Yabancılar sanayiye yatırım yapmıyor

SELİM AYANOĞLU/İSTANBUL

Danışmanlık şirketi KPMG Türkiye, Endüstriyel Üretim Sektörel Bakış 2018 raporunu hazırladı. Değişim rüzgarlarının estiği endüstriyel üretim sektörü, 'Endüstri 4.0' olgusunun üzerine yoğunlaşıyor. Türkiye'de 5.5 milyon kişinin istihdam edildiği endüstriyel üretim, 'Endüstri 4.0'ı artık daha yüksek sesle konuşuyor. 2020 yılına kadar 'Endüstri 4.0'ın etkisiyle 1.8 milyon işin ortadan kalkması ve 2.3 milyon farklı mesleğin doğması konuşuluyor.

Bu pencereden bakıldığında Türkiye'de sektörün kırılma noktasına yaklaştığı görülüyor. 2017'de yaşanan politik ve makro ekonomik gelişmelerin yanında yıkıcı teknolojilerin yükselişi, dönüşüme ayak uydurmakta zorlananların sıkıntı yaşayacağını gösteriyor. Bu sorunların önüne geçmek adına 2017'de Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından 'Sanayide Dijital Dönüşüm Platformu' kuruldu. Bu platform, Endüstri 2.0 ile 3.0 arasında konumlanan Türkiye'deki endüstriyel üretim tesislerinin geliştirilmesini planlıyor.

Türkiye'de sanayinin fotoğrafı

KPMG'nin sanayi raporundan ön plana çıkan rakamlar ve notlar şöyle:

- 2017 yılında, 2016 yılı üçüncü çeyreğinde yaşanan daralmanın ardından sektör toparladı ve milli geliri de beraberinde yukarı çekti. 
- Endüstri 4.0 konseptinin öncü firması olarak kabul edilen Siemens'in Amberg fabrikasının 10 bin metrekarelik üretim alanında iş süreçlerinin yüzde 75'i makineler ve bilgisayarlarla yürütülüyor. Fabrikada 1000 farklı ürün, milyonda 12 hatayla üretiliyor.
- Teknoloji büyük bir hızla geliyor. 'Endüstri 4.0' Türkiye endüstriyel üretim sektörü için kritik bir kırılma noktasına işaret ediyor. 2017'de yaşanan politik/makroekonomik gelişmeler ve yıkıcı teknolojilerin yükselişi şu mesajı veriyor: Dönüşüme ayak uyduramayanları sıkıntılı bir süreç bekliyor.
- 'Endüstri 4.0' yolculuğunda Türkiye'yi uzun bir yol bekliyor. Bugün, Türkiye'deki endüstriyel üretim tesislerinin büyük bir çoğunluğu, süreçlerinde otomasyonu kullanmaları noktasında değerlendirildiklerinde Endüstri 2.0 ile 3.0 arasında bir konumda bulunuyor. 
- Türkiye'de üretim sektöründe istihdam edilen 5.5 milyon kişinin 5 milyona yakını üretim 282 bini elektrik, gaz, su temini ve kanalizasyon, 150 bini ise madencilik ve taş ocağı alt sektörlerinde görev yapıyor.

Doğrudan yabancı yatırımlar düşüşte

- Doğrudan yabancı yatırımlar azaldı. 2016 yılı toplamında 7.5 milyar dolar olan doğrudan yabancı yatırımı, 2017'nin ilk 10 ayında 5.4 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Endüstriyel üretim sektörü 2017'nin ilk 10 ayında doğrudan yabancılardan 983 milyon dolar yatırım aldı ve yabancı yatırımların yüzde 18.1'ini oluşturdu.

- Son 10 yılda en düşük yabancı yatırım tutarı 2010 yılında 924 milyon dolar olarak gerçekleşmişti. Bu rakamların ışığında 2017, son 10 yılda uluslararası doğrudan yatırım girişlerinin en az olduğu ikinci yıl olarak tamamlandı.
- Yabancı yatırımların azalmasında küresel ekonomilerde yaşanan sorunlar ile Türkiye'nin içinde bulunduğu zorlu jeopolitik ve makroekonomik sıkıntılar rol oynuyor.