AB-Türkiye arasında dananın kuyruğu kopacak

Avrupa Birliği (AB) liderler zirvesi 10 Aralık Perşembe günü Belçika'nın başkenti Brüksel'de başlayacak. İki gün sürecek zirveye hazırlıklar için AB cephesinde hummalı çalışmalar devam ediyor. Bu kapsamda AB Dışişleri Bakanları zirve öncesi ilk toplantılarını dün gerçekleştirdi. Toplantıda malumunuz en önemli gündem maddesi Türkiye'ye yönelik yaptırımlar ve bunların yasal zemininin hazırlanması konusu oldu. Toplantı öncesi açıklamalarda bulunan Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, "Son aylarda Türkiye ile bir diyalog kurabilmek için çok çalıştık. Fakat çok fazla provokasyon oldu ve Türkiye'nin Yunanistan ve Kıbrıs ile yaşadığı gerilimler doğrudan görüşmeleri engelledi" ifadelerini kullandı. AB üyesi ülkelerin Dışişleri Bakanları'nın dün basına kapalı gerçekleştirdikleri toplantıda Türkiye ile gelinen nokta ele alındı ve uzlaşılan görüşler Perşembe günü başlayacak liderler zirvesine iletilecek. Bu bağlamda dünkü toplantı çok kritik önemdeydi, AB üyesi ülkelerin liderlerinin zirve sonunda açıklayacağı kararların temeli Dışişleri Bakanlarının bu toplantıda uzlaşacakları konular oluşturacak. Bu bağlamda Türkiye'ye yaptırım uygulanıp uygulanmayacağı kararı dün itibarıyla netleşti, ancak açıklama liderler zirvesinin sonuna bırakıldı dersek yanlış bir tespit yapmış olmayız.

Nihai kararı liderler verecek

Elbette Dışişleri Bakanlarının görüşü Türkiye'ye yaptırım uygulanması yönünde olsa dahi nihai kararı, Perşembe günü toplanacak AB liderler zirvesinde bu konuyu tekrar görüşecek olan AB liderleri verecek. AB Liderleri Ekim ayındaki zirvede Türkiye'den, Doğu Akdeniz'deki tartışmalı sularda sondaj faaliyetlerine son vermesini talep etmiş, aksi takdirde bunun sonuçları olacağı uyarısında bulunmuştu. Türkiye son haftalarda ortamı yumuşatmak için bazı adımlar attı. Bu kapsamda Ankara, 10 Ağustos'ta başladığı Demre sahasındaki iki boyutlu sismik araştırmalarını tamamlamasının ardından Oruç Reis sondaj gemisini 30 Kasım'da Antalya Limanı'na çekti. Aynı zamanda Ankara'dan yapılan üst düzey açıklamalarda da bölgede yaşanan gerilimin ancak diplomasi ve diyalog yoluyla çözülebileceği mesajları verildi. 10-11 Aralık'ta gerçekleşecek AB liderler zirvesi öncesi Reuters'a konuşan üst düzey bir AB yöneticisi ise "Durumun Ekim ayından daha iyi olduğunu iddia eden tek bir AB yöneticisi bile tanımıyorum" ifadelerini kullandı.

Almanya'nın tutumu belirleyici olacak

Uzmanlar Doğu Akdeniz'de yaşanan gerilim konusunda AB'nin Türkiye'ye karşı alacağı kararlarda anahtarın AB Konseyi Dönem Başkanı Almanya'nın elinde olduğunu düşünüyor. Almanya Ekim ayındaki yaptırım çağrılarına karşı yaptırım yerine arabuluculuk yapılmasına yönelik politika izlemiş ve bunu diğer üyelere kabul ettirmişti. Ancak, AB cephesinden gelen bilgilere göre bu defa Almanya'nın da aynı tavrı göstermeyebileceği yönünde. Zira Fransa ve AB Parlamentosu da Türkiye'ye yönelik yaptırım kararı alınması için Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ne (GKRY) destek veriyor.

Sert yaptırım beklenmiyor

AB cephesinde hissedilen hava Türkiye'nin tamamen aleyhine de olsa uzmanlar ipleri koparacak kadar sert bir yaptırım kararı alınmasını beklemiyor. AB içinde dış siyaset konusunda bir uzlaşmanın hiçbir zaman sağlanamadığını hatırlatan uzmanlar, üye ülkelerin Türkiye'yle ipleri tamamen koparmamak için sert yaptırım kararı almayacaklarını düşünüyor. Ancak uzmanlar Türkiye'ye sert yaptırımlar talep eden Fransa, Yunanistan, Güney Kıbrıs Rum Kesimi ve Avusturya'nın baskılarını yatıştırmak için AB liderlerinin Türkiye'ye bazı yaptırım kararları alacaklarına kesin gözüyle baktıklarını kaydetti. Uzmanlara göre sembolik bazda yaptırım kararı almaya daha yakın olan AB liderleri, Türkiye'nin üyelik müzakere sürecini rafa kaldırabilir. Zirveden sert yaptırım kararları çıkmayacağını ifade eden uzmanlar, bunun nedenlerini ise şöyle sıraladı: "AB'nin Türkiye ile ilişkilerindeki ekonomik çıkarları, mültecilerin Avrupa sınırlarına dayanmaması için Ankara'yla 2016'da varılan mutabakatın devam etmesine duyulan ihtiyaç ve Türkiye'nin tamamen AB yörüngesinden çıkması kaygısı."