Türkiye’de internet sansürü rekor kırdı

Türkiye, dünyada tek bir günde en fazla internet sitesini engelleyen ülke unvanını bir kez daha tescilledi. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), yalnızca Kasım ayının ilk 25 gününde 142 bin yeni alan adını erişime kapattı. Toplam engelli site sayısı 1 milyon 100 bini aştı. Bu rakam, Çin'in "Büyük Güvenlik Duvarı"nı bile geride bırakarak Türkiye'yi küresel internet sansürü liginde zirveye oturttu.

Yeni Sansür Kanunu'nun yürürlüğe girmesinden sadece üç hafta sonra gelen bu rekor, hem muhalif medyayı hem de sıradan vatandaşın günlük hayatını doğrudan etkiliyor.

"Yeni Kanun" adı altında toplu kapama furyası

17 Ekim 2025'te Resmî Gazete'de yayımlanan 86 maddelik "İnternet Yayıncılığı ve Dijital Platformların Denetimi Kanunu", erişim engeli kararlarını sulh ceza hakimliklerinden alıp doğrudan BTK'ya verdi. Artık mahkeme kararı gerekmeden, "milli güvenlik ve kamu düzeni" gerekçesiyle anında engelleme yapılabiliyor.

Kasım ayının ilk haftasında Wikipedia'nın Türkçe sayfaları yeniden tamamen kapatıldı, ardından Ekşi Sözlük, İnci Sözlük, Uludağ Sözlük gibi kullanıcı üretimi platformlar sırayla düşürüldü. 24 Kasım gecesi ise tek seferde 87 bin kişisel blog ve WordPress alt domaini engellendi; çoğu siyasi içerik bile barındırmıyordu.

VPN'ler de hedefte

Hükümet, engelleri delmek için kullanılan VPN uygulamalarına savaş açtı. App Store ve Google Play Türkiye mağazalarından ExpressVPN, NordVPN, Surfshark gibi popüler uygulamalar kaldırıldı. 25 Kasım'da Türk Telekom, Sabit ve mobil hatlarda OpenVPN ve WireGuard protokollerini tamamen bloke etmeye başladı. Bu, dünyada bir ilk: Devlet düzeyinde VPN protokollerinin toptan kesilmesi. Uzmanlar, bunun bankacılık uygulamalarından kurumsal bağlantılara kadar milyonlarca insanın işini doğrudan etkileyeceğini söylüyor.

Ekonomik ve sosyal fatura

Sansür dalgası sadece siyaseti değil, ekonomiyi de vuruyor. E-ticaret siteleri, Etsy ve Patreon gibi platformlara erişim engeli getirilince küçük işletmeler sipariş alamaz hale geldi. Sadece Kasım'da 40 binden fazla Etsy Türkiye mağazası kapanma noktasına geldi. Eğitimde ise Coursera, edX ve Khan Academy'nin bazı ders videoları "zararlı içerik" gerekçesiyle engellendi; üniversite 200 binden fazla üniversite öğrencisi final projelerini teslim edemedi.

Direnç ve yeni göç dalgası

İnternete erişim özgürlüğü sıralamasında 180 ülke arasında 165. sıraya gerileyen Türkiye'de gençler arasında "dijital göç" konuşulmaya başlandı. Son bir ayda 60 binden fazla kişi Estonya, Portekiz ve Gürcistan'ın dijital vatandaşlık programlarına başvuru yaptı. İstanbul'daki yazılımcılar, "Artık burada nefes alamıyoruz" diyerek toplu taşınma planları yapıyor.

Türkiye, 2025'in sonbaharında interneti bir "kapalı devre devlet televizyonu"na dönüştürme yolunda hızla ilerliyor. 1 milyon 100 bin engelli site, sadece bir rakam değil; düşüncenin, ticaretin, eğitimin ve günlük hayatın sistematik olarak karartılması demek. Bu hızda devam ederse, 2026'yı göremeden "Türkiye'de internet vardı" diye anlatacağımız günler çok yakın.