Beyrut kan ağlıyor

Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta Salı günü akşam saatlerinde Beyrut Limanı'ndaki bir depoda çıkan yangının 2 bin 750 ton amonyum nitratın bulunduğu depoya sıçramasıyla meydana gelen ve 135'den fazla kişinin ölümüne, 5 binden fazla kişinin de yaralanmasına neden olan şiddetli patlama ülkeye korkunç bir felaket yaşattı. "Orta Doğu'nun Cenneti" olarak nitelendirilen Beyrut, 2006'daki Hizbullah-İsrail savaşından bu yana ilk kez bu denli bir patlamayla sarsıldı. Bazı görgü tanıkları, kentte büyük yıkıma yol açan ve 240 km uzaklıktaki Kıbrıs'ta bile hissedilen patlama için "Atom bombası gibiydi" dedi. Bir diğer görgü tanığı ise "2006'daki savaşta 30 günde yaşadığımız yıkımı bir patlamada yaşadık" diye konuştu. Lübnan'dan resmi bir açıklama yapılmadı ancak, CNN International'ın haberine göre söz konusu patlamanın sorumluluğunu terör örgütü DEAŞ üstlendi.

Atom bombası gibiydi

Uzun süredir ekonomik krizin pençesindeki Lübnan ekonomisi, nedeni bilinmeyen yangın sonucu meydana gelen patlama sonucu ağır bir darbe daha almış oldu. Patlamayı Hiroşima ve Nagazaki'ye benzeten Beyrut Valisi Mervan Abbud, felaket nedeniyle 300 bin kişinin evsiz kaldığını açıkladı. Lübnanlı yetkililer, 6 yıl boyunca bir depoda tutulan 2 bin 750 ton amonyum nitratın Afrika'da bir ülkeye sevk edilmek istenirken infilak ettiğini açıkladı. Beyrut'taki patlamada arama kurtarma ve enkaz kaldırma çalışmaları devam ediyor. Patlamanın meydana geldiği liman bölgesi ve yerleşim birimleri büyük oranda tahrip olmuş durumda. Henüz enkazın kaldırılmadığını ifade eden Lübnanlı yetkililer, ölü sayısının artmasından endişe ettiklerini açıkladı. Patlamada hükümet binası, Finlandiya Büyükelçiliği ve eski Başbakan Saad Hariri'nin rezidansı da hasar gördü. Birleşmiş Millerler'in (BM) barış misyonu UNIFIL'e bağlı bir geminin de zarar gördüğü ve mavi bereli askerler arasında da yaralananlar olduğu belirtildi. Beyrut Valisi Abbud, patlama sonucu meydana gelen ekonomik zararın boyutlarının ise 3 ila 5 milyar doları bulabileceğini açıkladı.

Önce yangın sonra patlama

Korkunç patlamadan kısa süre önce Lübnan resmi ajansı NNA Beyrut Limanı'nda patlayıcı kimyasalların bulunduğu bir depoda yangın çıktığını duyurmuştu. Bölgeyi savaş alanına çeviren o korkunç patlama işte bu duyurudan kısa süre sonra meydana geldi. Lübnanlı yetkililerin açıklamaları, patlamanın herhangi bir güvenlik önlemi alınmadan 2 bin 750 ton amonyum nitratın 6 yıl boyunca tutulduğu bir depoda gerçekleştiğini ortaya koydu. Bu durum büyük bir ihmalin olduğunu ortaya koyuyor. 

Nitekim Lübnan Savunma Bakanı Zeyne Aker, başkent Beyrut'ta meydana gelen patlamayla ilgili ihmali olanların cezalandırılacağını açıkladı. Ancak işin kafaları kurcalayan tarafı, ilk yangına neyin yol aştığı konusu. Zira 6 yıldır herhangi bir sorun olmayan binler ton amunyum nitratın bulunduğu depoda nasıl yangın çıkmış olabilir? Bu konuda resmi bir açıklama yapılmadı. Ancak güvenlik zaaafiyeti de söz konusu olduğundan sabotaj olabileceği üzerinde duruluyor. Patlamayla ilgili hayli ilginç bir açıklamada da ABD Başkanı Donald Trump'tan gelmişti. Trump, patlamanın bir saldırı olabileceğini, görüntüleri izleyen generallerin kendisine bunun saldırı olabileceğini söylediğini ifade etmişti.

