AVM'ler çıkmaza girdi

 

YENİ MESAJ / DETAY HABER

 

Salgın döneminde üç aydan fazla mağazaları kapalı olan alışveriş merkezleri, şimdi de düşen cirolar karşısında kiracılarına nasıl bir sistem uygulayacağına kafa yoruyor. Birçok zincir marka ise AVM'lere kendi şartlarını bildirip, yola devam edip etmeme tekliflerini sunuyor. Büyük zincir markalar ile AVM yönetimleri istedikleri gibi ayarlama yapabilirken, olan tek şirket mağazası ve orta ölçekli gıda firmalarına oluyor.

 

Vatandaş dönmedi

 

Alışveriş merkezleri dolar ve Euro üzerinden aldıkları kiraları TL'ye çevirmenin kavgasından henüz çıkamadan, salgın süreci ile dükkanların tamamen kapanması riski ile karşılaştı. Dönüş ise kolay olmadı. AVM'ler açıldı ama kalabalık yerlerde bulunmaktan korkan müşteriler henüz tam anlamı ile AVM ve mağazaları dolduramıyor. Virüsü kontrol anlamında AVM'ler geçen bir ayı aşkın sürede Sağlık Bakanlığından tam not alırken, vatandaş kalabalık ortama keyifli bir şekilde gelemiyor veya alışveriş için kolay kolay kalabalıkların arasına dönemiyor.

Bu durumda AVM'ler kapı girişlerini azalttı, cirolar da henüz eski rakamlara dönmedi. Bir de üstüne üstlük uluslararası uçuşların tam başlayamaması sebebiyle yabancılar da gelmeyince cirolar yaz aylarının rakamlarından çok uzak kaldı. Yaz aylarını Orta Doğulu misafirler ile Avrupa'dan gelen gurbetçilerin alışverişleri ile atlatan mağazaları, Temmuz'da bayram hareketliliği kurtardı. Kurban Bayramı öncesinde iki haftadır güzel cirolara kavuşan mağazalar, AVM'lerin Ağustos ayında nasıl bir yeni kira taktiği uygulayacaklarını düşünüyor. Salgın sonrasında dolar ve Euro endeksli kiralarda yüzde 30 ile 50 arasında sektörüne göre indirim yapan AVM yönetimleri, şimdi bu fedakarlıklarını cirodan yüzde 10-15 gibi oranlarda artı pay isteyerek telafi etmeye çalışıyorlar.

 

Mağaza sahipleri de zorda

 

AVM'de kiracı olan ancak ana sözleşme dışında hiçbir unsurun sabit olmadığı kira ortamında mağaza sahipleri önlerini görememekten şikâyetçi. Hiçbir zaman bu kadar belirsiz bir ortam olmadığını düşünün işletme sahipleri AVM'lerin gelecek senelerde var olabilmeleri için 2020 yılını fedakârlık ve nefes alma senesi olarak görmelerini istiyor. Birçok firma da sadece ciro üzerinden kira payı alınmasını savunuyor. Or-Ka Grup Başkanı Süleyman Orakçıoğlu, AVM'lerde kira problemi yaşadıklarını belirterek, anlayış göstermeyen 15-20 alışveriş merkezinde mağazalarını kapatacaklarını açıkladı. Orakçıoğlu sadece cirodan yüzde 15 kira ödemeyi kabul etmelerine rağmen, bu konuda mutabık kalamadıkları AVM'lerden çıkacaklarını açıkladı.

 

AVM'ler tenhalaşıyor

 

İstanbul'un merkezindeki birçok AVM'lerde ise yüzde 30 oranında dükkanlar boşalırken, yeni kiracı bulma konusunda eskiden sıra yazan AVM yönetimleri de şimdi dükkanları açık tutmanın derdine düştü. Haziran ayında birçok AVM'nin 2019'a göre kiraları yüzde 50 oranında düşürdüğüne dikkat çeken mağaza sahipleri, ancak bu indirimin bile dükkanları 2021'de açık tutmaya yetmediğini ifade ediyor. AVM'ler ise her ay sonunda kapı giriş ve dükkan dükkan ciro rakamlarını mukayese ederek, farklı bir şekilde kira istemeye devam ediyor. Önümüzdeki 4-5 aydan sonra 2021 yılında AVM'lerden daha büyük bir kaçış gündeme gelebilir. Bursa'da Endülüs Park gibi bazı büyük AVM'ler salgından sonra henüz kapılarını ziyaretçilere açamadı. Bazı AVM'lerin de bayramdan sonra çıkacak mağazalar ile doluluk oranlarının yüzde 50'nin altına düşme riski bulunuyor. Vatandaşlar ise AVM'ler yerine açık çarşıları, tarihi mekanları tercih etmeye başladı.