Viran oldu köyler yarıldı dağlar

Erzurum'da 25 Mart akşamı ve 28 Mart sabahı yaşadığımız iki deprem ve ikiyüze yakın artçı şoklar vesilesi ile deprem olgusu Türkiye gündemine girdi ve çıktı. Seçim gündemi deprem gündemini gölgeledi. Her zaman olduğu gibi ateş düştüğü yeri yaktı, yüreği dağlı analar yavrularını kaybetti, fakir köylü yegane sermayesi olan iki ineğini, beş koyununu enkaz altında bıraktı çadıra çıktı, yani ölen öldü, kalanlar için kendi şartları içinde hayat devam ediyor.

Olanları da, ölenleri de çok çabuk unutur hale geldik. Toplumsal bilinç dedikleri sermayemiz tükenmiş durumda. Televizyonlar depremle ilgili uyarı haberlerini yapmak için memleketin bir köşesinin sallanmasını bekliyor, gazeteler de öyle. Yapılan haberler de ancak bir iki gün olayı canlı tutabiliyor ve etkisini kaybediyor.

Bindörtyüz insanımızı kaybettiğimiz 1983 Erzurum depreminden sonra geçen yirmi bir yıl içinde yapılan evler, kurulan köyler biraz deprem bilinciyle kurulsaydı, yapılsaydı şimdi beş şiddetindeki depremlerde can ve mal kaybı yaşamayacaktık.

Bu noktada durup, niçin kerpiçten çamurdan duvar örüyorsun, toprak damda oturuyorsun diye köylümüzü suçlamaya hakkımız yok.

Köylümüzün iki yakası bir araya gelmedi ki evini, yuvasını sağlam yapmayı düşünebilsin. Yedi-sekiz ay süren ağır kış şartlarında, çocuklarını ve üçbeş hayvanını dondurmadan bahara çıkarmanın mücadelesini veriyor. Yerli ve uluslararası tefecilere faiz parası biriktirmekten evine çay-şeker alamaz hale geldi Türk köylüsü maalesef.

Deprem bilincini belki yeniden oluşturmaya yardımcı olur ümidi ile 83 Erzurum depremini anlatan şiirlerden alıntı yapmaya devam edeceğim.

Yörenin ünlü ozanlarından Mevlüt İhsani yirmibir yıl evvel ve yine bir pazar günü cereyan eden Erzurum depremini şöyle anlatıyor:

Otuz Ekim günü görüldü tufan

Göklere dikildi toz ile duman

Gelir her taraftan ah ile figan

Bize yardım edin çare yetişin

Ciğer acısına kavruldu sağlar

Hani yavrularım diye kan ağlar

Viran oldu köyler yarıldı dağlar

Çabuk sarın yaralara yetişin

Dağlar birbirine vurdu, kavuştu

Binalar yıkıldı, kayalar uçtu

Koyunlar meleşti köpek uluştu

Bağlar oldu pare pare yetişin

Hakkın hikmetidir güç çatamadı

Gören şaşa kaldı, anlatamadı

Ana yardım elin uzatamadı

Kundaktaki yavrulara yetişin

Bir anda yıkıldı Pasin ovası

Nice yiğitlerin söndü yuvası

Gelin feryad etti bağladı yası

Al yerine giydi kara yetişin

Ezildi vücutlar bölendi kana

Ölüler taşındı hep Horasan'a

Yanında ne kardeş ne devarana

Kimler koysun o mezara yetişin

Seksenüç yılının sonbahar ayı

Yasa boğdu Türkiye'yi dünyayı

Gurbetteki gelsin görsün sılayı

Ezik, kanlı yaralara yetişin

Yarıldı kayalar kapattı yolu

Bir yandan fırtına bir yandan dolu

Yediyüz yaralı bin üçyüz ölü

Düştük fırtınaya kara yetişin

Türlü cefalara dayanan kullar

Yıkıldı camiler, çöktü okullar

Ezildi ayaklar, kırıldı kollar

Haber verin doktorlara yetişin

Mevlüt İhsani'yim ey şanlı millet

Yaralı yavrular size emanet

Kalanlar sağ olsun ölene rahmet

Darda kalan kardeşlere yetişin.