracılığıyla yapılacak taleplerin de Toplu Konut İdaresi'ne (TOKİ) bildirilmesi isteniyor. Projeye göre, köylülerin az peşinat, düşük taksit ve uzun vade ile güvenli, sağlıklı ve yaşanabilir konutlara erişimi sağlanacak. Toplu konutlar kırsal yerleşimlerin ve sosyal fiziki altyapısı, iskânı, yerleşim ihtiyaçlarının giderilmesi için yapılacak.

Proje ile ayrıca yaşam kalitesinin iyileştirilmesi, kırsal toplumun refah düzeyinin artırılması ve nüfusun kırsalda tutundurulması hedefleniyor. Yapılacak evlerin tarım köy evleri olacağı ve köyleri modernleştireceği savunuluyor. Proje kapsamında içme suyu havzası, milli park, devlet mera alanı, doğal ve kültürel sit alanları gibi koruma bölgelerinde konut yapılamıyor. Ancak devlet isterse bu koruma alanlarını da kapsam dışı bırakarak yapılaşmaya açabilir. Daha önce de kırsal alanlarda benzer toplu konut projeleri yapılmıştı. Örneğin Rize Hemşin'de dere kenarında altı katlı ve dört katlı ahşap kaplı sıra sıra beton binalar yapıldı. Baraj suları altında kalacak Hasankeyf'teki tarihi evlerine yerine 'Yeni Yerleşim Yeri'ne tek tip evler inşa edildi. Şanlıurfa'da GAP projesi kapsamında baraj suları altında kalacak evlerin yerine avlulu evler yapıldı. Ancak bunların çoğu köy halkının ihtiyacına karşılık vermekten uzak kaldı. 

 

 

Kuşku doğuruyor

 

Uzmanlar, planlanan bu Köy Konut Projesi'nin de hem benzer sorunlara yol açabileceği hem de bölgenin kültürel yapısının bozabileceği ve köyleri köy olmaktan çıkarabileceği nedeniyle kuşkuyla bakıyor. Restorasyon ve koruma konularında uzman Karadeniz Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi öğretim üyesi Hamiyet Özen'e göre, hiçbir köyde yan yana aynı evlerden olmaz. Dünyada da bunun örneği yok. Nedeni kırsalda her ailenin kendine özgü bir yapısının olması... Özen, ister yaylaya isterse köye, nereye yapılırsa yapılsın kesinlikle kırsal alanda tek tip ev yapılamayacağını, yapılırsa köylerin köy olma özelliğini kaybedeceğini söyledi. Projenin özellikle de Karadeniz'deki doğal güzellikleri etkilemesinden endişe ediliyor. Karadeniz'in en özgün özelliklerinden biri olan yaylaları bölge sakinlerinin dışında her yıl binlerce yerli ve yabancı turist ziyaret ediyor. Rize Çamlıhemşin'deki bulutlara asılı gibi duran Pokut Yaylası, Sal Yaylası başlıca örneklerinden. Buralarda hem birbiri ile uyumlu hem de birbirinden çok farklı ahşap yapılar da mevcut. Özen'e göre, bu bölgelere dağınık halde, 3-4 bina yapılsa fazla göze batmayabilir. Ancak TOKİ olduktan sonra en az 20-30 birbirinin aynısı bina yapılır. Bu da yeni bir yerleşke anlamına gelir. DW