MURAT ÇABAS / HABER ANALİZ

Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin tarafından 2001 yılında kurulan fakat liderler düzeyindeki toplantılarına 2009 yılında başlayan BRIC birliği, 2010 yılında Güney Afrika Cumhuriyeti'nin de katılımıyla BRICS adını aldı. O tarihten bu yana yeni üye almayan birlik, çevrim içi gerçekleştirilen dışişleri bakanları toplantısında Çin'in önerisiyle genişleme sinyali verdi.

Üyeler genişlemeyi destekliyor

Çin yönetimi; Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'nın oluşturduğu BRICS birliğinin yeni üyelerle genişletilmesi çağrısında bulundu. Çin'in dönem başkanlığını yürüttüğü grubun çevrim içi düzenlenen dışişleri bakanları toplantısının ardından yapılan açıklamada, Pekin'in önerisinin diğer ülkeler tarafından da desteklendiği bildirildi. Açıklamada hangi ülkelerin yeni üyeler arasında yer alabileceğine dair bilgi verilmezken bu konuda ilke, standart ve prosedürlerin belirlenmesi gereğinin altı çizildi. Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin tarafından oluşturulan ve ilk liderler zirvesini 2009'da gerçekleştiren birliğe 2010'da Güney Afrika Cumhuriyeti katılmış, o zamandan bu yana yeni üye alınmamıştı.

Arjantin ve Endonezya sırada

Arjantin Devlet Başkanı Alberto Fernandez, bu yılın başında ülkesinin birliğe katılmak istediğini açıklamıştı. Öte yandan Asya-Pasifik bölgesinde Endonezya'nın da olası bir aday olabileceği değerlendiriliyor. "Yükselen ekonomileri" bir araya getirmeyi amaçlayan birlik, ayrıca "BRICS ARTI" diyaloğu kapsamında Kazakistan, Suudi Arabistan, Arjantin, Mısır, Endonezya, Nijerya, Senegal, Birleşik Arap Emirlikleri ve Tayland'ın dışişleri bakanları ve temsilcilerinin katıldığı ayrı bir toplantı yaptı.

Batılı ülkelerin yaptırımları eleştirildi

Çin'in moderatörlüğünde düzenlenen çevrim içi toplantı, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın başlamasından bu yana düzenlenen ilk üst düzey BRICS buluşması oldu. Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, toplantıda yaptığı açıklamada, barış görüşmeleri çağrısı yaparken, Batılı ülkeleri Rusya'ya yönelik ekonomik yaptırımlar ve Ukrayna'ya silah satışı nedeniyle eleştirdi. Vang, Çin'in uluslararası ekonomik ve mali iş birliğinin silah olarak kullanılmasına ve ülkelerin anlaşmazlıklarda taraf olmaya zorlanmasına karşı olduğunu vurgulayarak, BRICS ülkelerine Ukrayna konusunda "bağımsız ve adil tavır alma" çağrısında bulundu. Bazı ülkelerin kendi küçük bahçelerini yaratarak dünyada paralel bir sistem yaratmaya çalıştığını, bu durumun gelişmekte olan ülkelerin hareket alanını ve kaynaklara erişimini sınırladığına işaret eden Vang, BRICS ülkelerinin tek taraflı yaptırımlara ve yargı yetkisinin sınır aşırı kullanılmasına karşı çıkması gerektiğini vurguladı. BRICS ülkelerinden Çin, Hindistan ve Güney Afrika, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırılarını kınayan karar tasarısı için çekimser oy kullanırken, Brezilya tasarıyı desteklemişti.

BRICS denge merkezi oldu

BRICS devletleri özellikle 2008 küresel krizinden itibaren devreye koydukları Prof. Dr. Haydar Baş'ın Milli Paralarla Ticaret projesiyle güçlendiler ve dünya ekonomisinin yeni denge merkezi haline geldiler. Batılı ekonomistler bu gerçeği birçok konuşmalarında itiraf ettiler. Örneğin, dünyanın en büyük yatırım bankalarından ABD'li JP Morgan'ın döviz, emtia ve faiz stratejisti olan Craig Cohen privatebank.jpmorgan.com sitesinde yayınlanan "Dolar aşırıya kaçan ayrıcalığının sonuna mı geliyor?" başlıklı makalesinde doların rezerv para olma özelliğini kaybettiğini itiraf ederek, "Daha fazla dolar yatırımı yerine bu gerçeğe göre pozisyon alınması gerekmektedir" tavsiyesinde bulundu. "Ekonomik büyümenin itici gücü ABD ve Batı aleyhine Asya'ya doğru kaydı. Yüksek büyüme ve kararlı reformlar ile Çin bu ekonomik değişimin merkezinde yer alıyor" diyen Cohen, "Bizim tavsiyemiz diğer G10 Para birimlerine, Asya para birimlerine ve altına daha fazla ağırlık vermek olacaktır" ifadelerini kullandı.

BRICS MEM'le güçlendi

BRICS birliğinin Prof. Dr. Haydar Baş'a ait olan Milli Ekonomi Modeli ve bu modelin bir projesi olan Milli Paralarla Ticaret ekseninde güçlendiğini Milli Ekonomi Modeli kongrelerine katılan BRICS yetkilileri de ifade etti. 25 Mart 2015 tarihinde İstanbul Grand Cevahir Kongre Merkezi'nde gerçekleşen 9. Uluslararası Milli Ekonomi Modeli Kongresi'nde tebliğ sunan BRICS devletleri İş Geliştirme Başkanı Prof. Dr. Vladimir Gorbanovski, şunları söylemişti: "BRICS ülkeleri olarak bizim şansımız, 2005 yılında Milli Ekonomi Modeli ile tanışmış olmamızdır. İlk defa 2005 yılında Milli Ekonomi Modeli Kongresi'nde Prof. Dr. Haydar Baş parayı, emek ve üretimin karşılığı olarak tanımlıyordu. Ayrıca dünya ilk defa Haydar Baş'ın Milli Paralarla Ticaret yapma fikriyle tanıştı. Bu çok önemliydi zira Milli Paralar devreye girdiğinde ABD'nin kağıttan imparatorluğu yıkılacaktı."
BRICS temsilcisi Prof. Dr. Gorbanovski ayrıca 27 Şubat 2018 tarihinde Bursa Buttim Kongre Merkezi'nde gerçekleşen MEM Kongresine de katılmış ve şu konuşmayı yapmıştı: "Bugün dünyada popüler olan ve dünya nüfusunun yüzde 50'sinin yakinen bildiği 'Milli Para', 2005 yılında Prof. Dr. Haydar Baş tarafından ortaya koyulmuştur. İktisat literatürüne kazandırılmış ve kapitalizmin ezberini bozmuştur. BRICS birliği dünyaya mesajını 'Milli Paralarla Ticaret yapalım' cümlesiyle vermektedir. Biliyorum ki Türk halkı da 'Milli Para'dan haberdardır. Zira Milli Para'nın mucidi Haydar Baş'tır. Bizim arzumuz Türkiye'nin Milli Paralarla Ticaret yapacağı BRICS birliğinde yerini almasıdır. Bu, Türkiye için zor olmayacaktır çünkü Milli Para'nın mucidi Haydar Baş sizden. Onun için neden BRICS-T olmasın diyor, saygılar sunuyorum."