Borçlanma cinneti

Sayın Cumhurbaşkanı, 31 Mart 2019  yerel seçimleri sürecinde muhalefetin adaylarının kazanması halinde iş yapma kabiliyetlerinin hükümet tarafından engelleneceğinin sinyallerini topal ördek örneği ile açıklamıştı. 

Benzer yaklaşımı 1989 yılında Özal ortaya koymuş ve seçim afişlerinde koltuğa bağlı bir belediye başkanını oturtarak "eli kolu bağlı bir belediye başkanı ister misiniz?" sorusuyla seçmeni kendi tarafına zorla çekmeye çalışmıştı. İki girişim de fiyaskoyla sonuçlandı. Neticede Özal'lı ANAP, 1989 yerel  seçimlerinden hezimetle çıktı. Aynı kaderi Erdoğan'ın AKP'si yaşadı.

Asıl konu bu değil tabi. Asıl konu eli kolu bağlanan belediye başkanlarının çözüm yolunu ve yaratıcı fikirler ortaya koyma kapasiteleridir. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, hükümetin kamu bankalarının kendisine kredi vermesini engellediğini ifade ederek bunun üzerine yarım kalmış metro hatlarının tamamlanabilmesi için Alman Bankaları ile kredi anlaşmaları yaptığını açıkladı. Alman Bankalarının, metronun açılışıyla beraber gelirinin teminatı üzerine İBB'ye kredi vermeyi kabul ettiklerini biliyoruz. Yani belediye, bankalara metronun gelirini kredinin geri ödemesi için kaynak göstermiş oluyor. 

Dikkat edilirse Frankfurt'ta bulunan Avrupa Merkez Bankası, İstanbul'da yapılacak olan metro hattının gelirine karşılık olmak üzere para basmış oldu. Yani Avrupa Merkez Bankası, hiçbir karşılığı olmayan kağıtlarına bizim sayemizde inşa edilecek olan ve kısa süre sonra para basacak olan hatların geliri karşılığında avro basıyor. Metro inşaatında bizim işçilerimiz çalışıyor. Metro inşaatında bizim mühendislerimiz çalışıyor. Metro inşaatında yerli malzeme kullanılıyor. Metro, İstanbul'da yapılıyor. Fakat parasını Avrupa Merkez Bankası basıyor. İşte cinnet burada başlıyor. Bu tam bir cinnet halidir. 

Prof. Dr. Haydar Baş yıllar önce aynı soruyu Artvin'de yapılan Yusufeli Barajı için sormuştu. Ancak cevabını alamamıştı. Diğer taraftan Ankara Belediyesi, Mersin Belediyesi de borçlanma üzerinden işlerini yürütmeye çalışıyor. Tabi ki belediyeler ülke ekonomisini yönetmiyor fakat fotoğraf bu şekilde. 

Ekonomi yönetimi de bütün mesaisini borçlanmaya hasretmiş durumdadır. Maliye Bakanı Albayrak, bakanlığının çok başarılı borçlanma stratejisi uyguladığından hareketle bu başarısından dolayı ödüller aldığını söyledi. Yeni kurulacak partilerin liderleri "en iyi borcu biz buluruz" havalarında geziniyor. Ülkenin meşhur hukukçuları Türkiye'de hukuk ve adalet olmazsa dış borç almak imkansız hale gelir nevinden izahatlar yapmakla meşguller. Şirketler, kurumlar ve halk borç batağında debelenirken kimsenin borçsuz ve faizsiz bir ekonomi modelini aramak, bulmak ve uygulamak gibi bir derdi yok. Bu konuda en büyük sorumluluk halkındır. Tabandan bu taleplerin gelmesi gerekir.

Ekonomiyi finanse etmek için iki yöntem vardır. Birincisi halen uygulanan borçlanma ve faiz yoluyla para temin etmek. İkincisi ise  Prof. Dr. Haydar Baş'a ait olan Milli Para ile ekonomiye can vermek. Sayın Baş, borç almadan ve faiz ödemeden ekonomiyi finanse etmenin formülünü Milli Ekonomi Modeli ile çok detaylı bir şekilde açıkladı. MEM'e göre para, üretilen mal ve hizmetlerin karşılığı olarak piyasaya sürülebilir. Bu tanıma göre Alman Bankaları üretilecek ulaşım hizmetlerinin yani metro hatlarının gelirleri karşılığı avro basarak bize yüksek faizle satabiliyorken gelir garantili projemize karşılık TL basılmamasının izahını hiç kimse yapamaz. Unutmadan söyleyelim ki bu, bir model ile mümkün olabilir.

Milli Ekonomi Modeli'nin bütüncül anlayışı ve Prof. Dr. Haydar Baş'ın bizzat kendi uygulamalarıyla Milli Para'nın devreye girmesi borçsuz ve faizsiz bir ekonomiyi mümkün kılar. Aksi takdirde mevcut kapitalist anlayışla bu işin nasıl olmayacağını zaten bütün siyasiler iktidarıyla muhalefetiyle bizlere fazlasıyla gösterdiler.