Yiyecekler trans yağ deposu

Sağlığa Evet Derneği ile Türk Kardiyoloji Derneği, trans yağ konusunda önemli bir çalışmaya imza attı. İstanbul'da marketlerde ve dükkânlarda satışa sunulan paketli ve açık 71 gıda ürününden örnek alınarak laboratuvarda trans yağ miktarı ölçüldü. Bu ürünlerin yüzde 7'sinde toplam trans yağ miktarının yüzde 3'ü aştığı, yüzde 13'ünde ise 1 gram üzerinde olduğu saptandı. Türk Kardiyoloji Derneği Lipid Çalışma Grubu Başkanı Doç. Dr. Öner Özdoğan, trans yağın paketli gıda ürünlerinin etiketlerinde 'hidrojenize bitkisel yağ' olarak karşımıza çıktığına işaret ederek, "Tüketicide böylece 'bitkiselse güvenlidir' algısı yaratılmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü, gıdalarda her 100 gram yağda iki gram üzerinde trans yağ bulunmasının sağlığa zararlı olduğuna dikkat çekerek, 2023 yılına kadar gıda tedarik zincirinden trans yağların kaldırılmasını önermiştir. Ülkemizde de Tarım ve Orman Bakanlığı trans yağın gıdalarda mevcut toplam yağ miktarının yüzde 2'si ile sınırlı olması için bir düzenleme hazırlığı içindedir. Sivil toplum kurumları bu girişimi desteklemekte ve sınırın yüzde 1'e çekilmesini önermektedir. Türkiye'de dolaşım sistemi hastalıkları ölümlerin yüzde 40'ından sorumludur. Sanayi üretimi trans yağ, kalp krizi ve ölüme neden olan zehirli gıda katkısıdır. Günde 5 gram trans yağ tüketmek kalp hastalıkları riskini yüzde 25 oranında arttırmaktadır. Çalışmada bazı gıda ürünlerinde o denli yüksek trans yağ bulunmuştur ki, her gün bu gıdayı tüketen birinde kalp hastalığı riskinin ciddi oranda artacağı öngörülebilir. Kalp ve damar sağlığı için satışa sunulan yiyecek maddelerinin trans yağ içeriklerini mutlaka denetlemeliyiz. Trans yağın tedarik zincirinden kaldırılması yiyeceğin tadını ve maliyetini değiştirmeyecektir" dedi.

Börekler ve kekler riskli

Sağlığa Evet Derneği üyesi Prof. Dr. Pınar Ay da şunları söyledi: "En yüksek trans yağ değerleri açıkta satılan börek çeşitleri ile paketlenmiş bazı keklerde bulunmuştur. Diğer taraftan örnek alınan simit, açma gibi çokça tüketilen hamur ürünlerinde, margarinlerde, süt ürünlerinde, dondurulmuş gıda ve çerezlerde trans yağ oranı yüzde 1'in altında bulunmuştur. Açıkta satılan yağlı börekler ve paketli kekler özellikle okul civarında kısıtlı bütçe ile karın doyurmaya çalışan öğrenciler tarafından tüketilmektedir."

Yapılan çalışmalara göre bir dilim kek 4.5 gram, üç adet kremalı kurabiye 2 gram, küçük paket patates cipsi 3 gram, bir kaşık margarin 3 gram, bir adet gofrette 3 gram, orta boy paket patates kızartması 8 gram trans yağ içeriyor. Fast-food ürünler satan işletemler de trans yağ deposu hidronije yağ tercih ediyor. Aynı yağı defalarca kızartmada kullanabiliyor.

AHMET SAFA TERZİ / İSTANBUL