Türk siyasi hayatı 1859 yılından bu güne 279 partinin kuruluşuna sahne oldu. Bu partilerden 88'i Cumhuriyet'in ilanından önce, 191'i ise Cumhuriyet'in ilanından sonra kuruldu.
1859 yılından bugüne Osmanlı Devleti ile Türkiye Cumhuriyeti siyasi yaşamında 279 parti faaliyet gösterdi.
Fedailer Cemiyeti'nden Saadet Partisi'ne
Kurulan ilk parti Süleymaniyeli Şeyh Ahmet'in Genel Başkanlığını yaptığı "Fedailer Cemiyeti"... Fedailer Cemiyeti, 1859'da İstanbul'da faaliyete başladı. Kurulan son parti ise FP'nin kapatılmasının ardından, 20 Temmuz 2001 günü kurulan Recai Kutan'ın Genel Başkanlığındaki Saadet Partisi.
Atatürk 4 partide
görev aldı
Bu arada, Mustafa Kemal Atatürk de ülkenin kurtarılması çalışmaları sırasında bazı partilerde üyelik ve genel başkanlık görevlerinde bulundu. Bu partiler ve kuruluş tarihleri şöyle:
- Şarki Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" 1919, Erzurum.
- Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" 1919, Sivas-Ankara.
- Birinci Grup" (Birinci Müdafaa-i Hukuk Grubu), 1921, Ankara
Genel Başkan Mustafa Kemal Paşa.
- Cumhuriyet Halk Partisi" (CHP), 1923 Ankara.
Genel Başkan Gazi Mustafa Kemal Paşa.
Mandacılar bile parti kurdu
Türk Siyasi hayatında dönemin görüşlerine göre çok sayıda parti kuruldu.
Kurtuluş Savaşı sırasında manda yönetimi yanlıları, Türk ulusunun bağımsızlığını savunanlar ve çeşitli etnik gruplar görüşlerini yansıtan partiler kurdular.
Bu arada, ilginç isimleriyle dikkati çeken partilerden bazıları şunlar:
"Cenevre Türk Yurdu, 1911, Cenevre", "Lozan ve Neuchatel Türk Yurdu, 1912, Neuchatel, Lozan", "Paris Türk Yurdu, 1913, Paris", "İngiliz Muhipleri Cemiyeti, 1919, İstanbul", "Gizli Komünist Fırkası, 1920, Ankara", "Mim Mim Grupları (Müdafaa-i Milliye Teşkilatı), 1920, İstanbul", "Yalnız Vatan İçin Partisi, 1946, İstanbul", "Ufak Parti, 1957", "Mutedil Liberal Parti, 1961", "Düstur Partisi, 1961", "Medeniyet ve Hayvansever Ekonomi ve Tarım Partisi, 1998".
İki 'Fazilet Partisi' var
Türkiye, 1972 yılında bir kadınlar partisinin kuruluşuna da sahne oldu. "Türkiye Ulusal Kadınlar Partisi"nin Genel Başkanı Mübeccel Göktuna'ydı.
22 Haziran 2001 tarihinde Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılmasına karar verilen Fazilet Partisi de Türk siyasi hayatındakitek Fazilet Partisi değil. Aynı isimle, 4 Temmuz 1983'te kurulan Huriye Beşbudak'ın Genel Başkanlık yaptığı Fazilet Partisi, 1984'te kendisini feshederek ANAP'a iltihak kararı almıştı.
