Boeing'i komaya sokan karar

RECEP BAHAR/DETAY HABER

Etiyopya Hava Yollarına ait 'Boeing 737 Max 8' tipi yolcu uçağının 10 Mart 'ta Addis Ababa'dan Kenya'nın başkenti Nairobi'ye gitmek için kalkıştan kısa süre sonra üretim hatası nedeniyle düşmesi Amerikan uçak üreticisi Boeing'e pahalıya patlayacak gibi...

Nitekim Norveç hava yolu şirketi Norwegian Air, uçuramadığı Boeing 737 Max 8 yolcu uçakları için üretici firma olan Amerikan şirketi Boeing'ten tazminat talep etmek için harekete geçti. Havayolu Sözcüsü Tonje Naess, Etiyopya'daki son kazanın ardından uçuşlarını durduğu filosundaki 18 adet B737 Max 8 uçağı için üretici firma Boeing'den zararlarının karşılanmasını isteyeceklerini belirterek, "Kullanamayacağımız yeni bir uçak modeli için mali yük altına girmemeliyiz" dedi.

ABD direniyor

Etiyopya'daki son kazanın ardından Singapur, Çin, Endonezya, Avustralya, Malezya, Umman, İngiltere, Almanya, Fransa, Hollanda, Avusturya, Avrupa Birliği, Kazakistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Yeni Zelanda, Fiji, Hindistan, Hong Kong, Lübnan ve Kosova, Boeing 737 Max tipi uçakların operasyonlarını geçici olarak durdurarak, hava sahalarını söz konusu uçaklarla gerçekleştirilen uçuşlara kapattı.

Türk Hava Yolları da filosundaki 12 adet B737 Max 8 tipi uçakları seferlerinden çektiğini açıklarken; Arjantin, Brezilya, Hindistan, Meksika, Kanada, Norveç ve İzlanda'da da bazı hava yolu firmaları benzer bir kararla söz konusu tipteki uçakları seferlerinden çektiklerini duyurdu. ABD ise söz konusu uçakları servisten çekmeye yanaşmıyor.

En çok satılan uçak

Boeing, 737 serisi ilk uçağını 1967'de uçurdu. Serinin 10 bininci uçağı geçtiğimiz yıl Mart ayında Amerikan Southwest Havayollarına teslim edilmişti. Bu uçaklarla şu ana kadar 22 milyar yolcunun taşındığı tahmin ediliyor.

Modelin 5 bininci uçağı ise 2006'da uçmaya başlamıştı. 737 Max serisinden ise şu ana kadar 350 teslimat yapıldı.

Boeing'in aldığı sipariş sayısı ise 5 bin 111...

Etiyopya Havayolları uçağının geçirdiği kaza sonrasında bazı havayolu şirketleri siparişlerini erteledi. Öte yandan Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, uçuş emniyetini teminen Türk hava sahasının Boeing 737-8 MAX ve Boeing 737-9 MAX tipi hava araçlarına kapatıldığı bildirdi.

Tazminat davaları da zora sokacak

Endonezyalı havayolu şirketi Lion Air'in 29 Ekim 2018'de düşen Boeing 737 Max 8 tipi yolcu uçağında hayatını kaybeden 20 yolcunun yakınları doğrudan Boeing'e dava açmış durumda. Benzer davaların Etiyopya Havayolları'nın düşen uçağındaki yolcu yakınlarının da açması bekleniyor.

Zira söz konusu uçakta aralarında Nijerya asıllı Kanadalı tanınmış yazar Prof. Dr. Pius Adesanmi, Nijeryalı büyükelçi Abidun Oluremi Başua, aralarında BM Dünya Gıda Programında çalışan İrlandalı mühendis Michael Ryan'ın da yer aldığı 21 BM çalışanı, 3 Avusturyalı doktor, Togo'lu profesör Kodjo Glato gibi isimler bulunuyor.

Son kazada ölenlerin çoğunlukla ülkelerinde tanınmış kişiler olması, Boeing'in karşılaşacağı tazminat yükünü ağırlaştırıyor. 

Başkan Trump'tan tuhaf yorum

ABD Başkanı Donald Trump, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, Etiyopya'da pazar günü düşen yolcu uçağıyla ilgili "Uçaklar seyahat için fazla karmaşık hale geliyor. Pilotlara artık ihtiyaç duyulmuyor, bunun yerine MIT'den bilgisayar bilimcileri var" ifadesini kullandı. Trump, şu değerlendirmede bulundu:

"Saniyenin içinde ani kararlara ihtiyaç var ve karmaşıklık tehlike yaratır. Sizi bilmem ama ben Albert Einstein'ın benim pilotum olmasını istemem. Ben, bir uçağın kontrolünü kolay ve hızlı bir şekilde ele geçirmesine izin verilen uzman profesyoneller isterim."

Trump'ın yorumuna ilişkin ABD medyası, 2009'dan beri ABD uçaklarının tek bir kaza geçirmeden 8 milyar yolcu taşıdığını yazarak, 2017'de dünya çapında uçak kazasından ölen tek bir yolcu bulunmadığını kaydetti.