Cevizli Sucuk (Şire): Anadolu’nun tatlı mirası
Cevizli sucuk, halk arasında "şire" ya da "köme" olarak da bilinen, Anadolu mutfağının en özgün ve geleneksel tatlılarından biridir
23.11.2025 00:20:00 / Güncelleme: 23.11.2025 01:44:57
Hasan Gündoğdu
Hasan Gündoğdu
Adı her ne kadar "sucuk" olsa da, bu lezzetli atıştırmalığın etle hiçbir ilgisi yoktur. Aksine, üzüm şırası ve ceviz gibi tamamen doğal malzemelerle yapılan, enerji deposu bir tatlıdır.
Tarihçesi ve kültürel kökeni
Cevizli sucuk, yüzyıllardır Anadolu'nun birçok bölgesinde yapılan geleneksel bir kışlık yiyecektir. Özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri ile Karadeniz'in iç kesimlerinde yaygın olarak üretilir. Elazığ, Malatya, Erzincan, Batman, Gümüşhane ve Artvin gibi iller, bu lezzetin en bilinen üretim merkezlerindendir.
Şire kelimesi, "üzüm şırasından yapılan tatlı" anlamına gelir ve bu tatlı, üzüm hasadının ardından yapılan "şire günleri"nin vazgeçilmezidir. Aileler bir araya gelir, kazanlarda üzüm suyu kaynatılır, cevizler ipe dizilir ve bu geleneksel tatlı imece usulüyle hazırlanır.
Nasıl yapılır?
Cevizli sucuk yapımı sabır ve emek isteyen bir süreçtir. İşte temel adımları:
1. Üzüm Şırasının Hazırlanması: Taze üzüm ezilerek suyu çıkarılır. Bu şıra, büyük kazanlarda kaynatılır.
2. Pekmez Haline Getirme: Şıra, kıvam alana kadar kaynatılır ve içine bir miktar un veya nişasta eklenerek koyulaştırılır. Bu karışıma "bulamaç" denir.
3. Cevizlerin İpe Dizilmesi: Ceviz içleri, iğne yardımıyla pamuk ipliğine dizilir. Bu ipler yaklaşık 30–40 cm uzunluğunda olur.
4. Bandırma: Ceviz dizileri, hazırlanan sıcak bulamaç içine daldırılır ve tamamen kaplanmaları sağlanır.
5. Kuruma Süreci: Bulamaçla kaplanan cevizli ipler, serin ve gölgeli bir yerde asılarak birkaç gün kurutulur. Bu süreçte dış yüzey sertleşir, içi ise yumuşak kalır.
Bu işlem birkaç kez tekrarlanarak daha kalın ve dolgun bir yapı elde edilebilir.
Besin değeri ve faydaları
Cevizli sucuk, hem üzümün doğal şekeri hem de cevizin sağlıklı yağları sayesinde oldukça besleyici bir atıştırmalıktır:
Enerji deposudur: Sporcular ve yoğun tempoda çalışanlar için ideal bir enerji kaynağıdır.
Doğal şeker içerir: Rafine şeker içermez; üzüm şırasının doğal tatlılığıyla hazırlanır.
Zengin vitamin ve mineral kaynağıdır: Ceviz sayesinde omega-3, magnezyum ve E vitamini içerir.
Bağışıklık sistemini destekler: Pekmez benzeri yapısı sayesinde kış aylarında bağışıklığı güçlendirmeye yardımcı olur.
Satın alma ve saklama
Cevizli sucuk, geleneksel pazarlarda, yöresel ürün dükkanlarında ve online satış platformlarında bulunabilir. Doğal ve katkısız olanları tercih etmek, hem sağlık hem de lezzet açısından önemlidir.
Saklama koşulları:
- Serin ve kuru bir yerde, bez torba içinde muhafaza edilmelidir.
- Buzdolabında saklanacaksa, hava almayan bir kapta tutulmalıdır.
- Uzun süre dayanıklıdır; ancak nemli ortamlardan uzak tutulmalıdır.
Gelenekselden sofraya
Cevizli sucuk, sadece bir tatlı değil; aynı zamanda bir kültürdür. