Ayakkabı sektöründe yaprak dökümü hızlandı

Deri ve deri mamulleri sektörü, 2023 yılını değerlendirirken 2024 yılına ilişkin hedeflerini de paylaştı. İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği (İDMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Güven Karaca ve Yönetim Kurulu'nun ev sahipliğinde düzenlenen toplantıya İDMİB Başkan Yardımcısı ve Türkiye Deri Sanayicileri Derneği (TDSD) Başkanı Burak Uyguner, Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Berke İçten, Saraciye Sanayicileri Derneği (SSD) Başkanı Hasan Süren ve Ayakkabı Yan Sanayicileri Derneği (AYSAD) Başkanı Sait Salıcı da katıldı. Etkinlikte konuşan Karaca, geçen yıl 14 sektörde ihracatın düştüğünü, 13 sektörde ise arttığını belirterek, "Deri ve Deri Mamülleri sektöründe ihracat düştü. 11.35 dolar kilogram değeri yakaladık. Kilogram başına en değerli 4. sektörüz" dedi.


Ayakkabıda ithalat artışı ürkütücü


İki yıl önce asgari ücretin 4 bin 250 TL, şimdi ise 17 bin TL olduğuna işaret eden Karaca, şunları söyledi: "O zaman dolar 13.5 TL iken şimdi 30 TL... Asgari ücret 4 kat, dolar kuru ise yüzde 118 artmış... Bir sanayici olarak bunun matematiğini yönetmekte zorlanıyoruz. Öte yandan en büyük sorunumuz insan kaynağı olarak öne çıkıyor. Bu kısa vadeli bir sorun değil, uzun vadeli ele alınması gereken bir mesele. Deri ve Deri Mamülleri sektöründe dış ticaret dengemiz 415 milyon dolar açık verdi... Sektörümüzde genelde ithalatta yüzde 38.5 artış var. Ayakkabıda ithalat yüzde 60 artmış. Ayakkabı ithalatı 1 milyar doları geçmiş. Yasaklamalardan yana değiliz. Bugün bu ithalat SOS veriyor." Avrupa Birliği'nin Hindistan ile Serbest Ticaret Anlaşması (STA) imzaladığına işaret eden Karaca, "Bu gelişme bizi her sektörde olumsuz etkileyecek çünkü Hindistan bize gümrüksüz mal satabilecekken, biz onlara mal satamayacağız. Devlet yetkilileri buna bir çözüm bulmalı" dedi.


Tablo olumsuz


TASD Başkanı Berke İçten de ayakkabı sektörünün pandemi dönemi hariç ihracatını son 10 yılda artırdığına işaret ederek, "580 milyon çift ayakkabı üretiyor, 380 milyon çiftini ihraç ediyorduk. Fiyatlarımız yüksek kalmaya başladı, döviz kurları rekabetçi olmaktan uzaklaştı. 295 milyon çift ayakkabı ihraç edildi geçen yıl. 2024 yılı için de çok olumlu bir tablo içinde olmayacağımızı belirtmek isterim. Çünkü Aralık ayı itibariyle ciddi düşüş var. Ayakkabıda istihdamda da yüzde 30 kayıp var" dedi. Çakma ürün konusuna da değinen İçten, şunları söyledi: "Çakma ürün global markaya rahatsızlık vermiyor, Türkiye'de markalaşmaya zarar vermiyor. Kolluk kuvveti marka harekete geçerse işlem yapıyor. Yerli markalar hem markanın orijinaliyle hem de çakmasıyla mücadele etmek zorunda kalıyor. Çakma ürünler testlerden geçmediği için tüketici sağlığı açısından da riskli." Türkiye'de üretim maliyetinin yüksek kaldığına işaret eden İçten, "Bir global marka aynı ayakkabıyı Türkiye'de 17, Vietnam'da ise 11 dolara üretiyor. Ayakkabıda 1.4 milyar dolar ithalat bekleniyor 2023'te dış açık ayakkabıda yaklaşık 280 milyon dolar olacak" şeklinde konuştu. Türkiye'de pek çok sporun gerektirdiği ayakkabıların üretildiğine işaret eden İçten, "Kendim futbol ayakkabısı üretiyorum. Başka firmalar da üretiyor. Geçen yıl iç piyasada 55 milyon ithalat ayakkabı satıldı. Buradaki maliyetler Endonezya'ya, Vietnam'a göre her koşulda yüksek. Yabancı markaların Türkiye'de üretimini teşvik etmeli" dedi.


Ekrana bakmaktan, işimize odaklanamıyoruz


AYSAD Başkanı Sait Salıcı da ayakkabı ithalatının artmasının kendilerini olumsuz etkilediğine işaret ederek, "Biz sanayiciler olarak 'doları, faizi, seçimlerin getireceğini' konuşmaktan, sabahtan akşama kadar doların vesaire nereye gittiğini görmek için ekrana bakmaktan işimizi nasıl geliştireceğimizi, tasarımı konuşmaya vakit bulamıyoruz" dedi. TDSD Başkanı Burak Uyguner de dünyada yılda 300 milyon hayvan kesildiğine işaret ederek, "İnsanlar protein ihtiyacını kırmızı etten karşılıyor. Türkiye'de ise 10 milyon büyükbaş ve 50 milyon küçükbaş hayvan derisini biz işliyoruz. Döviz kuru ürünümüzü satmak için birinci etken olmamalı" dedi.