Asgari ücret 8 çeyrek altın eridi

Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 2021 yılında geçerli olacak asgari ücreti dün gerçekleşen dördüncü ve son toplantısında, işçi kesiminin itirazlarına rağmen işveren ve hükümet temsilcilerinin oy çokluğuyla belirledi. Asgari ücreti, yasa gereği 5'er işçi, işveren ve devlet temsilcisi olmak üzere 15 kişiden oluşan bu komisyon belirliyor. Komisyonda, işveren tarafını Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), işçi tarafını ise en fazla üyeye sahip konfederasyon olduğu için Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) temsil etti. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk toplantı sonrası yaptığı açıklamada 2021 yılında uygulanacak asgari ücretin bekâr bir işçi için brüt 3 bin 577 TL 50 kuruş, net 2 bin 825 lira 90 kuruş olarak belirlendiğini açıkladı. Böylece asgari ücrete yüzde 21.56 oranında zam yapılmış oldu. Söz konusu konuşmasında Bakan Selçuk, beşeri ve iktisadi kaynakların daha etkin kullanılarak istihdam dostu büyümeyi ve sürdürülebilir kalkınmayı tesis etmeyi hedeflediklerini belirterek, "İşçilerimizi ve işverenlerimizi birlikte koruyarak çalışma barışını güçlendirmeyi, kayıt dışı istihdam ile mücadele ederek çalışanlarımızın sosyal güvencesini temin etmeyi, çalışanlarımızın emeğine sahip çıkarak sosyal adaleti pekiştirmeyi, temel önceliklerimiz olarak görmekteyiz" dedi.

İşçi kesimi yeterli bulmadı

Komisyonda Bakan Selçuk'tan sonra işçi kesiminin temsilcisi olarak söz alan Türk-İş Genel Eğitim Sekreteri Nazmi Irgat yaptığı açıklamada, "2021 yılında geçerli olacak asgari ücret gördüğünüz gibi işveren ve hükümet kesimi temsilcileri tarafından oy çokluğuyla belirleniyor. İşçi kesimi olarak alınan karara muhalif kalıyoruz ve katılmıyoruz" dedi. "Asgari ücret çalışmalarında işçi kesimi olarak öncelikle çalışanların kendileri ve aileleri için insan onuruna yarışır gelir elde etmeleri için çaba göstermiştik" diyen Nazmi Irgat şunları söyledi: "Komisyonun görevlendirdiği TÜİK bekâr bir işçinin yaşama maliyetinin Kasım 2020 itibariyle 2 bin 792 lira olarak belirledi ama bu hesaplamanın içinde ailenin harcamaları yoktu. Aralık ayında gerçekleşecek enflasyon oranı da yoktu. Ayrıca 2021 yılında temel fiyat artışları da dikkate alınmadı bu belirlemede, refah artışından bir pay da söz konusu değildi. İşçi kesimi olarak işveren ve hükümetten net 3 bin liranın üzerinde bir rakam teklifi etmelerini bekledik. Birlikte belirledikleri net asgari ücret yetersizdir, işçilerin beklentilerini karşılamaktan uzaktır. Asgari ücret daha tespit edilirken eksiktir, bugünün şartlarına yetmeyecek bir rakam tespit edilmiştir. İnsan onuruna yaraşır bir hizmet bizim de tarafı olduğumuz uluslararası sözleşmelerinin en önemli maddesinden biridir." Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay, yeni yılda geçerli olacak asgari ücret rakamı için, "İşveren ve hükümet, asgari ücretle ilgili 3 bin liranın altında bir teklif getirmemelidir. Çünkü 3 bin liranın altındaki teklif, insanları mutlu edecek bir teklif olmaz, çalışanları mutlu edecek bir teklif olmaz. Asgari Ücret Tespit Komisyonu'na 3 bin liranın üzerinde bir teklif getirilmelidir" ifadelerini kullanmıştı.

