Bu çalan şarkı hangi makamda?

Büyük veri madenciliği ve yapay öğrenme metotları alanında çalışmalar yürüten Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Taylan Cemgil aynı zamanda uzun yıllardır müzik alanında araştırmalarıyla da tanınıyor. Cemgil'in doktora sonrası araştırmacı Andre Holzapfel ve öğrencileri ile geliştirdiği son çalışmalardan biri de Türk Sanat Müziğinin melodik ve ritmik yapılarını otomatik olarak tanıyan bir uygulama.
Doç. Dr. Cemgil makamlar ve karmaşık ritimlerin arasındaki ilişkileri de içinde barındıran metodolojisiyle bir ilk örnek oluşturan projeye dair şu bilgileri verdi: "Marie Curie projesi çerçevesinde bir doktora sonrası program kapsamında Türk müziğinin analiz edilerek makamların, usullerin bulunması ve otomatik olarak çıkarılmasıyla ilgili çalışma yaptık, halen de devam ediyoruz. Örnek olarak vermek gerekirse projede 'Bu Ferahfeza makamında çalan bir eserdir' bilgisinin otomatik olarak çıkartılmasını hedefledik. Buna 'Music Information Retrival/Müzikten Bilgi Çıkarımı' denilebilir."
Projenin 2013'te başlayıp 2015'te sona erdiğini belirten Holzapfel ve Cemgil'in de katıldığı çalışmalar dünya müzik envanteri konusunda yapılan çalışmalara Türk müziği makam ve usullerini içermesi açısından yeni bir katkı sunmuş oldu. Bu çalışma sayesinde bu alanda dünya genelindeki veri setlerine Türkiye'den bir metodolojinin eklenmiş olduğunu belirten Ali Taylan Cemgil, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bizim çalışmalarımız genel olarak metotlar, algoritmaların geliştirilmesi ve bunların sınanması üzerine diyebiliriz. Makamları tanıyan, Türk müziğinde ritimlerle melodilerin ilişkilerini içinde barındıran bu yaklaşımı bir metot önerisi geliştirdik. Biz bunu matematiksel bir temelde ele aldık. Metodolojiyi eğer doğru kurgularsanız aynı metodoloji alıp bambaşka bir alanda veri analizi probleminde uygulamaya koyabilirsiniz."
Doç. Dr.Cemgil, ilgi alanlarının başında bilgisayarların sesleri nasıl algıladığının geldiğini müziğin kaydedildikten sonra notalandırılması veya tempo gibi kavramların otomatik olarak bilgisayar tarafından görüntülenmesi ile ilgili konularda çalışmalara devam ettiğini ekledi.