ANALİZ - Çok resmi bir açılış

 

YENİ MESAJ / OLAY YERİ ANALİZ

 

Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi, 86 yıl aradan sonra kılınan Cuma namazıyla ibadete açıldı. İlk namaza Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, TBMM Başkanı Mustafa Şentop, MHP Lideri Devlet Bahçeli, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile çok sayıda davetli isim katıldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan ve kızı Sümeyye Erdoğan Bayraktar da ilk namaz için kadınlar bölümünde yerini aldı. Eski başbakanlardan Tansu Çiller de gelen davetliler arasındaydı. Vatandaşlar da Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi'nde yıllar sonra kılınan ilk namaza yoğun ilgi gösterdi. 

 

Erdoğan'dan Kur'an tilaveti

 

Namaz öncesi Cumhurbaşkanı Erdoğan Kur'an-ı Kerim okudu, akabinde Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Ali Erbaş dua etti. Prof. Dr. Ali Erbaş, Cuma hutbesini kılıç geleneğiyle okudu. Erbaş, zaman zaman kılıcı farklı eliyle tuttu. Osmanlı geleneğinde sağ elde kılıç bulunması düşmana korku vermeyi, sol elde tutulan kılıç ise dosta güven vermeyi simgeliyor.

Öte yandan Cumhurbaşkanı Erdoğan, namazın ardından Ayasofya'dan çıkarak Fatih Camii'nin haziresindeki Fatih Sultan Mehmet'in türbesini ziyaret etti. Erdoğan ziyaret sırasında yaptığı konuşmada Ayasofya için "Artık burası aslına döndü" dedi. "86 yıllık bir süreci Cumhur İttifakı olarak Sayın Bahçeli'yle, gayretlerimizle, hamdolsun yargının da hakikati görmesiyle sona erdirdik" diyen Erdoğan, "Artık burası aslına döndü. Camiydi, tekrar cami oldu. Cami olarak tüm inananlara hizmete devam eder, tüm insanlığın bir kültür mirası olarak da her dinden insanların gelip gezebileceği bir yer olur. Şimdi de işin gerçek sahibi Fatih Sultan Mehmet Han'ın kabrini bir ziyaret edelim istedik" şeklinde konuştu. 

 

Alanlar erkenden doldu

 

Müze statüsü kaldırılıp yeniden ibadete açılan Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi çevresinde namaz kılmak için tahsis edilen beş alan saat 11 civarında tümüyle doldu. Çok sayıda vatandaş erkekler için tahsis edilen üç, kadınlar için ayrılan iki alana giremedi. Öte yandan temsili de olsa sade vatandaşlardan kimse Cuma namazı için caminin içine sokulmadı. Hatta vatandaşlar o zaman diliminde Ayasofya'ya yaklaştırılmadı bile.

Diyanet İşleri Başkanlığı da, davetli listesini tümüyle hükümetin kıstaslarını dikkate alarak hazırladı. Örneğin İBB başkanı Ekrem İmamoğlu, davetliler arasında yer alamazken; İstanbul'daki ilçelerin Ak Partili belediye başkanlarının önemli bir bölümü Ayasofya içinde saf tuttu. Dahası Ağrı Belediye Başkanı Savcı Sayan da cami içinde saf tutanlar arasında yer aldı!

 

Vatandaş dışarıda

 

Ayasofya'nın yeniden ibadete açıldığı ilk günün heyecanını yerinde yaşamak isteyen vatandaşlar ise geceden itibaren Ayasofya Meydanı'na akın etti. Saat 10.00'da namazın eda edileceği alanların açılmasıyla seccadelerini buldukları müsait yere seren vatandaşlar, saatlerce sabır ve sebatla güneşin altında bekledi. Bu özel güne tanıklık etmek için başta Ankara olmak üzere Türkiye'nin dört bir köşesinden vatandaşlar Ayasofya'ya geldi. Cuma namazının eda edilmesiyle birlikte Ayasofya kontrollü bir şekilde vatandaşlara açıldı. Öte yandan Türkiye genelinde camilerde okunan hutbelerde de Ayasofya'nın yeniden ibadete açılması konusu işlendi.

 

 

Yunanistan yasta

 

Yunanistan genelindeki kiliselerde Ayasofya'nın camiye dönüştürülmesini protesto için çanlar çalındı, bayraklar yarıya indirildi. Yunan Kilisesi Başpsikoposu Leronimos, Ayasofya'nın camiye dönüştürülmesi için "Bugün tüm Hıristiyan âlemi için bir yas günü" dedi. Leronimos, dün akşam da Akathist ilahisinin söylendiği özel bir ayin düzenledi. Yunan geleneğine göre, aynı ilahi İstanbul'un fethinden önce de okunuyordu. Bu arada fanatik dinci ve milliyetçi gruplar da Atina'da ve Selanik'te gösteriler yaptı.