Bütün yönleri ile yargıda e-Duruşma

Türkiye'de avukatların bulundukları yerlerden duruşmaya video konferansla katılmalarını sağlayan "e-Duruşma" uygulaması, Ankara Batı Adliyesi 1. Tüketici Mahkemesinde görülen duruşmayla başladı.   
 

Adalet Bakanlığı, Yargı Reformu Strateji Belgesi'nde yer alan, avukatların hukuk mahkemelerinde taraf oldukları duruşmalara video konferansla katılmalarını sağlayan e-Duruşma, ilk kez Ankara Batı 1. Tüketici Mahkemesinde görüldü. Taraf avukatı duruşmaya, elektronik imza yöntemiyle kimlik doğrulaması yaptıktan sonra bürosundan bağlandı. Mahkeme salonuna kurulan ekranda, avukat ve salonun görüntüsü yer aldı. 
 

Avukatlar e-Duruşmada cübbe giymek zorunda mıdır ? 

Test çalışmalarına Adalet Bakanı Abdulhamit Gül'ün de katıldığı e-Duruşma sisteminin yazılımı ve geliştirmesi Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Genel Müdürlüğünce yapıldı. E-Duruşma sistemi ile avukatlar, farklı şehirlerdeki duruşmalarına video konferans yöntemiyle katılabilecek. Avukatlar, "UYAP Avukat Portalı" üzerinden "Duruşma Sorgula" menüsünden sorgulama yaptıktan sonra duruşmadan 24 saat öncesine kadar gerekçesini de yazarak ilgili mahkemeye e-Duruşma talebi gönderecek. Hakimin UYAP üzerinden talebi kabul etmesinden sonra duruşmaya portal üzerinden katılabilecek. Avukatlar, uygulama aracılığıyla bağlandıkları duruşmalarda cübbe giymek zorunda olacak. 
 

 

Avukatlar e-Duruşma uygulamasına ne diyor ? 

 

  Adalet Bakanlığının Yargı Reformu Strateji Belgesi'nde yer alan avukatların hukuk mahkemelerinde taraf oldukları duruşmalara video konferansla katılmalarını sağlayan e-Duruşma'nın pilot uygulaması, Ankara Batı 1. Tüketici Mahkemesinde başladı. Taraf avukatı duruşmaya elektronik imza yöntemiyle kimlik doğrulaması yaptıktan sonra bürosundan bağlandı. Mahkeme salonuna kurulan ekranda, avukat ve salonun görüntüsü yer aldı. 

 

  e-Duruşma uygulamasıyla duruşmaya katılan avukat Onur Cıvgın, "Günümüzde hukuk ekonomisi açısından da düşündüğümüz zaman bu da bir artı kazandırıyor. Yol masrafı, başka bir şehre gidildiğinde yapılacak masrafları bitirecek bir uygulama. Ben çok başarılı buldum. Teknik bir aksaklık yaşamadık. Öğrendiğimiz kadarıyla da daha da teknik açıdan güçlendirilecek ve desteklenecek bir proje. Bizim burada avukatlar olarak tek talebimiz bunun devam etmesi. Yüz yüzelik ilkesine zarar verilmediği sürece ve talep doğrultusunda olduğu sürece başarılı buluyoruz. Şu anda da genel uygulama hukuk muhakemesinde yapılmakta. Duruşmadan 24 saat öncesinde UYAP sisteminden talep edilmesi ve hakimlerimizin kabul etmesi durumunda e-duruşma yapılabiliyor" dedi.  

 

  "Zaman ve masraf açısından çok büyük faydası olacağını düşünüyorum" 

 

  Gün içinde birden fazla duruşmanın olabildiğini, bu duruşmaların farklı adliyelerin yanı sıra farklı şehirlerde de olabildiğini belirten Cıvgın, "Zaman açısından bizim için çok büyük bir avantaj. Bunun dışında bir ekonomik ve masraf kısmı var. Bu hem taraf vekillerini hem müvekkilleri masraf açısından çok daha avantajlı bir duruma getirebilecek noktada. Zaman ve masraf açısından çok büyük faydası olacağını düşünüyorum" diye konuştu. 

  Cıvgın, "Daha yeni bir proje ve emin olun ki zamanla ne kadar gelişebileceğini tahmin edebiliyoruz. Bir adım ilerisinde mesela bir e-Devlet ile entegrasyon sağlandığı sürece Ağrı'daki bir insan, herhangi bir duruşması için o yolu katetmeden internet üzerinden bu duruşmasını gerçekleştirebilecek" ifadelerini kullandı. 

 

  e-Duruşma nasıl yapılacak? 

