ABD, BOP'u tahkim ediyor

 

RECEP BAHAR / DETAY HABER

 

Büyük Ortadoğu Projesi (BOP), ABD'nin 2003 yılındaki Irak işgali sonrasında hayata geçirdiği uzun vadeli bir proje... Proje ile İslam dünyasının 'ilk'i Birinci Dünya Savaşı sonrasında gerçekleştirilen 'parçalara bölünmesi' sürecinin yeni bir aşamaya taşınması ve Büyük İsrail'in tesisi hedefleniyor. Bundan 100 yıl önce Osmanlı Devleti'ne dayatılan Sevr Anlaşması'nda da öngörülen Kürt devleti, projenin nihai amaçlarından birini teşkil ediyor. ABD, 2003 yılından bu yana zaman zaman aksasa da BOP'u kademe kademe hayata geçiriyor. Nitekim ABD, geçen yıl İsrail'in, 1967'de işgal ettiği Suriye'ye ait Golan Tepeleri'ndeki hakimiyetini kabul etmişti. ABD, ayrıca İsrail'in Filistin'e ait topraklarda kurulan Yahudi yerleşim yerlerini ilhakına da yeşil ışık yaktı. 

 

Trump'ın enteresan sözü

 

BOP'un İsrail kanadını tahkim eden ABD, Kürt kanadını da desteklemeye devam ediyor. Irak içinde yarı bağımsız özerk bir Kürt devleti oluşturan ABD, bu yapının uzantısını Suriye'de hayata geçiriyor. Washington, Suriye'nin kuzeyindeki PKK/YPG yapılanmasını özellikle petrole hakim olmasına destek veriyor. Nitekim Başkan Trump, bu yılın başında, "Benim için Suriye'de askerlerimizi bıraktı diyorlar. Ne yaptım biliyor musunuz? Petrolü aldım. Orada sadece petrolü alan askerlerimiz var, onlar petrolü koruyorlar" demişti. Kısaca ABD askerleri, Suriye'nin petrolüne PKK/YPG'nin konmasına fırsat verdi. 

 

Nereden çıktı bu anlaşma?

 

Koronavirüs salgını nedeniyle gündemde daha alt sıralara gerileyen Suriye konusu, ABD'nin yeni hamlesiyle yeniden öne çıktı. Amerikan enerji şirketi Delta Crescent Energy (Delta Hilal Enerji), PKK/YPG ile petrol anlaşması imzaladı. Anlaşmayı ilk olarak gazeteci Amberin Zaman geçen hafta Al Monitor'de yayınlanan haberiyle duyurmuştu. Konu, ilk kez 30 Temmuz Perşembe günü ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi'nde gündeme geldi. Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham, komite toplantısında, "SDG (PKK/YPG) komutanı Mazlum Abdi'nin kendini bilgilendirdiğini ve Suriye'nin kuzeyindeki petrol sahalarının modernize edilmek istendiğini" söyledi. Graham ayrıca ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'ya anlaşmayı destekleyip desteklemediğini sordu. Pompeo'nun cevabı "Anlaşma umduğumuzdan biraz daha uzun sürdü ve şimdi uyguluyoruz" şeklinde oldu. 

 

ABD ne hedefliyor?

 

ABD'nin bu hamlesi sadece Suriye ile sınırlı değil... ABD; Suriye'nin kuzeyini Afganistan, Irak, Hazar Denizi, Akdeniz enerji aksında kontrol edilmesi gereken önemli bir kavşak olarak görüyor. Bu kavşak, PKK/YPG, Barzani rejimi gibi yerel kuklalarla istenilen şekle sokuluyor. PKK/YPG, Suriye'deki petrol ve gaz rezervlerinin yaklaşık yüzde 70'ini denetimi altında tutuyor. Terör örgütünün Amerikan şirketiyle yaptığı anlaşma, bölgedeki petrol sahalarının modernizasyonu ve petrolün işlenerek pazarlanmasını kapsıyor. PKK/YPG, halen bu bölgede potansiyelin çok altında çıkarabildiği petrolü sadece Irak'a değil aynı zamanda Esad yönetimine de satıyor, bu yolla özerk yönetimin finansmanını sağlıyor.

 

PKK/YPG güç kazanıyor

 

ABD desteğiyle imzalanan petrol anlaşmasının bölgedeki denklemi değiştirebilecek nitelikte olduğu belirtiliyor. Anlaşma ile terör örgütünün mali kaynaklarının güçlenmesi, petrol akışının kesilmesinden endişe eden Şam yönetimi üzerindeki baskının ise daha da artması öngörülüyor. Suriye'de PKK/YPG'nin çıkardığı petrolün Türkiye'de satılması da gündemde. Anlaşmanın aynı zamanda, iç savaşın hüküm sürdüğü Suriye'nin kuzeyindeki denetimi elinde bulunduran PKK/YPG'nin özerklik iddiasını daha da güçlendirmesi bekleniyor. Uzmanlar, Suriye'de Irak'ın kuzeyindeki Kürdistan Bölgesel Yönetimi gibi bir yapının oluşabileceğine dikkat çekiyor. Kürdistan Bölgesel Yönetimi, meşru bir yapı olarak kabul ediliyor. ABD, benzer şekilde PKK/YPG'yi de meşrulaştırma amacı güdüyor. Elbette bir sonraki aşama benzer bir yapının Türkiye ve İran'da tesisi. 

 

 

Oyunu kim, nasıl bozacak?

 

Peki, bu oyun nasıl bozulur? Bu oyunu bozmak için Ankara-Tahran, Ankara-Şam, Ankara-Moskova hattının aynı düzlemde buluşması gerekiyor. Türkiye, İran, Suriye ve Rusya birlikte hareket ederse, bölgedeki hesaplar altüst olur. Ancak Ankara, Şam'a el uzatmamakta kararlı… Bir engel de Rusya'dan kaynaklanıyor. Rusya, tıpkı ABD gibi PKK/YPG'ye destek veriyor. Bu durum PKK/YPG'nin elini güçlendiriyor. Rusya, ABD ve İsrail'in destek verdiği bir yapıyı Ortadoğu gibi karmaşık bir coğrafyada ortadan kaldırmak da haliyle zor... Kısaca BOP kapsamında Büyük İsrail ve Büyük Kürdistan senaryoları adım adım hayata geçiriliyor.