İşverene göre artış yeterli

Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nda işveren kesimini temsil eden TİSK Yönetim Kurulu Başkanı Özgür Burak Akkol ise toplantı sonrasında yaptığı açıklamada, "Zorlu bir süreci beraber tecrübe etmiş olduk. Salgın sürecinden bu yana ikinci dünya savaşından bu yana küresel olarak en büyük kriz ile karşı karşıyayız. Bu durum en başta çalışanlar için zor. İşletmeler ve işverenler için de zor. Mart ayından bu yana ayrım yapmadan mücadele veriyoruz. Böyle bir ortamda asgari ücret belirlendi. Komisyon en dengeli asgari ücreti belirlemek için haftalardır çalışıyor. Komisyonun değerlendirdiği birden çok kriter var. Enflasyon, işsizlik, iş gücü maliyetleri, ülkemize yeni yatırım çekmek gibi birden çok detay hesaba katılarak asgari ücret belirlenmiş oldu. Ne yazık ki salgınının etkileri sürüyor. İkinci dalgayla beraber birçok sektörde işletmeler faaliyetlerine ara vermek zorunda kaldı. Komisyon çalışanların durumunu ve işletmelerin geleceğini dikkate alarak zor koşullarda kararını nihai kararını verdi. Enflasyonun 7 puan üzerinde bir refah payıyla asgari ücret belirlenmiş oldu. Kararın hayırlı olmasını diliyorum" değerlendirmesini yaptı.

Avrupa'da en düşük ücret Türkiye'de

İşveren ve hükümet temsilcilerinin oy çokluğuyla belirlediği 2021 yılında geçerli olacak 2 bin 825 TL net asgari ücret, 28 Aralık'taki kurlara göre 310.8 Euro, Dolar cinsinden ise 379.7 Dolar ediyor. Bu oranla Türkiye'deki asgari ücret Avrupa ülkeleri içerisinde en düşük seviyelerde kalıyor. Avrupa Birliği (AB) istatistik kurumu Eurostat verilerine göre 2020 yılında AB üyesi ülkeler içinde en yüksek asgari ücret aylık 2 bin 142 Euro ile Lüksemburg'a ait. Asgari ücret İrlanda'da bin 707, Hollanda'da bin 680, Belçika'da bin 626, Almanya'da bin 584, İngiltere'de bin 583 ve Fransa'da bin 539 Euro'dur. En düşük maaşlı bir asgari ücretli çalışan İspanya'da bin 108 Euro, Yunanistan'da 758, Portekiz'de 741, Polonya'da 583, Macaristan'da 452 ve Romanya'da ise 461 Euro aylık gelir elde ediyor. Sırbistan'da asgari ücret 343 Euro seviyesindeyken, Karadağ'da 331 Euro, Bulgaristan'da ise 312 Euro olarak uygulanıyor. Buna göre Avrupa'da çalışanların Türkiye'den daha düşük asgari ücret ödeyen tek bir ülke var, bu da Arnavutluk. Nüfusu 3 milyonu dahi bulmayan Arnavutluk'ta asgari ücret 213 Euro seviyesinde. Verilere göre 10 yıl önce Türkiye'den düşük asgari ücrete sahip Avrupa'da 12 ülke varken, 2020'de bu sayı bire düşmüş durumda. Avrupa ülkelerindeki asgari ücretin 2020 yılına ait olduğuna dikkat etmek gerekiyor. 2021 yılındaki artışlar belli olduğunda Türkiye, Arnavutluk'un dahi gerisinde kalabilir.

Neydi, ne oldu?

Hükümet ve işveren kesimi asgari ücrete enflasyonun 7 puan üzerinde yüzde 21.56 oranında (501 TL) zam yapılarak 2 bin 825 TL'ye çıkarıldığını ifade ederek, 'çok yüksek bir artış yapıldığı' iddiasında bulunsalar da asgari ücretin alım gücündeki yıllar içerindeki değişime bakıldığında gerçeğin bundan çok farklı olduğunu görüyoruz. 2003 yılında bir asgari ücretli maaşıyla 12 çeyrek altın alabiliyorken, 2021 için belirlenen 2 bin 825 TL'lik asgari ücretle bugün itibarıyla yalnızca 3.8 çeyrek altın alınabiliyor. Bu durum asgari ücretlinin alım gücünün son 17 yılda 8 çeyrek altın eridiğini gösteriyor.

Asgari ücretten 456 TL vergi kesiliyor

Evli ve 3 çocuklu bir çalışan ise 3 bin 13 lira 72 kuruş asgari ücret alacak. Asgari ücretli bir çalışanın 3 bin 577 TL olan brüt maaşı 500.85 TL sigorta primi, 35.78 TL işsizlik sigortası primi, 456.13 TL gelir vergisi, 27.15 TL damga vergisi kesildikten sonra 2 bin 557 TL'ye düşüyor. 268 liralık asgari geçim indirimi (AGİ) tutarı eklendikten sonra da net 2 bin 825 TL'ye yükseliyor. Asgari ücretin işverene maliyet ise 4 bin 203 TL olacak. Ayrıca asgari ücrete hükümet desteği tüm işletmeler için 75 TL olarak sürdürülecek.