Albayrak açıkladı! Ekonomide sil baştan

RECEP BAHAR / ÖZEL ANALİZ

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, 'Değişim Başlıyor' ana temasıyla hazırlanan Yeni Ekonomi Programı'nı (2020-2022) (YEP) bakanlıkta düzenlediği basın toplantısıyla açıkladı.

Bakan Albayrak, geçen yıl Eylül ayında da YEP (2019-2021) programını açıklamıştı. Yeni programda 2019-2020 yıllarını 'dengelenme dönemi' olarak adlandırdıklarını hatırlatan Albayrak, şunları söyledi: "Eğer ekonomide güçlü Türkiye idealini ortaya koyuyorsak, eğer büyük sıçramayı ve bir üst lige çıkmayı hedefliyorsak enflasyonu yüzde 5'in altına çekmeden bunların gerçekleşmesi çok zor. Enflasyonu yüzde 5'in altına indirmek bizim temel hedefimiz olmayı sürdürüyor. Geçen yıl, 2019 yılı için yüzde 15.9'luk enflasyon hedefi koymuştuk. Enflasyonla mücadelede sağlanan başarıyla 2019'u yüzde 12'lik enflasyon tahminiyle geride bırakmayı hedefliyoruz. 2020 için 9.8 olarak konulan hedefi yüzde 8.5 olarak revize ettik. 2021 yılında yüzde 6, 2022 yılında da yüzde 4.9'luk enflasyon hedefliyoruz."

İki YEP'in karşılaştırması

Enflasyon: Geçen yıl açıklanan YEP'te 2019 enflasyonu yüzde 15.9, 2020 enflasyonu yüzde 9.8, 2021 enflasyonu yüzde 6.0 olarak öngörülmüştü. Bu seneki YEP'te rakamlar biraz düşürüldü. Enflasyon hedefleri 2019 için yüzde 12, 2020 için yüzde 8.5, 2021 için yüzde 6, 2022 için yüzde 4.9 oldu. Burada 2021 hedefinin değişmediğini görüyoruz.

Bütçe açığı: Geçen yılki YEP'te bütçe açığı 2019 için yüzde 1.8, 2020 için yüzde 1.9 ve 2021 için yüzde 1.7 idi. Bu sene bütçe Merkez Bankası'ndan yaklaşık 80 milyar TL aktarılmasına rağmen bir türlü dikiş tutmadığından rakamlar epey yükseldi.

Bütçe açığının gayrisafi yurt içi hasılaya oranı 2019, 2020 ve 2021 yılları için yüzde 2.9'ar, 2022 için yüzde 2.6 olması hedefleniyor. Bu tahminler önümüzdeki yıllarda Türkiye'nin ciddi şekilde borçlanacağını da ortaya koyuyor. Zira bütçe açığını kapatmanın yolu kapitalist sistemde borç almaktan geçiyor!

Büyüme: Geçen yıl açıklanan YEP'te 2019 için büyüme hedefi yüzde 2.3, 2020 için yüzde 2.5 ve 2021 için yüzde 5.0 idi. Haliye Türkiye ekonomisi 2018'de küçüldüğünden hedefler de değişti. Yeni YEP'e göre 2019 yılı için yüzde 0.5; 2020, 2021 ve 2022 yılları için yüzde 5'er öngörüldü.

İşsizlik: Geçen yılki YEP'te işsizlik için hoş tahminler ortaya konmuştu. Kazın ayağı öyle gitmeyince tahminler değişti. Ancak ileriki yıllar için bu noktada pembe tablo çizme tutumu sürüyor. Geçen yılki YEP'te 2019 için işsizlik yüzde 12.1, 2020 için yüzde 11.9, 2021 için yüzde 10.8 idi. Bu hedefler yeni YEP'te 2019 için yüzde 12.9, 2020 için yüzde 11.8, 2021 için yüzde 10.6, 2022 için yüzde 9.8 oldu. Kısaca hükümet işsizlik konusunda geçen yıla göre daha iyimser!

Cari açık: Ekonomide yaşanan daralma cari açık (döviz açığı) konusunda verileri düzeltti. Nitekim geçen yılki YEP'te 2019 için milli gelire oranla yüzde 3.3'lük cari açık bekleniyordu. Ancak bu yıl Türkiye'nin cari fazla vermesi bekleniyor. Bu çerçevede 2020 yılı için cari açıkta milli gelire oranla yüzde 1.2'lik bir seviye hedefleniyor. 2022 hedefi ise sıfır cari açık!

Vergi gelirleri azaldı

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, mal ve hizmet fiyatlarındaki kur geçişgenliğini azaltmak için bazı ithal ürünlerin yerlileştirilmesi, alım garantili enerji kontratlarının yerlilik oranı da dikkate alınarak Türk lirası bazlı olmasını sağlayacaklarını dile getirdi.

Albayrak, ayrıca bu alanda fiyatlarda düşüşü getirecek, rekabet ve verimliliği artıracak politika setini devreye alacaklarını kaydetti.

Ekonomideki yavaşlama nedeniyle vergi gelirlerinin hedeflerin altında kaldığını vurgulayan Albayrak, dolarizasyonun azaltılması ve tasarrufların artırılması öncelikli hedeflerin başında olacağını kaydetti. Albayrak, "Dolarizasyona karşı bir tedbir setini devreye alacağız" dedi.