Ateşli nöbet-I

Geçenlerde Muş'un bir ilçesinde görev yapan bir pratisyen hekim arkadaşımla görüştüm. Her ay yaklaşık 10-15 çocuğun ateşli nöbet geçirme yakınması ile acile getirildiğini belirtti. 
Başa bela gibi gözüken, ancak grip gibi hafif giden ateşli nöbetler 6 ay-6 yaş arasındaki çocuklarda görülür. Çocuğu ilk ateşli nöbetini geçiren aile büyük bir panik durum içinde acile başvurur. Anne hıçkıra hıçkıra ağlar. Baba çok sinirlidir ve gözü bir şeyi görmez. Genelde bu nöbetlerdeki tüm vücutta kasılma ve gözlerde kayma süresi 1-3 dakika gibi kısadır. Yani ateşli nöbetlerin %99'u beyin hasarı yapmaz. Eğer tüm vücuttaki kasılma süresi 30 dk'yı geçerse beyin hasarı gelişme riski vardır. Tüm vücuttaki kasılma süresi 30 dk'yı geçen çocukların yaklaşık %25'inde zeka geriliği görülür.
Ateşli nöbete en sık ÜSYE, orta kulak iltihabı, sinüzit, tonsillit, zatürre, bağırsak enfeksiyonu ve idrar yolu enfeksiyonu neden olur.
Ateşli nöbeti olan çocukta tüm vücutta kasılma süresinin 30 dk'yı geçmemesi için evde yapılması gerekenler:
1- Çocuğunuzun öksürük, hapşırık, aksırık, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, boğaz ağrısı, baş ağrısı, halsizlik, yorgunluk, karın ağrısı, gözlerde sulanma, gözlerde batma, gözlerde yanma, gözlerde kaşıntı, ağızdan salya gelme, ağzından kötü koku gelme, idrar yaparken ağrı, böğür ağrısı, ishal gibi şikayet ve bulguları varsa; her gün en az iki kez koltuk altı, alından veya dış kulak yolundan ateşi ölçülmelidir. 
Peşi sıra ateş düşürücü verilmesi: Çocuğun koltuk altı ya da alından ölçülen ateş 37,4°'nin üzerinde; dış kulak yolundan ölçülen ateşi 38°'nin üzerinde ise; anne 10 mg/kg ibuprofen yani 10 kilo olan bir çocuğa 1 ölçek (ibufen, dolven, apireks, pedifen); 10 mg/kg parasetamol yani 10 kilo olan bir çocuğa 1 ölçek (calpol, parol, minoset, tylol, tamol) ve 10 kilo olan bir çocuğa 10 damla metamizol sodyum(Novalgin damla) bir çay kaşığına koyarak ağızdan çocuğuna peşi sıra vermelidir. Ilık su ile banyo yaptırmak ateşi geçici olarak düşürür.
6 ay-6 yaş arası ateşli havale geçiren çocukların genelde kardeşlerinde, kuzenlerinde ya da anne babalarında küçükken ateşli nöbet geçirme yakınması vardır. Bu yaş grubunda ateşli nöbet geçiren çocukların hipotalamus bezindeki ısı merkezi geçici işlev bozukluğu söz konusudur. Örneğin çocuğun koltuk ateşi 37,4° ölçülüp herhangi bir ateş düşürücü verildikten birkaç saat sonra bu çocukların ateşi 39-41°'ye ulaşır. Bu derecelerde sebat eder. Yani ısrarcı olan 39-41° ateş 6-12 saat devam edip, ilaçla durdurulamayan nöbetlere neden olabilir. Normalde ateşli havale geçirmeyen çocuklarda ise ateş belli bir zirve noktaya ulaştıktan sonra sebat etmeden düşer Örneğin ateş 39-40 ° olsa bile birkaç saatde düşer.
2. Makattan diazepam verilmesi: 3 yaştan küçük çocuklara 5 mg makattan diazepam, 3 yaştan büyük çocuklara 10 mg diazepam verilmesi ateşli nöbet geçiren çocuklarda elzem olan bir tedavidir. Aslında bu tedaviye intermittan profilaksi (koruyucu tedavi) denir. Ateşli nöbetin engellenmesindeki en önemli tedavi stratejisidir. Örneğin çocuğun 3 gün ateşi olursa 3 gün boyunca; 5 gün ateşi olursa 5 gün boyunca her sabah çocuk uykudan uyanır uyanmaz makattan diazepam günde bir kez verilmelidir.
(devam edecek)?