Abdülkadir Geylani’nin El-Gunye li-Tâlibî Tarîki’l-Hak eseri

İslam dünyasının en önemli sûfi alimlerinden "Evliyalar Sultanı" (Gavsul Azam) lakabıyla anılan Seyyid Abdülkadir Geylani'nin (1077-1166) başyapıtlarından biri olan El-Gunye li-Tâlibî Tarîki'l-Hak (Hak Yolunu Arayanlar İçin Yeterli Bilgi), asırlardır Müslümanlar için manevi bir rehber niteliği taşıyor.

Tasavvuf, fıkıh, itikat ve ahlak gibi geniş bir yelpazede konuları ele alan bu hacimli eser, hak yolunda ilerlemek isteyenlere hem teorik hem de pratik bir yol haritası sunuyor.

El-Gunye li-Tâlibî Tarîki'l-Hak, Arapça yazılmış ve İslam'ın inanç, ibadet, ahlak ve tasavvuf boyutlarını bir araya getiren bir başyapıt. Türkçe'ye "Hak Yolunu Arayanlar İçin Yeterli Bilgi" ya da "Hak Yolcularının Kitabı" olarak çevrilen eser, 823 sayfalık hacimli bir yapıya sahip.

Gelenek Yayınları tarafından Osman Güman'ın çevirisiyle Türkçe'ye kazandırılan kitap, beş ana bölümden oluşuyor: Ehl-i Sünnet Akaidi ve İtikadi Fırkalar, İbadetler ve İslam Ahlakı, Sohbetler, Faziletli Ameller ve Tasavvuf. Her bölüm, Geylani'nin belagatli üslubuyla, Kur'an ve hadislerden aldığı ilhamla işleniyor.

Eser, Geylani'nin kendi ifadesiyle, "şer'î âdâbı bilmeye, Yaratıcı'nın varlık delillerini öğrenmeye, Kur'an ve hadislerden öğüt almaya ve iyi kulların ahlakını öğrenmeye" yönelik bir rehber olarak tasarlanmıştır. Geylani, kitabı yazarken gayp âleminden bir işaret aldığını ve Allah'ın rızasını gözeterek bu eseri telif ettiğini belirtir.
Temalar: Zahidane ve Arifane Bir Yaklaşım

El-Gunye, İslam'ın temel ilkelerini hem zahidane (dışsal/disiplinli) hem de arifane (içsel/manevi) bir üslupla ele alır. Eserin ana temaları şunlardır:

Tevhid, İman ve Takva: Geylani, tevhid inancını eserin merkezine yerleştirir. Allah'ın birliği, sıfatları ve varlığının delilleri detaylı bir şekilde açıklanır. İman esasları, takva ve ihlas gibi kavramlar, bireyin manevi yolculuğunda temel taşlar olarak vurgulanır.

İbadetler ve Şer'î Âdâb: İbadetler Fıkhı bölümü, namaz, oruç, zekât gibi farz ibadetlerin yanı sıra sünnet ve nafile ibadetlerin manevi boyutlarını ele alır. Geylani, ibadetlerin sadece şekilsel değil, kalple bütünleşmiş bir şekilde yapılması gerektiğini vurgular.

İslam Ahlakı ve İyi Kulların Özellikleri: Eser, Müslümanların günlük hayatında sergilemesi gereken ahlaki ilkeleri detaylandırır. Riyadan uzak durma, nifakla mücadele, sabır, tevazu ve cömertlik gibi erdemler, Geylani'nin sohbetlerinden alıntılarla desteklenir.

Sohbetler ve Faziletli Ameller: Eserin sohbetler bölümü, Kur'an ayetleri ve hadislerden yola çıkarak menkıbelerle zenginleştirilmiş öğütler sunar. Faziletli Ameller bölümü ise belirli gün ve ayların faziletlerini, farz ve nafile ibadetlerin önemini vurgular.

Günümüzdeki Yeri ve Önemi

El-Gunye li-Tâlibî Tarîki'l-Hak, bugün hâlâ tasavvuf ve İslam ahlakı üzerine çalışanlar için önemli bir kaynak. Gelenek Yayınları, Darül Kütübil İlmiyye ve diğer yayınevleri tarafından basılan eser, Arapça orijinali ve Türkçe çevirileriyle erişilebilir durumda.

Çeşitli online platformlarda (Amazon, Kitapyurdu, Hepsiburada) satışta olan kitap, İslam'ın manevi boyutlarına ilgi duyanlar için bir başucu eseri olarak değerlendiriliyor.
Sonuç

Abdülkadir Geylani'nin El-Gunye li-Tâlibî Tarîki'l-Hak adlı eseri, İslam'ın itikat, ibadet, ahlak ve tasavvuf alanlarında derinlemesine bir rehber sunuyor. Tevhid, takva, ibadetlerin manevi boyutu ve iyi kulların ahlakı gibi temaları, Geylani'nin zahidane ve arifane üslubuyla işleyen eser, hak yolunu arayanlar için bir hikmet kaynağı.