Anayasa maratonu start aldı

YENİ MESAJ/DETAY-HABER

TBMM Anayasa Komisyonu'nda 30 Aralık'ta kabul edilen anayasa değişikliği teklifinin Genel Kurul'daki görüşmeleri Pazartesi günü start aldı. AK Parti ile MHP'nin uzlaşmasıyla TBMM'ye gelen ve 'partili cumhurbaşkanlığı modeli'ni getiren anayasa değişikliği önerisi, TBMM Anayasa Komisyonu'ndan 9 gün süren müzakereler sonucu geçmişti.
TBMM Başkanvekili Ahmet Aydın başkanlığında toplanan TBMM Genel Kurulu'ndaki anayasa müzakereleri usul tartışmasıyla çalışmalarına başladı. CHP Grup Başkanvekili Engin Altay, gündeme geçilmeden gündem dışı söz verilmemesini eleştirdi. Açılan usul tartışması üzerine söz alan AK Parti Grup Başkanvekili Bülent Turan, bugün Cumhuriyet tarihinin en önemli görüşmelerinden birine başlanacağını söyledi. TBMM İçtüzüğü'ne göre bu görüşmelerin yapılacağını belirten Turan, "Biz sakiniz. Sağduyuyu elden bırakmayacağız.
18 maddenin millete gitmesi için var gücümüzle çalışacağız" dedi. CHP Grup Başkanvekili Altay, AK Parti'nin 2012'ye kadar bütün belgelerinde, programında, tüzüğünde parlamenter sistem vurgusu ve parlamenter sisteme övgü olduğunu belirterek, "10 yılın ardından başınıza taş mı düştü parlamentonun dibine dinamit koymak istiyorsunuz?" ifadesini kullandı.
Altay, "Meclis bombalanırken parlamenter demokratik sisteme vurgu yapılıyorken şimdi 'biz bundan caydık' diyorlarsa, çıkıp dürüstçe, ahlaklı şekilde bunun gerekçelerini tane tane ortaya koymaları lazım. Türkiye var oldukça Meclis de var olacaktır" dedi.
MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay da Genel Kurulun mümkün olduğunca gerilimden uzak tutulması gerektiğini söyledi.
İki hafta sürecek
Genel Kurul görüşmelerinin 23 Ocak gününe dek bitirilmesi hedefleniyor. Maddelerin kabul edilmesi için 330 oya ulaşılması gerekiyor. TBMM'deki sandalye sayısı 316 olan AKP'nin, teklifi geçirmek için en az 14 MHP'li vekilin desteğine ihtiyacı var.
Paketin geçmesi halinde Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın referandum sürecinde aktif bir kampanyayla meydanlara inmesi bekleniyor. Erdoğan'ın miting olmasa da açılış, ziyaret ve benzeri çeşitli etkinliklerde konuşmalar yapması bekleniyor.
Paketteki değişiklikler neler?
TBMM Anayasa Komisyonu'nda öneri üzerindeki görüşmeler 100 saati aştı ve bu görüşmeler sırasında 21 madde olarak gelen teklif, 18 maddeye düşürülmüş, 10 maddede değişiklik yapılmıştı. Bunların en önemlileri şöyle:
* Yedek milletvekilliği paketten çıkarıldı.
* Cumhurbaşkanı seçilme şartları arasında bulunan "doğuştan Türk vatandaşı olanlar arasından" hükmü "Türk vatandaşları arasından" diye değiştirildi.
* Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanların atanmasında "milletvekili yeterliliğine sahip olma" ve "TBMM'de yemin etme" koşulu getirildi.
* CHP'nin "federasyona zemin hazırlayacağını" ifade ettiği, 'merkezi idare'yle ilgili cumhurbaşkanına kararname çıkarma yetkisi veren madde öneriden çıkarıldı. Ancak, cumhurbaşkanının OHAL ilan etme yetkisine 'seferberlik hali' eklendi.
* Cumhurbaşkanı "temel haklar ve özgürlükler ve siyasi haklar" da dahil olmak üzere her konuda kararname çıkarabilecek. Bu kararnamelerin mecliste bir ay içinde görüşülmemesi durumunda geçersiz olacağına ilişkin düzenlemedeki süre 3 aya çıkarıldı.
* AK Parti milletvekillerinin bir kısmı milletvekili seçilme yaşının 25'ten 18'e indirilmesinden rahatsızlık duyduklarını ifade etmişlerdi. Ancak komisyonda bu konuda bir değişikliğe gidilmedi. Bazı siyasetçiler; bu maddenin gizli oylama yapılırsa 330'un altında kalarak paketten düşme olasılığına işaret ediyor.
Referandum OHAL'de mi yapılacak?
Olağanüstü hal (OHAL) uygulaması 21 Temmuz'da ilan edilmiş ve 19 Ekim'de de 90 gün daha uzatılmıştı. OHAL'in süresi 19 Ocak'ta dolacaktı ancak TBMM Genel Kurulu'nda anayasa önerisi görüşmeleri başlamadan önce bir kez daha 19 Nisan tarihine kadar yani üç ay uzatıldı.
Referandumun 16 Nisan Pazar günü yapılması durumunda OHAL'de referanduma gidilmiş olacak. OHAL'in 19 Nisan günü bir kez daha uzatılması ve referandumun da 23 ya da 30 Nisan Pazar günü yapılması durumunda da OHAL'de referanduma gidilmiş olacak.