Yaralılar arasında 6 Türk de var

Lübnan'ın başkenti Beyrut'taki korkunç patlamada yaralılar arasında Türklerin de bulunduyğu açıklandı. Sosyal medya hesabından açıklamalarda bulunan Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, patlamada yaralanan Türk vatandaşı sayısının 6'ya yükseldiğini açıkladı. Çavuşoğlu, yaralılardan 5'inin hafif yaralı olduğu bilgisini de paylaştı. Türkiye'nin Beyrut Büyükelçisi Hakan Çakıl da patlamanın ardından bölgedeki büyükelçilik çalışanlarının durumunun iyi olduğunu açıklamış, patlama nedeniyle Türkiye Büyükelçiliği'nin camlarının kırıldığını ifade etmişti.

Taziye mesajları yağdı

Ülkeye büyük bir afet yaşatan patlama sonrası uluslararası toplumdan Lübnan'a taziye mesajları yağdı. Almanya Başbakanı Angela Merkel, patlama karşısında sarsıldığını belirtirken Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas da Almanya'nın zor zamanlarında Lübnan'ın yanında olduğu mesajını Twitter'dan paylaştı. Avrupa Birliği, Fransa ve BM'den de Lübnan'a destek mesajları geldi. Lübnan'daki patlama sonrasında Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Türkiye'nin her tür yardım için hazır olduğunu belirtti. Öte yandan Katar, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Ürdün, Rusya, Irak ve Fransa büyük bir patlamanın yaşandığı Lübnan'a yardım göndereceğini açıkladı.

Beyrut Limanı Akdeniz'in en büyüklerinden

Lübnan'da büyük bir patlama sonucu yıkıma uğrayan Akdeniz'in en büyük limanlarından Beyrut Limanı ülke ekonomisinin can damarı sayılıyordu. Patlama sonucunda bölgenin en önemli ticaret limanlarından Beyrut Limanı büyük bir harabeye dönüştü.  

Lübnan Dağları'nın eteklerinde yer alan liman, Doğu Akdeniz'in en büyük ve en işlek limanlarından biri olarak Lübnan ekonomisinde önemli bir role sahip. Roma İmparatorluğu döneminden bu yana Lübnan ve Suriye'yi de kapsayan Levant bölgesinin tarihi boyunca hayati bir bölgesel ticaret limanı ve Doğu ile Batı arasında önemli bir ekonomik bağlantı noktası oldu. 

Bu önem, limanın Akdeniz'i Orta Doğu'ya bağlayan ve Asya ile Afrika kıtalarının geçiş noktasında yer alan stratejik bir konumda bulunmasından kaynaklanıyor. Lübnan ekonomisinde hayati öneme sahip Beyrut Limanı, ülkeye gelen ithal ürünlerin de büyük oranının giriş noktası olarak biliniyor.

Amonyum nitrat nedir?

Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta 100'den fazla kişinin ölümüne sebep olan büyük patlamanın kaynağı olan 2 bin 750 ton amonyum nitratın Beyrut'ta bulunmasının sebebinin 2013 yılında farklı gerekçelerle yoluna devam etmesine izin verilmeyen bir yük gemisi olduğu belirtildi. Tarihte de birçok kez amonyum nitratın sebep olduğu ve yüzlerce insanın öldüğü patlamalar meydana geldi. Peki amonyum nitrat nedir? Amonyum nitratın kullanım alanları neler? Amonyum nitratın dünya genelinde yaygın kullanımı gübre amaçlı, ayrıca madencilik ve soğutma amaçlı paketlerin üretiminde de kullanılıyor. Aslında amonyum nitrat normal şartlarda zararsız bir şekilde çözünebilen bir kimyasal bileşik. Fakat tarım alanında bitkiler için önemli bir besin kaynağı olan bu madde depolama ve kullanım yöntemlerine dikkat edilmediğinde büyük felaketlere yol açabiliyor. Amonyum nitratlar aslında yanıcı değil, oksitleyicilerdir veya yakıcı madde, yani zaten yanmakta olan başka bir maddenin yanmasını sürdürüyor. Amonyum nitrat yakıt benzeri yanıcı bir malzemeyle birleştirildiğinde, açığa çıkan enerji neredeyse üç kat artar. Patlamadan gelen yoğun sıcaklık, gazların hızla genişlemesine neden olur ve yollarındaki çoğu cismi yok eden şok dalgaları üretiyor.