logo
27 TEMMUZ 2025

AİHM'de Referandum iptal edilebilir mi?

04.05.2017 00:00:00
YSK (Yüksek Seçim Kurulu) ve Danıştay'ın CHP'nin Referandum sonuçlarına ilişkin yaptığı başvuruyu reddetmesinden sonra CHP adına bir milletvekili Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) müracaatta bulundu.
AİHM bu başvuruyu kabul ettiği takdirde vereceği karar YSK ve Danıştay'ı bağlar mı?
Soruyu şöyle de sorabiliriz: AİHM kararı referandum sonuçlarını geçersiz kılar mı?
Soruların yanıtı AİHM kararlarının niteliğinde mevcuttur;
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ulusal mahkemelerin kararlarını denetleyen bir temyiz mahkemesi değildir.
Ulusal mahkemelerin kararları AİHM tarafından kaldırılamaz veya değiştirilemez. Ayrıca mahkeme, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne (AİHS) aykırı bir uygulamayı, işlemi, yasayı yürürlükten kaldıramaz. Mahkeme sadece AİHS'nin güvence altına aldığı insan hakları ihlâllerini tespit eder.
AİHM'nin kararlarını üç grupta görebiliriz:
1. İhlâl bulunmadığına dair kararlar,
2. İhlâl olduğunun tespitiyle yetinildiği kararlar,
3. İhlâl tespitinde bulunduğu ve tazminat öngörüldüğü kararlar.
CHP'nin başvurusu kabul görürse, AİHM hak ihlâlini tespit eder ya da tespitle birlikte Türkiye'yi tazminata mahkûm eder. Ama referandumu iptal edemez, Danıştay'ın kararını değiştiremez.
Peki, sormazlar mı adama, madem sonuç değişmeyecekti de o kadar yol niye tepildi ve fırtına koparıldı!
Üstelik Cumhurbaşkanı Erdoğan, "atı alan Üsküdar'ı geçti", demişken.
CHP'ninki bir umuttu, belki de Üsküdar'ı geçen at Strasbourg'da (AİHM'nin bulunduğu kent/Fransa) durdurulabilirdi. 
Umudu masaya yatıralım;
AİHM tarafından hak ihlâli tespit edilirse, bu tespit kararı Türkiye'de yargılamanın yenilenmesini (iade-i muhakeme) sağlar mı?
Şu koşullarla sağlar:
- İhlâlin kesinleşmiş bir ceza, hukuk veya idare mahkemesi kararından kaynaklanması, -ki bir idari yargı mahkemesi olan Danıştay'ın kararı üzerine AİHM devreye sokulmuştur-
- İhlâlin yargılamanın yenilenmesi yoluyla ortadan kaldırılabilir bir niteliğe sahip bulunması, -ki bu yolla Danıştay, AİHM'nin hak ihlâli kararını esas alarak önceki kararından vazgeçer ve ihlâli ortadan kaldırmaya yönelik karar verebilir-  
- Başvurucu tarafından yargılamanın yenilenmesi yolunun talep edilmesi ve bunun süresi içinde yapılması yani 1 yıl içinde talepte bulunulması.
Başvurucu CHP, AİHM hak ihlâlini tespit ettiğinde, 1 yıl içinde Danıştay'a başvurarak yargılamanın yenilenmesini isteyebilir.
Usul hukukumuza göre de, kararın, İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşmenin veya eki protokollerin ihlâli suretiyle verildiğinin, AİHM'nin kesinleşmiş kararıyla tespit edilmiş olması, yargılamanın yenilenmesi koşullarından biridir.
Ancak şunu da belirtelim, CHP içerde tüm hukuk yollarını tüketmeden Avrupa'ya gitmiştir ve bu nedenle usul yönünden başvurusu reddedilebilir. CHP, AİHM'den önce Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuruda bulunarak hak ihlâlinin tespitini istemeliydi. Anayasa Mahkemesi bu talebi geri çevirirse o zaman iç hukuk yollarının tüketilmesi koşulu gerçekleşecek ve AİHM'nin yolu açılabilecekti.
CHP'nin acele ettiği görüşündeyiz.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--
 
Prof. Dr. Ali Ünal Emiroğlu / diğer yazıları
Antalya turist rekoru kırdı
Tüm zamanların üzerine çıktı
İsrail artık açlıktan öldürüyor
Gazze'de 85'i çocuk 127 Müslüman daha açlıktan öldü
İsrail katliam sahasına kimseyi sokmuyor
Gazze’ye yardım götüren Hanzala gemisine müdahale etti
Tablo çok acı
İşte Bursa'da yanan bölge
Bursa'daki orman yangını şehir merkezinden böyle görüntülendi
Şimdi de Bursa
Orman yangını rekoru
Bahçeli açılım komisyonu üyelerini açıkladı
'YPG/PYD'nin süreci ağırdan alması çirkeflik'
İşte son sayı
Gazze'de açlıktan ölenlerin sayısı hızla artıyor
Türkiye sıcak hava dalgasının merkezinde
Dünyada bu yaz sıcaklık rekorları alt üst!
Aç karnına zulmü belgeliyorlar
Gazze'deki meslektaşlarımız da aç kaldı
Yağ fiyatları fırlayacak mı?
Aşırı sıcaklar ayçiçeğini vurdu
İşte ihtimaller
Hatay'daki askerler spor cezası mı aldı?
İdari tahkikat başladı
MSB, Hatay'da Mehmetçiklerin ölüm nedenini açıkladı
İSKİ'den tasarruf çağrısı
İstanbul'da su tüketimi rekor kırıyor
İmamoğlu ve Altaylı ziyaretlerine izin yok
Hüseyin Baş'tan dikkat çekici paylaşım
Antalya turist rekoru kırdı
Tüm zamanların üzerine çıktı
İsrail artık açlıktan öldürüyor
Gazze'de 85'i çocuk 127 Müslüman daha açlıktan öldü
İsrail katliam sahasına kimseyi sokmuyor
Gazze’ye yardım götüren Hanzala gemisine müdahale etti
Tablo çok acı
İşte Bursa'da yanan bölge
Bursa'daki orman yangını şehir merkezinden böyle görüntülendi
Şimdi de Bursa
Orman yangını rekoru
Bahçeli açılım komisyonu üyelerini açıkladı
'YPG/PYD'nin süreci ağırdan alması çirkeflik'
İşte son sayı
Gazze'de açlıktan ölenlerin sayısı hızla artıyor
Türkiye sıcak hava dalgasının merkezinde
Dünyada bu yaz sıcaklık rekorları alt üst!
Aç karnına zulmü belgeliyorlar
Gazze'deki meslektaşlarımız da aç kaldı
Yağ fiyatları fırlayacak mı?
Aşırı sıcaklar ayçiçeğini vurdu
İşte ihtimaller
Hatay'daki askerler spor cezası mı aldı?
İdari tahkikat başladı
MSB, Hatay'da Mehmetçiklerin ölüm nedenini açıkladı
İSKİ'den tasarruf çağrısı
İstanbul'da su tüketimi rekor kırıyor
İmamoğlu ve Altaylı ziyaretlerine izin yok
Hüseyin Baş'tan dikkat çekici paylaşım
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.