Yeni vergi paketi ev sahiplerini hedef aldı

Türkiye'de ekonomik politikaların odak noktalarından biri haline gelen vergi düzenlemeleri, son dönemde yeniden gündeme oturdu. AKP milletvekillerinin TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'na sunduğu yeni vergi paketi, özellikle kira geliri elde eden ev sahiplerini doğrudan etkiliyor.

Paket kapsamında, mesken kira gelirlerine uygulanan yıllık 47 bin TL'lik vergi istisnası kaldırılıyor. Bu değişiklik, mevcut durumda kira gelirlerinin yaklaşık bir aylık kira tutarına denk gelen vergi yükünü, iki katına çıkararak ev sahiplerinin omuzlarına ekstra bir yük bindiriyor. Maliye Bakanlığı verilerine göre, 2024 yılında kira geliri beyan eden 1 milyon 986 bin ev sahibinden yaklaşık 500 bini emekli, dul veya yetim aylığı alanlar olarak istisnadan yararlanmaya devam edecek. Kalan 1,5 milyon ev sahibi ise bu düzenlemeden en çok etkilenecek grup olarak öne çıkıyor. 2027 yılına gelindiğinde, bu grubun toplamda 22 milyar TL ek vergi ödemesi bekleniyor.

Kira istisnasının kaldırılması

Yeni vergi paketi, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nda yapılacak düzenlemelerle mesken kira gelirlerindeki muafiyeti tamamen ortadan kaldırıyor.

Halihazırda, yıllık 47 bin TL'ye kadar olan kira gelirleri vergiden muaf tutuluyordu. Bu istisna, özellikle dar ve orta gelirli ev sahiplerinin elini rahatlatıyordu. Ancak paketle birlikte, bu tutar üzerindeki tüm kira gelirleri vergiye tabi hale gelecek.

Ortalama bir ev sahibi için yıllık ek vergi yükü 7 bin TL civarında hesaplanıyor. Örneğin, aylık 5 bin TL kira geliri olan bir ev sahibi, mevcut istisna kapsamında yılda yaklaşık 3-4 bin TL vergi öderken, yeni düzenlemeyle bu rakam 7-8 bin TL'ye yükselecek yani kabaca iki katına çıkacak.

Bu değişiklik, "10 kira ev sahibine, 2 kira devlete" benzetmesiyle sosyal medyada ve basın yayın organlarında yankı buldu. Eleştirmenler, düzenlemenin enflasyon ve artan yaşam maliyetleri karşısında zaten zorlanan orta sınıfı daha da sıkıştıracağını savunuyor.

Öte yandan, hükümet kanadından gelen açıklamalarda, bu adımın vergi adaletini güçlendireceği ve kayıtdışı ekonomiyi azaltacağı belirtiliyor.

AKP Grup Başkanvekili'nin komisyon öncesi yaptığı toplantılarda, emlak vergisi artışlarına üst sınır getirilmesi de pakete eklenecek bir önerge olarak masaya yatırıldı. Bu, belediyelerin takdir bedellerindeki fahiş artışlara karşı bir fren mekanizması olarak tasarlandı; zira İstanbul, İzmir ve Ankara gibi büyükşehirlerde emlak vergileri son yıllarda yüzde 200'lere varan oranlarda zamlanmıştı.

Konut kiralarında yeni bir zam dalgası tetiklenebilir

Düzenlemeden en çok etkilenecek 1,5 milyon ev sahibi, ağırlıklı olarak emekli olmayan, tek veya birden fazla mülk sahibi orta gelirli aileler. Maliye'nin tahminlerine göre, bu gruptan yıllık 158 bin TL'ye kadar kira geliri olanlar için ek vergi yükü 7 bin 50 TL'ye ulaşabilecek. Daha yüksek gelirli mülk sahipleri için ise oranlar katlanarak artacak.

Emekliler, dul ve yetim aylığı alanlar gibi muafiyet grubundaki 500 bin kişi ise bu yükten korunuyor. Ancak genel olarak, kira gelirleri Türkiye'nin toplam gayrimenkul piyasasının önemli bir parçası; 2024 verilerine göre ülke genelinde 2 milyona yakın beyanname düzenlendi.

Ekonomik açıdan bakıldığında, paket bütçe açığını kapatmaya yönelik bir hamle olarak görülüyor. 2026 bütçe çalışmalarında yer alan bu düzenleme, ek 22 milyar TL'lik gelir öngörüsüyle Hazine'ye nefes aldıracak. Yine de, muhalefet ve ekonomi uzmanları, bu tür vergilerin enflasyonu körükleyebileceğini ve kira fiyatlarını yukarı çekerek kiracıları dolaylı olarak etkileyeceğini belirtiyor.

Örneğin, ev sahipleri artan vergi yükünü kiracılara yansıtırsa, konut kiralarında yeni bir zam dalgası tetiklenebilir. AKP'nin 2026 ekonomi paketinin bir parçası olarak sunulan bu vergi reformu, emlak vergisi oranlarında da revizyon sinyali veriyor: Arsa değerlerindeki artış oranları mahalle bazında standardize edilecek, böylece belediyelerin keyfi zamları sınırlanacak.

Diğer yenilikler

Paket sadece kira vergileriyle sınırlı değil. Tapu devirlerinde gerçek dışı değer beyan edenlere uygulanan caydırma cezası yüzde 25'ten yüzde 100'e çıkarılıyor; bu, kayıtdışı emlak işlemlerini caydırmayı hedefliyor.

Sıfır ve ikinci el araç satışlarında yüzde 0,2 noter harcı getiriliyor. Kuyumcular, oto galericiler, emlakçılar ve bazı sağlık klinikleri için yıllık sabit harç zorunluluğu da ekleniyor.

UEFA organizasyonları gibi uluslararası etkinliklerde vergi muafiyetleri genişletilirken, prim borçlanması ve emeklilik sisteminde de artışlar öngörülüyor.