Cayma hakkı kaldırılsa bile ayıplı mal iade edilebilecek

Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde yapılan değişiklikle birlikte, 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren cep telefonu, akıllı saat, tablet ve bilgisayarlara ilişkin sözleşmelerde cayma hakkı kaldırıldı; fakat tüketici, ayıptan doğan haklarını kullanmaya devam edecek. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanuna göre, tüketiciye teslim edilen bu ürünler hatalı veya bozuk çıktığı takdirde, tüketici iade hakkını kullanabiliyor.

Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde, 23 Ağustos 2022 tarihinde yapılan düzenlemeyle, internet üzerinden yapılan alışverişlerde tüketiciye teslimi yapılmış olan cep telefonu, akıllı saat, tablet ve bilgisayarlara ilişkin sözleşmelerde cayma hakkı kaldırıldı.

Bu karar, 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren uygulanacak ve o tarihe kadar tüketici, 14 gün içinde hiçbir neden göstermeksizin ürünü iade edebilecek. Bu değişikliğin tüketicinin ayıptan doğan haklarını içermediğini dikkat çeken Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Emre Cumalıoğlu, "Tüketicinin cayma hakkı kalktığında dahi, ayıptan doğan haklarını kullanmaya devam edebilecek.

Bu nedenle internetten alınan malın hiçbir şekilde iade edilemeyeceği sonucuna varmak doğru olmaz. Ayıp hallerinde, örneğin; satın alınan cep telefonu GSM şebekesine bağlanamıyorsa, bilgisayardan ses çıkmıyorsa, akıllı saatin ekranı çatlaksa tüketici malı iade edip parasını geri isteyebilir, bedelden indirim isteyebilir, onarım talep edebilir ya da malın ayıpsızıyla değiştirilmesini isteyebilir. Ayıplı malın iadesindeki masraflar tüketiciden talep edilmez.

Diğer yandan cep telefonu, akıllı saat, tablet ve bilgisayar satışlarında cayma hakkı yönetmelikte kaldırılsa dahi, satıcı sözleşme ile tüketiciye cayma hakkı tanıyabilir. Tüketici cayma hakkı tanıyan satıcılardan alışverişi tercih edebilecektir" dedi.

"Ayıplı mal 6 ay içinde bildirilmeli"

Tüketicinin ayıplı malların iadesiyle ilgili haklarından bahseden Doç. Dr. Cumalıoğlu, "23 Kasım 2013'te Resmi Gazete'de yayınlanan 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'da ayıplı mal, tüketiciye teslimi anında taraflarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan mal olarak tanımlanıyor. Ayıbın malın teslimi anında var olması ya da teslimde var olan bir nedene bağlı olarak sonradan ortaya çıkması gerekir. Kanunda teslim tarihinden itibaren 6 ay içinde bildirilen ayıpların teslim anında bulunduğunun kabul edileceği belirtilmiştir" diye konuştu.

Nedensiz iadede ücreti tüketici ödeyecek

Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde yapılan son değişiklik ile cayma hakkını kullandığı takdirde tüketicinin iade masrafını karşılamakla yükümlü olduğunu da hatırlatan Cumalıoğlu, "Tüketici, ön bilgilendirmede kararlaştırılmış ve satıcının öngördüğü taşıyıcı ile iadesinde tutarının belirtilmiş olması şartıyla, teslim masraflarını geçmemek üzere iade masrafını karşılamakla yükümlüdür. Malın ayıplı olması halinde ise iade masrafı tüketiciden talep edilemeyecektir. Tüketicinin talebi üzerine iade masrafı, kendisine geri ödenecek bedelden mahsup edilebilecektir" dedi.

E-ticaret sitelerinin de sorumluluğu var

Yönetmelikle birlikte aracı hizmet sağlayıcı olan alışveriş platformu veya internet sitelerinin para iade edilmesine yönelik sorumluluğu olduğunu aktaran Cumalıoğlu, "Aracı hizmet sağlayıcıların sorumluluklarının alanı genişletildi, cayma hakkının alanı daraltıldı ve tüketicilere yapılacak geri ödemeye ilişkin düzenlemelerde önemli değişiklikler yapıldı. Satıcı veya sağlayıcı adına bedel tahsil eden aracı hizmet sağlayıcının tüketiciye on dört gün içinde bedelin iade edilmesine ilişkin sorumluluğu var" şeklinde konuştu.