ABD'den vazgeçemiyorlar

ABD'yi kendine ihanet etmekle suçlayan Mesut Barzani görevlerini resmen 1 Kasım'da devretti. 2 Kasım'da ise Irak Bölgesel Kürt Yönetimi'nden (IKBY) dikkat çekici bir teklif geldi.

IKBY, Türkiye sınırındaki stratejik İbrahim Halil sınır kapısını ABD'nin gözcülüğünde Peşmerge güçleriyle Irak ordusunun birlikte kontrol etmesini istedi. IKBY Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "Irak anayasası çerçevesinde kalıcı bir çözüm bulunana kadar, bu sınırlı ve geçici çözüm taraflar açısından da iyi niyet göstergesi olacaktır" ifadeleri kullanıldı.

Türkiye'nin Irak'a açılan sınır kapısı Habur'un Irak tarafında kalan geçiş noktası olan İbrahim Halil sınır kapısını Bağdat'la birlikte kontrol etmeyi teklif eden IKBY'nin ABD'nin gözcü olmasını istemesi, yine umutlarını ABD'ye bağladığını gösteriyor.

Oysa Mesut Barzani, görevlerinden ayrılmadan önce yaptığı açıklamada ABD'nin kendisine ihanet ettiğini ifade etmişti. Bu yeni teklif Mesut Barzani'nin ardından IKBY'nin yeni rotasının yine ABD politikaları yönünde olacağını ortaya koyuyor.

Vitrinde yine bir Barzani olacak

25 Eylül'deki referandumdan sonra 30 yıllık kazanımlarını hızla kaybeden IKBY, Mesut Barzani'nin gidişiyle göreve gelen daha ılımlı yeni simalarla müzakere yolunu açmayı deneyecek. Vitrinde bu defa yeğen Neçirvan Barzani olacak.

Ancak görevi bırakan Mesut Barzani kadar yetkilerle donanmış olmadan Bağdat'la müzakerelerde bulunmak zorunda Neçirvan Barzani. Mesut Barzani'nin taktik amaçlı ayrılığından sonra yeni tekliflerle 25 Eylül'deki referandumu iptal etmeden, sadece askıya alarak müzakere masasını toplamayı planladığı anlaşılan IKBY'nin işi hayli zor.

 Krizde ortak tavır alan Irak, İran ve Türkiye bu kararlılıklarını sürdürebilirlerse, 30 yılda kazandıklarını kısa sürede kaybeden IKBY'nin kaybettiklerini yeniden elde etmesi pek mümkün görünmüyor.

'Neyi kurtarırsak kârdır'

Irak ordusu 31 Ekim'de İbrahim Halil sınır geçişinin kontrolünü Peşmerge güçlerinden geri aldı. İbrahim Halil sınır kapısı, 27 yıl boyunca Peşmerge kontrolünde kalmıştı.

IKBY 27 yıllık kazanımını bütünüyle kaybetmemek için söz konusu teklifle Bağdat'ın kapısını çaldı. Ancak Bağdat'tan olumlu bir cevap gelmesini kimse beklemiyor.

Kaybettikleri bölgeleri zamanı geldiğinde kolaylıkla geri alabilme planları yapan IKBY'nin 'neyi kurtarırsak kârdır' mantığında olduğunu gösteriyor.

Fişhabur'un alınması da yakın

Bu arada Irak güçleri, Habur Sınır Kapısı'na alternatif olarak inşa edilmesi planlanan Ovaköy Sınır Kapısının karşısındaki bölgenin denetimini sağlamak üzere ilerleyişini sürdürüyor.

Bağdat yönetimi, Irak ordusu, federal polis ve Haşdi Şabi'den oluşan ortak güçlerin 16 Ekim tarihinde Kerkük başta olmak üzere Peşmergenin elinde tuttuğu tartışmalı bölgelere düzenlediği operasyon sonucu birçok bölgede tam kontrolü sağladı. Musul'un batısı ve kuzeybatısında da ciddi ilerlemeler sağlayan Irak güçleri, Suriye ve IKBY arasındaki gayriresmi sınır kapısı "Fişhabur" ile Türkiye ve Irak arasında yeni bir hudut kapısı açılması planlanan Ovaköy bölgesine 40 kilometreye kadar yaklaştı.

Şırnak'ın Silopi ilçesinin karşısındaki, Irak'ın Duhok kentinin Zaho ilçesi sınırlarında bulunan sınır kapısı inşa edilecek alan şu anda Peşmerge güçlerinin denetiminde. Peşmerge güçleri söz konusu bölgeyi 1991 yılından bu yana elinde tutuyor ve burası tartışmalı bölgeler arasında da yer almıyor. Ovaköy, Irak-Suriye sınırındaki Fişhabur'dan ise yaklaşık 10 kilometre mesafede yer alıyor.

A. SAFA TERZİ/İSTANBUL