'TÜİK'in araştırması inandırıcı değil'

İktisatçı Mustafa Sönmez, TÜİK'in birçok alanda olduğu gibi gelir dağılımını saptamada izlediği sağlıksız yöntemi terk etmediğini belirterek, "2005 için açıklanan gelir dağılımı sonuçlarını objektif kabul etmek neredeyse imkansız" dedi Sönmez yaptığı açıklamada, TÜİK'in bölüşülen gelir olarak açıkladığı rakamla, milli gelir açıklarken ifade ettiği bölüşülen gelir arasında büyük fark bulunduğunu kaydetti. Sönmez, "Bu fark, öyle böyle değil, yüzde 60-70'lerde dolaşıyor. Yani, TÜİK'in gelir dağılım araştırmalarında paylaşıldı dediği gelirle, 'gelire göre GSMH'de ifade ettiği ve işgücü geliri, tarım geliri, işletme artığı olarak ifade ettiği gelir arasında yüzde 60 dolayında fark var. Bu fark nereden kaynaklanıyor" diye sordu. Sönmez'in verdiği bilgiye göre, gelir dağılım araştırmalarında veri, beyanla elde ediliyor. Yani seçilen örneklemden hanelere gidilerek gelirleri soruluyor ve onlar neyi ifade ediyorlarsa, o doğru kabul edilip, gelirin 20'lik 10'luk, 5'lik gruplar arasında nasıl dağıldığı kamuoyuna bölüşüm portresi olarak sunuluyor. Sönmez, şunları kaydetti:"Oysa, beyanla gelir verisi toplamak, başka verilerle çaprazlama test edilmedikçe yanıltıcıdır. Nitekim, 2005 için bölüşüldü denilen gelir 255 milyar YTL iken, 2005 milli gelirinde bölüşülen gelir 409 milyar YTL. Yani arada 154 milyar fark var. Başka bir ifadeyle, paylaşılmış gelirde 154 milyar YTL, eksik beyan edilmiş. Bu, bölüşüldüğü iddia edilen gelirin yüzde 60 üzerinde bir gelirdir." Sönmez, eksik beyanda bulunanların daha çok yüksek gelir grupları olduğunu, buradan kaynaklanan sorunun da bu kesimin gelirlerinin eksik hesaplanması sonucunu doğurduğunu belirterek, "Bu yöntemle yapılan gelir dağılımı araştırmalarının, gerçeği anlamamızı imkansız kılıyor" dedi. Sönmez'in yaptığı belirlemelere göre, 2003 yılında bölüşülen gelir 180 milyar YTL olarak belirlenirken, gelire göre GSMH 309 milyar YTL olarak hesaplandı. Arada 129 milyar YTL7lik bir fark oluştu. Bölüşülen gelirle gelire göre GSMH arasında 2004 yılında ise 148 milyar YTL'lik bir fark oluştu. 2004 yılında bölüşülen gelir 218 milyar YTL, gelire göre GSMH ise 366 milyar YTL olarak belirlenmişti. Bölüşülen gelirin 255 milyar YTL olduğu 2005 yılında ise gelire göre GSMH 409 milyar YTL olarak hesaplandı. Fark ise 154 milyar YTL olarak hesaplandı.