Yabancı sermayenin derdi üretim değil

Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED), 2024 yılının ilk 6 ayına ilişkin Rakamlarla Uluslararası Doğrudan Yatırımlar Bülteni'ni yayınladı. YASED'in verilerine göre, yılın ilk 6 ayında Türkiye, 4 milyar 692 milyon dolar değerinde uluslararası doğrudan yatırım (UDY) çekti. 2023'ün aynı dönemine kıyasla yüzde 5'lik düşüş kaydedilirken, 2024'ün ilk altı ayında çekilen UDY, aynı dönem içindeki cari açığın yüzde 28'ine karşılık geldi. 2002'den itibaren Türkiye'ye gelen UDY girişlerinin toplam değeri ise 268 milyar doları geçti.

Gayrimenkul satışı da rakama dahil

Yılın ilk 6 ayında gerçekleşen yatırımların 2 milyar 846 milyon doları yatırım sermayesi şeklinde gerçekleşirken, 1 milyar 535 milyon dolarını yabancı uyruklulara gayrimenkul satışı, 754 milyon dolarını borçlanma araçları oluşturdu. Aynı dönem içinde yatırım tasfiyelerinin 443 milyon dolar değerinde aşağı yöndeki etkisiyle yılın ilk 6 ayındaki toplam UDY girişi 4 milyar 692 milyon dolar oldu.

Toptan ve perakende ticaret ilk sırada

2024'ün ilk altı ayında, toplam yatırım sermayesi girişleri 2 milyar 846 milyon dolar olurken 664 milyon dolarlık yatırım girişi ile 'Toptan ve Perakende Ticaret' yüzde 23'lük pay aldı. Finans faaliyetleri, aynı dönem içerisinde gerçekleşen yatırım sermayesi girişlerinin yüzde 12'sini çekti. Sektörde gerçekleşen 346 milyon dolarlık yatırımın 274 milyon dolarlık kısmı bankacılık ve sigortacılık haricinde kalan diğer finansal hizmet faaliyetleri ile ilişkili olarak kaydedildi. En fazla yatırımın gerçekleştiği diğer sektörler yüzde 11'lik pay ile 'ulaştırma ve depolama', yüzde 9'luk pay ile 'bilgisayarların, elektrik-elektronik ve optik ürünlerin imalatı' ve yüzde 6'lık pay ile 'madencilik ve taş ocakçılığı' oldu. Verilerden anlaşıldığı gibi üretim için gelen yabancı sermaye yok denecek kadar az! Öte yandan 'hizmetler' sektörünün payı yüzde 63, endüstrininki ise yüzde 37 oldu. Endüstri başlığı altında üretimin payı sınırlı kaldı.

Hollanda hep ilk sırada

Hollanda, ABD, Almanya, İrlanda, Norveç ve Birleşik Krallık, Türkiye'nin ilk altı ayda en çok yatırım sermayesi çektiği ülkeler olarak kayıtlara geçti. 2002-2023 dönemi toplamında yatırımların tarihsel olarak yüzde 59'unu gerçekleştiren Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, söz konusu dönemde yüzde 51'lik paya sahip oldu. 2002-2023 döneminin ikinci en büyük yatırımcısı olan AB üyesi olmayan Avrupa ülkeleri ise yılın aynı döneminde yüzde 21'lik pay aldı. 2024'ün ilk altı ayında ülkeler özelinde, Hollanda yüzde 20 ile en büyük paya sahip olurken, onu yüzde 13 ile ABD, yüzde 10 ile Almanya, yüzde 9 ile İrlanda, yüzde 8 ile Norveç ve Birleşik Krallık izledi. Geçen yılın ilk 6 ayında da Hollanda yüzde 23 ile ilk sıradaydı. Hollanda'yı yüzde 15 ile Rusya, yüzde 13 ile BAE, yüzde 7 ile Almanya ve yüzde 7 ile İrlanda izlemişti. Bu yıl Rusya sıralamaya giremedi.