ANALİZ - Şanlı bayrak Laçın'da

 

RECEP BAHAR / HABER ANALİZ

 

Azerbaycan, 10 Kasım'da Rusya'nın inisiyatifiyle imzalanan anlaşma gereği Ermenistan'ın işgal ettiği kritik şehirlerini tek tek geri aldı. Bu bağlamda en stratejik şehir olan Laçın sona kalmıştı. Laçın, Ermenistan toprakları ile Dağlık Karabağ'ın merkez şehri olan Hankendi (Ermeniler Stepanekert diyor) arasında yer alıyor. Anlaşma gereği Ermenistan ile Hankendi arasında Laçın üzerinden bir koridor açılacak. Şuşa başta olmak üzere Azerbaycan ordusunun 27 Eylül'de işgalden kurtardığı Karabağ topraklarından kaçan Ermenilerin bir bölümü Hankendi'ye sığınmıştı. Hankendi'nin statüsü ise 10 Kasım'daki anlaşmada belirlenmemişti. Hankendi ile birlikte Karabağ'da bulunan ve Ermenistan'ın 26 Şubat 1992'de 613 Azerbaycanlıyı hunharca katlettiği Hocalı da Ermeni işgali altında bulunuyor. 

 

Azerbaycan ordusu Laçın'da

 

Ermenistan'ın 1992'de işgal ettiği Laçın iline 28 yıl sonra giren Azerbaycan askerleri, kent merkezine bayrak dikti. Azerbaycan Savunma Bakanlığının paylaştığı görüntülerde, şehre giren askerlerin komutanı, bayrak asılan binanın önünde Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'e hitaben, "Sayın Başkomutanım, Azerbaycan bayrağı Laçın kentinde dalgalanmaktadır. Yaşasın Azerbaycan. Yaşasın Başkomutan. Karabağ, Azerbaycan'dır" şeklinde konuşma yaptı. Ermenistan'ın, Dağlık Karabağ'ın etrafındaki Ağdam, Kelbecer ve Laçın'dan çekilip, bu illerin gerçek sahibi Azerbaycan'ın kontrolüne geçmesiyle bölgede yeni bir dönem başladı.

 

Laçın yeniden inşa edilecek

 

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev de, ulusa sesleniş konuşmasında Laçın'ın işgalden kurtarılması dolayısıyla halkı kutladı. Laçın'ın işgal edilmeden önce burada 50 binden fazla Azerbaycanlının yaşadığını bildiren Aliyev, başlıca görevlerinin Laçınlıları ve diğer illerin halkının kısa sürede vatanlarına geri dönmelerini sağlamak olduğunu kaydetti. Aliyev, işgalden kurtarılan bölgelerin altyapısının ve binalarının Ermenilerce tahrip edildiğini hatırlatarak, tüm yerleşim birimlerini yeniden kuracaklarını belirtti. Azerbaycan ordusunun 44 gün süren savaşta şanlı zafer elde ettiğini vurgulayan Aliyev, "Birkaç ili savaşarak geri aldık, birkaç ili de geri vermek zorunda kaldılar. Böylece Dağlık Karabağ sorununu çözdük. Şimdi böyle bir sorun yok. Bu sorununun devam ettiğini düşünenler yanılıyor. Bugün Dağlık Karabağ'da yaşayanlar Azerbaycan vatandaşıdır. Onlar Azerbaycan devletinde hayatlarının daha iyi olacağını görecekler. Onlar sefaletten kurtulacaklar" diye konuştu. 

 

Masada da mücadele verildi

 

Dağlık Karabağ ile Ermenistan arasında tek yol olan ve 'Laçın koridoru' diye isimlendirilen geçit bölgesinin Laçın kentinden geçtiğini söyleyen Aliyev, "Bu koridor, Rus askerlerinin kontrolünde olacak. Burayı daha önce Ermeni güçleri kontrol ediyordu. 10 Kasım'da imzalanan bildirinin ilk versiyonunda buranın Ermeni güçleri kontrolünde kalmasına ilişkin madde vardı. Ben buna itiraz ettim. İlk versiyonda Laçın koridorunun derinliğinin 30 kilometre olması öneriliyordu. Buna da itiraz ettim. Daha sona koridorun 10 kilometre genişlikte olması önerildi. Buna da itiraz ettim ve genişliğin 5 kilometre olması konusunda mutabakat sağlandı. 5 kilometre hem biz hem de Dağlık Karabağ'da yaşayan Ermenilerin güvenliği için yeterlidir" dedi. Ermenilerin Laçın'da yasa dışı iskan gerçekleştirdiğini, oraya yaklaşık 10 bin nüfus yerleştirildiğini anlatan Aliyev, Erivan yönetiminin burayı hiçbir zaman Azerbaycan'a geri vermeyi düşünmediğini belirtti.

 

Fransa'ya sert çıktı

 

Aliyev, Fransa Senatosu'nun Dağlık Karabağ'ın bağımsızlığının tanınması yönünde Fransız hükümetine çağrıda bulunduğu kararına, "Binlerce kilometre uzaktaki ülkeler konuyu tartışıyor. Fransa Senatosunun bizim meselemizle ne ilgisi var? Fransa AGİT Minsk Grubunun eş başkanı. Bugüne kadar bir taşı taş üstüne koydu mu? Sorunun çözümü için adım attı mı? Çok istiyorlarsa versinler Marsilya'yı Ermeniler orada kendilerine devlet kursun" diye karşılık verdi. 

Ermenistan, Azerbaycan ve Rusya arasında 10 Kasım'da imzalanan bildiri gereği Azerbaycan'ın batı illeri ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasında Ermenistan üzerinden geçecek ulaştırma koridorunun öneminden bahseden Aliyev, şunları söyledi: "Bu bizim tarihi başarımızdır. Nahçıvan'ı kuşatmadan çıkarıyoruz ve aynı zamanda yeni bir ulaşım koridoru açıyoruz. Bundan bütün ülkeler yararlanacak. Azerbaycan, onun ayrılmaz bir parçası olan Nahçıvan ile birleşiyor. Azerbaycan Türkiye ile birleşiyor. Rusya, Azerbaycan, Türkiye, İran ve isterlerse Ermenistan bu koridora katılabilir. Böylelikle bölgede beşli yeni bir iş birliği platformu oluşturulabilir. Bu fikri hem Rusya hem de Türkiye devlet başkanlarına iletmiştim. Hem Recep Tayyip Erdoğan hem de Vladimir Putin bunu memnuniyetle karşıladı.  Bölgede kalıcı barış istiyoruz. Bunu başarmak için güvenlik önlemleriyle birlikte iş birliği geliştirilmelidir. İş birliği yapmaya hazırız."

 

Ermenistan yenilince, geri çekildi

 

Azerbaycan ordusunun 27 Eylül'de başlattığı operasyonda 5 kent merkezi, 4 kasaba ve 286 köyün kurtarılması üzerine Ermenistan yenilgiyi kabul etmiş, işgal altındaki Ağdam, Laçın ve Kelbecer illerini de boşaltacağını taahhüt eden anlaşmaya imza atmıştı. Ermenistan ordusu 20 Kasım'da Ağdam'dan, 25 Kasım'da Kelbecer'den, Pazartesi günü de Laçın'dan çekilmişti. Azerbaycan ordusu, askeri operasyonla Fuzuli, Cebrail, Zengilan, Gubadlı ve Şuşa illeriyle Hadrut kasabasını savaşarak işgalden kurtarmıştı.