ABD, Ukrayna'dan sonra Tayvan'ı da ateşe atacak

Çin ile ihtilaflı Tayvan'ı ziyaret eden 5 senatör ve bir Temsilciler Meclisi üyesinden oluşan ABD Kongresi heyeti, 14 Nisan akşam saatlerinde Tayvan lideri Tsai Ing-wen ile görüştü. Heyete başkanlık eden Cumhuriyetçi Partili Senatör Lindsay Graham, görüşmede, ABD'nin hukukun üstünlüğüne ve insanların seçme özgürlüğüne inandığını belirterek, "Çin Komünist Partisi, Tayvan'a karşı daha proaktif tavır alırsa ABD ne yapar diye sorarsanız, inandığımız değerlerin yanında olacağız, sizin yanınızda olacağız" dedi. Çin'i Rusya'ya "Ukrayna işgalinde destek olmakla, Tayvan ekonomisine ve halkına karşı siber saldırılar yapmakla" suçlayan Graham, "Çin'e tüm dünyada yaptıkları için daha ağır bedeller ödetmeye başlayacağız" ifadesini kullandı.

Gelecek Tayvan'da!

Heyetin eşbaşkanı, Demokrat Partili Senatör Robert Menendez de dünyanın Rusya-Ukrayna savaşına odaklandığı bir dönemde heyetin Tayvan'da bulunmasının önemine işaret ederek, "Geleceğin burada, Tayvan'da olduğunu anlıyoruz" görüşünü dile getirdi. Tayvan'ın dünyanın ileri teknoloji çip üretiminin yüzde 90'ını karşıladığına dikkati çeken Menendez, "Tayvan, küresel anlamı ve önemi olan bir yer, dolayısıyla güvenliğinin de küresel etkisi var" değerlendirmesinde bulundu.
Graham ve Menendez'in yanı sıra Cumhuriyetçi Partili senatörler Robert Portman, Richard Burr, Ben Sasse ile Cumhuriyetçi Partili Temsilciler Meclisi Üyesi Ronny Jackson'ın yer aldığı heyet, Tayvan'daki hükümetin dış ilişkiler ve savunmadan sorumlu üyeleri ile de görüşmeler yapacak. ABD Kongresinden 2 ayrı heyet, Kasım 2021'de Tayvan'ı ziyaret etmişti.

Çin-Tayvan anlaşmazlığının arka planı

Çin'de İkinci Dünya Savaşı'nın ardından çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949'da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan'a yerleşip 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarının Ada'da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.
Bu girişim, Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971'e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda Çin'i temsil etmişti. 1950'ler ve 1960'larda çok sayıda ülkenin diplomatik ilişki tercihini Çin Cumhuriyeti'nden Çin Halk Cumhuriyeti'ne çevirmesinin ardından 1971'de BM Genel Kurulunda yapılan oylamada, Pekin hükümetinin Çin'in tek meşru temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan'ın uluslararası örgütlerdeki konumu belirsiz hale gelmişti.
Pekin yönetimi, "Tek Çin" ilkesini benimseyerek Tayvan'ın kendi topraklarının parçası olduğunu savunuyor. Çin, boğaz ve çevresindeki askeri varlığının yanı sıra Tayvan'ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, BM'de ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor. AA