Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre pandeminin bedeli resmi olarak açıklanandan çok daha yüksek. Kurum 1 Ocak 2020 ve 31 Aralık 2021 tarihleri arasında gerçekleşen, Covid-19 ile doğrudan ya da dolaylı olarak ilgili olan ölüm sayısının yaklaşık 15 milyon olduğunu açıkladı. DSÖ geçtiğimiz iki yılda Covid'e bağlı olarak gerçekleşen ölümlerin 13.3-16.6 milyon aralığında olduğunu öne sürdü. Gerçek durum ve normal şartlarda gerçekleşmesi beklenen ölümler arasındaki farkı gösteren ve "fazladan ölüm" olarak adlandırılan bu sayı, ülkelerin açıkladığı resmi rakamlardan çok daha yüksek. DSÖ'ye göre birçok ülke pandemiye bağlı ölümleri düşük gösteriyor. Geçtiğimiz yılda resmi olarak bildirilen Covid'e bağlı ölümler 5.4 milyon düzeyinde.

Türkiye'de gerçek sayı 3.2 kat fazla

Rapora göre fazladan ölümlerin büyük bölümü 10 ülkede yoğunlaşırken, yüzde 81'i orta gelirli ülkelerde görüldü. Türkiye'de 1 Ocak 2020-31 Aralık 2021 arasında fazladan 264 bin ölüm gerçekleştiği ifade edildi. Resmi verilere göre ise bu dönemde ülkemizde Covid nedeniyle hayatını kaybeden kişi sayısı 82 bin düzeyinde. DSÖ tahminleri, ülkemizde açıklanan resmi verilerin 3.2 katı. Başka bazı ülkelerde bu fark çok daha büyük. DSÖ tahminleri Mısır'da açıklanan kayıpların 11.6, Hindistan'da açıklanan sayının ise neredeyse 10 katı. Geçtiğimiz iki yılı (2020-2021) kapsayan DSÖ raporu yaş ve cinsiyete göre kırılımları da içeriyor. Buna göre fazladan ölümlerin yüzde 57'si erkeklerde görüldü. İleri yaştaki yetişkinlerde de sayı daha yüksek.

Pandeminin bedeli ülkeden ülkeye değişiyor

Fazladan ölümler nüfusun yüksekliğine orantılı olarak arttığı için, resmin daha iyi değerlendirilebilmesi için nüfusa oranlanarak değerlendirilmesi daha uygun. Bu şekilde elde edilen, her 100 bin kişilik nüfus başına düşen Covid ölümleri tablosunda Peru başı çekiyor. Veriler pandeminin farklı ülkeleri çok farklı şekilde etkilediğini gözler önüne seriyor. Fazladan ölümler, doğrudan hastalığın etkisiyle gerçekleşenler yanında pandeminin sağlık sistemleri ve toplum üzerine etkileri nedeniyle, dolaylı olarak gerçekleşenleri de kapsıyor. Dolaylı ölümlerin büyük bölümü sağlık sistemlerinin aşırı yüklenmesi nedeniyle farklı sağlık sorunları olan kişilerin önlem ve tedaviye erişememesinden kaynaklanıyor.