ANALİZ - 9 milyon nüfuslu Belarus, Avrupa'ya kök söktürüyor

 

AHMET TURAN YİĞİT / DETAY HABER

 

Bu kez kuzey Avrupa'da sığınmacı krizi yaşanıyor. Belarus üzerinden binlerce sığınmacı Polonya üzerinden Avrupa Birliği (AB) topraklarına girebilmek için harekete geçti. Polonya - Belarus sınırındaki Bruzgi sınır kapısına doğru dört şeritli otoban üzerinde trafiği de engelleyerek hareket eden kaçak göçmenlerin sınıra yaklaşmaları üzerine Polonya sınır güvenlik kuvvetleri alarma geçirildi. Polonya hükümeti 30 bin kişilik bir özel kuvveti de Belarus sınırına yönlendirdi. Öğle saatlerinde olağanüstü göçmen kriz toplantısı sonrası yapılan hükümet açıklamasında Polonya'nın sınırlarını korumaya kararlı olduğu; göçmenlerin sınır kapılarını zorlaması durumunda olayların büyüyeceği ve istenmeyen gelişmelerin meydana gelebileceği vurgulandı.

 

Başbakandan sert açıklama

 

Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, Polonya sınırının sadece haritada bir çizgi olmadığını dile getirerek, "Bu sınırı korumak için milyonlarca Polonyalı hayatını vermiştir. Bu kararlılığı sürdüreceğiz, sınırdan kimse izinsiz geçemeyecek" dedi. Polonya'nın yanı sıra Litvanya hükümeti de kaçak göçmenlerin ülkeye girişini engellemek için alınması gereken önlemlerin masaya yatırıldığı olağanüstü bir toplantı yaptı.

 

Gelişme yeni değil

 

Son aylarda aslında Orta Doğu ve Afganistan kökenli göçmenlerin Rusya, Türkiye ve Belarus üzerinden AB'ye girmeyi deneyecekleri üzerine haberler yayımlanıyordu. Haftalardır Belarus-Polonya sınırındaki ormanlık alanlarda kamp yapan göçmenlerin kış öncesi harekete geçmeleri bekleniyordu. AB ülkelerinin sınırlarından girmeye çalışan kaçak göçmenlerin İtalya ya da Türkiye -Yunanistan sınırı yerine Belarus'u tercih etmelerinin gerisinde, bu ülkenin Türkiye de dahil pek çok ülkeyle vize sorununun olmamasının yanı sıra Belarus lideri Aleksandr Lukaşenko'nun AB ile yaşadığı gerginliklerin ardından AB'yi zor durumda bırakmaya yönelik politikasının olduğu biliniyor. Lukaşenko'nun Belarus'taki otokratik koşulları eleştiren ve yaptırım uygulayan AB'yi zor durumda bırakmak için 'mülteci kartını' oynamaya karar verdiği de bir sır değil. Nitekim Polonya'ya doğru harekete geçen binlerce mülteciye silahlı Belarus ordusu askerleri eşlik ediyor. Mültecilerin sınır bölgelerine taşınması da Belarus askeri araçlarıyla sağlandı. Buna karşılık Polonya, AB'nin de maddi desteğiyle son haftalarda Belarus sınırına dikenli tel örgüler çekti. Ancak söz konusu tel örgülerin Belarus askerleri tarafından kesildiği bilgisi de geliyor. Benzer önlemler Litvanya tarafından da alındı. Litvanya - Belarus sınırının önemli bir kısmı duvarlarla çevrildi.

 

Perde arkasında yaptırımlar var

 

AB ile Belarus arasındaki gerginlik Ağustos 2020'de Belarus'ta düzenlenen ve Lukaşenko'nun kazandığı açıklanan cumhurbaşkanlığı seçiminin ardından artmıştı. AB, Belarus'ta seçime hile karıştırıldığı gerekçesiyle seçim sonucunu tanımadığını açıkladı. AB, seçimlere hile karıştırıldığı gerekçesi dışında Belarus'ta muhalefete baskı uygulandığını belirterek bu ülkeye yaptırımlar uyguluyor. Cumhurbaşkanı Lukaşenko'nun da dahil olduğu yaptırımlar, seyahat kısıtlaması ve varlıkların dondurulması gibi uygulamaları içeriyor.

 

Çoğunluğu Irak Kürtleri oluşturuyor

 

Belarus'un Grodno şehrindeki Bruzgi sınır noktasını 8 Kasım'da geçtikten sonra Polonya sınırına dayanan, çoğunluğunun Irak'tan geldiği belirtilen göçmenler geceyi sınır boyunda geçirdi. Aralarında çok sayıda çocuk ve kadının da, hatta hamilenin bulunduğu iki bine yakın göçmen, ormanlık alandaki sınır tellerinin önünde kurdukları çadırlarda kaldı. Gece hava sıcaklığının sıfır dereceye düştüğü bölgede, ormandan kestikleri ve topladıkları odunları yakarak ısınan göçmenler, su ve yiyecek sıkıntısı yaşıyor. Gece boyunca sınırın ötesinde yoğun önlem alarak nöbet tutan Polonya güvenlik güçleri, zaman zaman göçmenlerin ülkelerine dönmesi konusunda anons yaptı. Polonya'nın Kuznitsa-Bruzgi sınır noktasını kapatması nedeniyle Belarus tarafında uzun tır kuyrukları oluştu. Kampta yeterli gıda ve su bulunmuyor. Öte yandan Belarus İçişleri Bakanı İvan Kubrakov, sınırda Belarus tarafındaki düzensiz göçmenlerin ülkede yasal olarak bulunduklarını ve yasaları ihlal etmediklerini bildirdi. Öte yandan Avrupa Birliği, Belaruslu yetkililer için daha önce uygulanan vize kolaylıklarını askıya aldığını duyurdu. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de, Polonya ile Belarus sınırındaki göçmen krizinin ardından AB üyesi ülkelerden Belaruslu yetkililere yönelik genişletilmiş yaptırım rejimini onaylaması çağrısında bulundu.