 

  Test çalışmalarına Adalet Bakanı Abdulhamit Gül'ün de katıldığı e-Duruşma sisteminin yazılımı ve geliştirmesi Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Genel Müdürlüğünce yapıldı. e-Duruşma sistemi ile avukatlar, farklı şehirlerdeki duruşmalarına video konferans yöntemiyle katılabilecek. Avukatlar, "UYAP Avukat Portalı" üzerinden "Duruşma Sorgula" menüsünden sorgulama yaptıktan sonra duruşmadan 24 saat öncesine kadar gerekçesini de yazarak ilgili mahkemeye "e-Duruşma" talebi gönderecek. Hakimin UYAP üzerinden talebi kabul etmesinden sonra duruşmaya portal üzerinden katılabilecek. Avukatlar, uygulama aracılığıyla bağlandıkları duruşmalarda cübbe giymek zorunda olacak. 

 

e-duruşma sistemi yazılımını kim yaptı ? 

 

Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Müdürlüğü web sitesinden alınan bilgiye göre; "Yazılımı ve geliştirmesi Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Genel Müdürlüğü personeli tarafından yapılan e-duruşma sistemi ile avukatlar, farklı şehirlerdeki duruşmalarına seyahat etmeye gerek kalmaksızın bulundukları yerlerde gerek bilgisayar gerekse mobil platformlar üzerinden video konferans yöntemi ile katılabilecekler.
 

e-duruşma talebi gerekçeli olmalı
 

Avukatlar, UYAP Avukat Portaldan "Duruşma Sorgula"menüsü aracılığı ile duruşmalarını sorguladıktan sonra duruşmadan 24 saat öncesine kadar gerekçesini de yazarak e-duruşma talebi gönderebilecek, hâkimin UYAP üzerinden talebi kabul etmesinden sonra duruşma günü, mahkemenin e- duruşmayı başlatarak aktif etmesi üzerine avukatlar, ilgili duruşmaya portal üzerinden katılabilecekleri gibi aynı işlemleri yapmak suretiyle CELSE uygulaması aracılığıyla cep telefonlarından veya tabletlerinden katılabilecekler.

 

e-duruşma sistemi, tamamen Adalet Bakanlığı sunucuları üzerinden en kapsamlı UYAP güvenlik prosedürleri ile çalışmaktadır. Merkezi kayıt sistemi sayesinde, tüm e-duruşmaların kayıtları güvenli bir şekilde muhafaza edilmekte ve mahkemenin uygun görmesi ile tarafların erişimine açılabilmektedir.

 

Avukat Portalda, güvenli elektronik imza yöntemiyle kimlik doğrulaması sağlanmakta olup e duruşma sistemine de avukat portal üzerinden güvenli elektronik imza yoluyla kimlik doğrulaması yapılarak erişim sağlanabilmektedir.

 

Avukatın konferansa katılırken fotoğrafı ve bilgileri, UYAP sistemi üzerinden hâkim ekranına gösterilmektedir. İlerleyen aşamalarda yüz tarama, parmak izi v.b. kontroller sağlanarak güvenlik seviyesinin arttırılması planlanmaktadır.

 

e-duruşma sisteminin tüm yazılımı ve geliştirmeleri, Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Genel Müdürlüğü personeli tarafından yapılması nedeniyle kamu kaynağından önemli ölçüde tasarruf da sağlanmaktadır." Kaynak: Adalet Bakanlığı Bilgi işlem müdürlüğü

 

E-Duruşmanın Hukuk Muhakemeleri Kanunundaki yeri 

 

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununa 22.7.2020 tarihinde eklenenen ek madde ile e-Duruşma yasal zemine kavuşmuş oldu. e-Duruşma ile ilgili HMK'daki hüküm şu şekildedir:

 

Ses ve görüntü nakledilmesi yoluyla veya başka yerde duruşma icrası

 

MADDE 149- (Değişik madde ve başlığı: 7251 - 22.7.2020 / m.17) (1) Mahkeme, taraflardan birinin talebi üzerine talep eden tarafın veya vekilinin, aynı anda ses ve görüntü nakledilmesi yoluyla bulundukları yerden duruşmaya katılmalarına ve usul işlemleri yapabilmelerine karar verebilir.

 

(2) Mahkeme resen veya taraflardan birinin talebi üzerine; tanığın, bilirkişinin veya uzmanın aynı anda ses ve görüntü nakledilmesi yoluyla bulundukları yerden dinlenilmesine karar verebilir.

 

(3) Mahkeme, tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edemeyecekleri dava ve işlerde ilgililerin, aynı anda ses ve görüntü nakledilmesi yoluyla bulundukları yerden dinlenilmesine resen karar verebilir.

 

(4) Mahkeme, fiilî engel veya güvenlik sebebiyle duruşmanın il sınırları içinde başka bir yerde yapılmasına, yargı çevresi içinde yer aldığı bölge adliye mahkemesi adalet komisyonunun uygun görüşünü alarak karar verebilir.

 

(5) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikte belirlenir.