1 milyondan fazla kişide görülüyor

Merkezi sinir sistemi hastalığı olan, beyin ve omuriliğin birçok alanını etkileyen MS, her kişide farklı belirtilerle ortaya çıksa da genelde görme sorunları, bir kolda bacakta ya da her iki bacakta güçsüzlük, yürümede dengesizlik, bir veya iki elde titreme, uyuşma, idrar kaçırma ya da yapamama gibi belirtilerle ortaya çıkıyor. Uluslararası Multipl Skleroz (MS) Federasyonu ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından 30 Mayıs Dünya MS Günü olarak anılırken Kırıkkale Yüksek İhtisas Hastanesi Nöroloji Uzmanı Uzm. Dr. Yanoğlu, hastalıkla ilgili bilgiler verdi.
Yanoğlu, "Multipl Skleroz (MS) hastalığı, etkisini merkezi sinir sisteminde gösteren ve ataklarla kendini belli eden kronik sinir sistemi hastalığıdır. Bağışıklık sistemi vücudu dışarıya karşı korurken kendi hücrelerini tanır. Ancak bilinmeyen nedenden dolayı sistem bozulduğunda, bağışıklık sistemi kendi hücrelerine özellikle de sinir iletimini sağlayan beyin ve omurilikteki hücrelere karşı saldırı düzenler.
Sinir hücrelerini koruyan ve görevlerini yerine getirmelerine yardımcı olan, sinir hücrelerinin etrafındaki örtü gibi kılıflara miyelin adı verilir. Bağışıklık sistemi miyelin kılıflarına saldırdığında 'plak' adı verilen hasarlı bölgeler oluşur. Bunun sonucunda hareket aksaklığı, kaslarda güçsüzlük, kısmi felç, dengesizlik, konuşma ve görme bozuklukları gibi çeşitli belirtiler ortaya çıkabiliyor. Bunlara MS atakları denir. Sinir sisteminde etkilenen yere ve etkilenme derecesine göre, MS hastalığının tipi ve şiddeti hastadan hastaya değişebilir" dedi.

'Belirtiler 24 saat boyunca sürer'

Hastalığın her yaş grubu için risk taşıdığını aktaran Uzm. Dr. Dilek Yanoğlu, "MS daha çok kadın ve gençlerde görülse de her yaş grubu için risk taşımaktadır. Yaşam boyu devam eden bir hastalık olan MS; Türkiye'de 40 bin, dünyada ise 1 milyondan fazla insanda görülmektedir. Önceden MS atağı geçirmiş bir kişinin atakları düzeldikten sonra çok sıcak su ile duş alması, sıcak havaya maruz kalması ya da ateşli bir hastalık geçirmesi sonucunda atakları yeniden belirebilir. Bu ataklar yalancı atak olarak adlandırılmaktadır. Gerçek ataklarda belirtiler genellikle 24 saat boyunca sürmektedir. Eğer tedavi edilmezse atak süreleri 4 hafta ile 2 ay süresinde değişebilir. Hastalar daha önce bu tarz ataklarla karşılaşmadılar ise, bu ataklar 24 saat ve üzerinde sürüyorsa mutlaka en kısa sürede bir doktora görünmeleri önerilir" ifadelerini kullandı.

'MS'in dört farklı tipi var'

Multipl Sklerozun her kişide farklı seyrettiğini, hastaların hepsinde sinirlerin zarar gördüğünü fakat ortaya çıkan belirtilerin farklı olabileceğini kaydeden Yanoğlu, MS'in tanımlanan başlıca dört tipi bulunduğunu vurguladı. Yanoğlu, "Atak ve iyileşmeler ile giden MS, ataklar ile ortaya çıkar. Ataklar tam veya kısmen geri dönüşlüdür. MS'li hastaların çoğu başlangıçta atak ve iyileşmeler ile giden seyir gösterir. Atakların ne sıklıkta geleceğini tahmin etmek mümkün değildir. Ataklar bazen yılda birkaç kez, bazen 2-3 yılda bir, bazı hastalarda ise ancak yıllar sonra tekrar ortaya çıkabilir.
Sekonder Progresif MS'de, atak ve iyileşmeler ile giden hastaların bir kısmında daha sonra ataklar azalır ya da görülmezken, örneğin yürüme güçlüğü ve konuşma ve denge bozukluğu ya da bilişsel engellilikte devamlı bir ilerleme olur. Primer Progresif MS'te de hastalık sinsi başlar ve yıllar içinde gittikçe artan engellilik ortaya çıkar. İlerleme hızı değişken olmakla birlikte genellikle yavaş seyirli olur. Bu gruptaki hastalar MS'li olguların daha az bir bölümünü oluşturur. Ataklarla ilerleyici MS'te ise başlangıçtan itibaren sinsi ve ilerleyici seyretmekle beraber arada ataklar da görülebilir" şeklinde konuştu.

'Üç tip tedavisi var'

MS hastalığının tedavisinden de bahseden Yanoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
"MS hastalığı tedavisi kişiye özel olmalı ve mutlaka erken dönemde başlamalıdır. Günümüzde MS tedavisinde pek çok ilaç seçeneği bulunmaktadır. Hastanın atakları ve hastalığın şiddetine göre hangi ilaca başlayacağına karar verilir. Ataklar erken dönemde kontrol altına alındığında, bu atakların oluşturacağı hasar da engellenmiş olur. MS'in temel olarak 3 tip tedavisi vardır; bunlar belirtilere yönelik tedavi, atak tedavisi ve atakları önleme tedavisidir.
Fizik tedavi ve çeşitli rehabilitasyon türleri de kişinin ev ve iş hayatını kolaylaştırmada yardımcı olabilir. MS hastalığı doğru tedavi ve yaşam tarzı düzenlemeleri ile kontrol altında tutulabilen bir hastalıktır. MS hastalarının çok merak ettiği bir başka konu da gebelik. Bilinmelidir ki; MS hastalığı hamileliğe engel değildir ve çocukta herhangi bir gelişim bozukluğuna neden olmaz. Hatta bazı vakalarda hamilelik MS ataklarını yatıştırmaktadır. Ancak doğum sonrası ataklar tekrarlanabileceği için MS hastalığının yakın takibi çok önemlidir." İHA