logo
19 MART 2024

Ukrayna krizinde dün-bugün-yarın - 2

08.02.2022 00:00:00

Ukrayna'nın Donetsk ve Luhansk bölgesine askeri bir müdahalede bulunması halinde Rusya, buralara asker göndermekte tereddüt etmeyecektir. Zira bu iki özerk yönetim, Rusya'dan resmi olarak yardım talep etmesi halinde Rusya askeri müdahaleye hukuki dayanak da sağlamış olacaktır. Bu noktada bu yılın başında Kazakistan'daki olaylara Kazakistan yönetiminin isteğiyle -aslında hiç gereği yokken- Rusya'nın asker göndermesini bir kenara not etmek gerekli. Zira Kazakistan hamlesiyle Rusya, giderek tırmanan Ukrayna krizinde rakiplerine mesaj vermiştir dersek yanlış bir teşhis olmaz.  

Gerilim daha da tırmanabilir

NATO son 30 yılda Rusya'nın dibine kadar gelirken, Rusya'yı geriye bir adım daha atamayacak duruma getirdi. 

Moskova'nın bu aşamada geri adım atması demek, gelecekte nüfuzu altındaki diğer bölgelerde taviz vermek zorunda kalmaya neden olabileceği için ihtimal dahilinde görülmüyor. 

Bu da eğer NATO ve ABD ateşi körüklemeye devam ederlerse gerilim daha da tırmanacak anlamına geliyor.

Türkiye'nin durumu ve girişimleri

3 Şubat'ta Ukrayna'ya giden Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya ile Ukrayna arasında arabuluculuk yapmayı hedefliyor. 

Zira, Türkiye'nin hem Rusya hem de Ukrayna'yla iyi ilişkileri var.

Ukrayna'dan dönüş yolunda açıklamalar yapan Erdoğan, Rusya lideri Putin ile Ukrayna lideri Zelenskiy'i Türkiye'de buluşturmak istediğini ifade etti. Ukrayna liderinin görüşme hazır olduğunu da ekledi. 

Rusya'dan Türkiye'nin teklifine net bir yanıt gelmiş değil.

Savaş senaryosu Türkiye için en tehlikeli çıkmaz

Ukrayna ile Rusya arasında fiili bir çatışmadan etkilenecek ülkelerin başında Türkiye geliyor. Bu bağlamda Ankara bölgede sıcak çatışma çıkmasına engel olmak için elinden geleni yapmalı. Ancak Erdoğan'ın Ukrayna ziyaretinde Kırım üzerinden verilen mesajlar ve Türk İHA'larının Ukrayna'da üretilmesine dair imzalanan anlaşma, Türkiye'nin hangi tarafta olduğunu net ortaya koyduğu için Ankara'nın arabuluculuğu etkisini yitirmiş görünüyor. 

ABD tarafı, Türkiye ile Ukrayna arasındaki anlaşmalardan memnun. 

Zira bu hamleler gerilimi ABD'nin istediği noktaya taşırken Rusya'nın hedeflediği noktadan uzaklaştırıyor. Yani aslında bilerek ya da bilmeyerek ateş körüklenmiş oluyor. 

Ancak yine de Putin-Zelenski görüşmesi Türkiye'de gerçekleşebilir. Savaş senaryosu Türkiye için tehlikeli çıkmazlar doğurabileceği için buna karşı her türlü hamle kritik önemde.

Türk Dışişlerinin kafası fazla karışık!

Arabulucu ülke ateşi körüklemez. Türkiye, bir taraftan gerilimi azaltmak için girişimlerde bulunurken Rusya'nın rahatsız olduğu bilinen Türk İHA'lar konusunda yeni bir anlaşma imzalanarak ateş körüklenmiş oldu. Türkiye, etkili bir arabuluculuk yapmak için bu anlaşmayı imzalamayabilirdi, en azından başka bir zamana erteleyebilirdi. Bu bağlamda Dışişleri'nde diplomatik akıl devre dışı kalmış gibi görüntü veren karmakarışık bir manzara var. Türkiye olarak arabuluculuk yapmayı arzuluyoruz ancak, ne Ukrayna'yı Rusya'nın istediği noktaya taşıyabilecek bir söylem kullanıyoruz, ne de Rusya'ya tarafsız olduğumuzu gösterebiliyoruz.

Rusya ve Ukrayna Türkiye'den ne bekliyor?

Rusya, Erdoğan'ın Minsk anlaşmalarına uyması konusunda Zelenskiy üzerindeki etkisini kullanmasını istiyor. Yani Ruslar, Zelenskiy'i ABD ve NATO'nun gazıyla Donbass'ta askeri bir maceraya girmekten alıkoyacak bir Türk etkisi bekliyor. Ukrayna lideri Zelenskiy ise sorunun Ukrayna'nın toprak bütünlüğü temelinde çözülmesini Türkiye'nin Rusya'ya kabul ettirmesini bekliyor. 

Türkiye tarafsız kalabilir mi?

Ukrayna'da askeri bir tırmanış Türkiye'yi, başta Montrö Sözleşmesi sorumluluğu olmak üzere zor kararlar vermek durumunda bırakabilir. Bu süreçte Rusya'yla karşı karşıya gelmek ülkemiz için yıkıcı sonuçlar doğuracaktır. Zira Rusya'yla karşı karşıya gelmek Türkiye'nin, Akkuyu Nükleer Santral Projesi'nin geleceğinden tutun da turizm sektörü, Suriye ve Libya'da devam eden operasyonlar gibi birçok konuda başını ağrıtabilir. Ancak NATO ve de ABD'nin Türkiye'yi buna zorlayacağı kesin. 

