ABD'nin Eylem Tok ve oğlunu iade edebileceği ya da ABD'de yargılanmalarına karar verebileceği ifade ediliyor

İstanbul'da 1 Mart'ta meydana gelen trafik kazasında Oğuz Murat Aci'nin hayatını kaybetmesine ilişkin soruşturmada ABD'ye kaçan yazar Eylem Tok ile 17 yaşındaki oğlu T.C. hakkında kırmızı bülten çıkarıldı. Şimdi bu konuda ABD'nin vereceği kararın ne olacağı merak ediliyor. Peki kırmızı bülten çıkarıldıktan sonra süreç nasıl işliyor? Uluslararası Kriminal Polis Teşkilatı (Interpol) tarafından çıkarılan kırmızı bülten, bir kişinin tutuklanması ve iadesi için kullanılan uluslararası bir emirdir. Bu bülten, ciddi suçlardan aranan kişilerin yakalanmasını ve adalete teslim edilmesini kolaylaştırmayı amaçlamaktadır. Bir kırmızı bültenin çıkarılması için şu şartların yerine getirilmesi gerekir: "Kişinin ciddi bir suçla suçlanması veya mahkum edilmesi. Kişinin kaçma veya adaleti engelleme riski taşıması. Kişinin ulusal sınırlar dışında bulunması." Kırmızı bültenler, Interpol'ün 194 üye ülkesinde geçerlidir. Bir kırmızı bülten çıkarıldığında, ilgili ülke yetkilileri kişiyi tutuklar ve iade sürecini başlatır. İade süreci, kişinin bulunduğu ülke ile suçun işlendiği ülke arasındaki anlaşmalara göre yürütülmektedir. Kırmızı bültenler, suçluların uluslararası alanda kaçmasını önlemek için önemli bir araçtır. Bu bültenler, suçluların yakalanmasını hızlandırarak adaletin yerini bulmasına yardımcı olur.

Kırmızı bülten çıkarılan herkes iade ediliyor mu?

Kırmızı bülten çıkarılan herkes talep eden ülkeye iade edilmeyebiliyor. İade süreci, kişinin bulunduğu ülke ile suçun işlendiği ülke arasındaki anlaşmalara ve uluslararası hukuka göre yürütülür. Bir kişinin iadesi şu durumlarda reddedilebilir: "Kişi, iade talebinin konusu olan suçtan dolayı bulunduğu ülkede yargılanıyorsa veya yargılanmışsa. Kişi, iade talebinin konusu olan suçtan dolayı bulunduğu ülkede affedilmişse. İade talebinin konusu olan suç, bulunduğu ülkede suç olarak kabul edilmiyorsa. Kişinin iadesi, insan hakları veya uluslararası hukuk ilkelerine aykırı olacaksa." Ayrıca, bazı ülkeler siyasi suçlardan dolayı iade yapmayı reddedebilirler.

ABD'nin kararı ne olacak?

ABD, kırmızı bülten çıkarılan bir vatandaşını Türkiye'ye iade eder mi sorusunun kesin bir cevabı yok. Bu, her bir vakada özel olarak değerlendiriliyor. Bazı durumlarda, ABD, kırmızı bülten çıkarılan bir vatandaşını Türkiye'ye iade edebilir. Örneğin, ABD, Türkiye'nin iade talebinin geçerli bir hukuki temele sahip olduğuna ve iadenin, insan hakları ve uluslararası hukuk ilkelerine aykırı olmayacağı kanaatine varırsa, vatandaşının iadesini kabul edebilir. Bununla birlikte, ABD, kırmızı bülten çıkarılan bir vatandaşını Türkiye'ye iade etmeyi de reddedebilir. Örneğin, ABD, Türkiye'nin iade talebinin siyasi amaçlı olduğuna veya iadenin, vatandaşının adil bir yargılama alma hakkını ihlal edeceğine inandığı takdirde, vatandaşının iadesini reddedebilir. Öte yandan, ABD, kırmızı bülten çıkarılan bir vatandaşını Türkiye'ye iade etmek yerine, vatandaşıyla ilgili suçu kendi mahkemelerinde yargılamayı da seçebilir. Böyle bir durumda, ABD, Türkiye'nin iade talebini reddetmekle birlikte, vatandaşın suçunu kendi mahkemelerinde yargılama hakkını saklı tutacaktır.