20 milyon ilmek atılacak

Körfez ilçesine bağlı Hereke bölgesinde 1843 yılında iki kardeş tarafından geniş bir atölye olarak kurulan 'Hereke Fabrika-i Hümayunu, 1845 yılında Osmanlı Devleti'nin sanayi atılımları ile saraya bağlandı. 1845 yılından sonra, 'Hereke Fabrika-i Hümayunu' ismiyle faaliyetini sürdürmeye başlayan fabrikada, ilk olarak sarayların perdelik ile döşemelik talebi karşılanırken, daha sonra halı da dokunmaya başladı.
Osmanlı'nın değerli kurumları arasında yer alan ve imparatorluk yaşantısını renklendiren Hereke Fabrika-i Hümayunu, 19. yüzyılın sonlarına doğru Avrupa'da bir markaya dönüştü. Prestijli bir marka haline gelen fabrikanın ürünleri, çeşitli ülkelerde de ödüllere layık görüldü.

79 metrekarelik yün halı

Fabrikada Topkapı Sarayı'nın Has Odası için 79 metrekarelik yün halı dokunuyor. 2020 yılının mart ayında yapımına başlanan ve 22 ay sonra bitmesi planlanan halı için toplamda 20 milyon ilmek atılacak. Hereke Halı ve İpekli Dokuma Fabrikası, Milli Saraylar İdaresi Başkanlığı'na bağlı olarak hala üretime devam ediyor. Bölmelerden oluşan fabrikada, erkekler ipek, kadınlar ise yün ürünler işliyor.

'Kâbe'nin örtüsü de fabrikada üretildi'

14 yıldır halı dokuma işinde görev yapan Yusuf Yıldırım, fabrikada 1843 yılından bu yana aynı sistemle çalışıldığını söyledi. Sarayların ipekli kumaş ihtiyaçlarını karşıladıklarını belirten Yıldırım, "Döşemelik, perdelik yapıyoruz. 1922 yılına kadar da Kâbe'nin örtüsü de fabrikamızda üretilmiş" dedi.
Fabrikada, 'jakar' ve 'armür' sistemi ile çalıştıklarını kaydeden Yıldırım, armürün kumaşın zeminini ve bağlantısını dokuduğunu, jakarın ise desen verdiğini söyledi. Yıldırım, jakar olmadan, desenin de olamayacağını dile getirdi.

'Üretim, mekik sayısına göre değişiyor'

Günlük üretimlerinin, mekik sayısına göre değişkenlik gösterdiğini vurgulayan Yıldırım, "Örneğin 2 mekiklik bir işte 1 santime 20 sıklıkla 40 mekik gerekiyor. 1 santim için 40 mekik atmak gerekiyor. 3 santime 60 tane mekik atmak lazım" şeklinde konuştu.
El emeği ürünlerinin, saraylarda görücüye çıkmasının gurur verici bir duygu olduğunu söyleyen Yusuf Yıldırım, fabrikada eskiden bu yana devam eden usta-çırak ilişkisinin de halen sürdürüldüğüne dikkat çekti. İHA