Ukrayna krizinde gerilim daha tırmanırsa Türkiye'nin yara almaması belki mümkün değil, ancak oluşacak türbülanstan en az zayiatla çıkabilmek ancak Ankara'nın tarafsız kalabilmesiyle mümkün olabilir. Aksi takdirde etkiler çok daha yıkıcı olacaktır.

Bu yüzden her ne olursa olsun Türkiye tarafsız kalabilmeli. Bunun için de hükümetin Batılıların ağzıyla konuşmaya ve adım atmaya acilen son vermesi gerekiyor. 

Arabuluculuk girişimi faydalı olacak mı?

Aslında Ukrayna krizinde çok anlamı olmadığı şimdiden ortaya çıkan arabuluculuk girişiminde bulunmasıyla Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın üç temel amacı var.

Birincisi; krizin daha büyüyerek bir savaşa dönüşmesi, zaten büyük bir darboğazdaki Türkiye ekonomisi iyice kontrolden çıkarabilir. Buna engel olmak için Erdoğan en azından seçimlere kadar zaman kazanmak istiyor.   

İkincisi; arabuluculuk rolünü Cumhurbaşkanı Erdoğan, Batılı dostlarına bir kez daha ne kadar yararlı ve etkili bir müttefik olduğunu gösterme fırsatı olarak görüyor. Bu durum, olası arabuluculuk görüşmelerinde, Ukrayna'nın Rusya'ya vereceği sözlere Türkiye'yi garantör yapmaya varırsa, sonuçları çok tehlikeli olabilir.

Üçüncüsü; içerideki sorunları çözümü konusunda aciz kalan Cumhurbaşkanı Erdoğan, yaklaşan seçimler öncesinde iç kamuoyuna 'dışarıda Türkiye'nin ne kadar güçlü ve sözü dinlenen bir ülke' olduğu mesajı vererek, seçmeni havaya sokmak istiyor. Bu bağlamda Cumhurbaşkanı Erdoğan Ukrayna krizini seçimlerde bir fırsata çevirmek istiyor.

 
Orhan Dede / diğer yazıları
Rize'de il müdürünü görevden aldı
Erdoğan'dan yeni atamalar
Süleymaniye hatadan dönmeli
İstikrarı hakim kılmakta kararlıyız
8 yılda çıkan yerli sermaye 600 milyar dolar
Parası olan kaçırıyor, olmayan kaçıyor
Kaftancıoğlu da ifadeye çağrıldı
İki şüphelinin ifadesi ortaya çıktı
Erdoğan 4. Kolordu Komutanlığı'nda konuştu
Irak ve Suriye mesajı
Utan dünya!
Bombalardan kurtulanlar açlıktan ölüyor
Ali Koç'tan tarihi çıkış
'Gerekirse bir alt lige düşeceğiz'
TİP adaylığını çektiğini duyurmuştu
Ses kayıtları yayınlandı
İmamoğlu İnşaat Genel Müdürü ifade verdi
'Para sayma' soruşturması sürüyor
Makas açılınca, Altınok için sahaya indi
Mansur Yavaş'ı hedef aldı
'Darende'ye hizmet için yola çıktık'
BTP'den Darende'de büyük miting
Ankara anketinden büyük fark çıktı
Mansur Yavaş kendiyle yarışıyor
"Gazze en büyük açık hava mezarlığına dönüştü"
AB Yüksek Temsilcisi Josep Borrell
İsrail'e 35 bin ton silah ve mühimmat taşındı
Büyük çoğunluğu ABD'den
Doğrusu 11 bin dolar
Sığınmacıların geliri Türklere sayılmış!
Rize'de il müdürünü görevden aldı
Erdoğan'dan yeni atamalar
Süleymaniye hatadan dönmeli
İstikrarı hakim kılmakta kararlıyız
8 yılda çıkan yerli sermaye 600 milyar dolar
Parası olan kaçırıyor, olmayan kaçıyor
Kaftancıoğlu da ifadeye çağrıldı
İki şüphelinin ifadesi ortaya çıktı
Erdoğan 4. Kolordu Komutanlığı'nda konuştu
Irak ve Suriye mesajı
Utan dünya!
Bombalardan kurtulanlar açlıktan ölüyor
Ali Koç'tan tarihi çıkış
'Gerekirse bir alt lige düşeceğiz'
TİP adaylığını çektiğini duyurmuştu
Ses kayıtları yayınlandı
İmamoğlu İnşaat Genel Müdürü ifade verdi
'Para sayma' soruşturması sürüyor
Makas açılınca, Altınok için sahaya indi
Mansur Yavaş'ı hedef aldı
'Darende'ye hizmet için yola çıktık'
BTP'den Darende'de büyük miting
Ankara anketinden büyük fark çıktı
Mansur Yavaş kendiyle yarışıyor
"Gazze en büyük açık hava mezarlığına dönüştü"
AB Yüksek Temsilcisi Josep Borrell
İsrail'e 35 bin ton silah ve mühimmat taşındı
Büyük çoğunluğu ABD'den
Doğrusu 11 bin dolar
Sığınmacıların geliri Türklere sayılmış!
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2024

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.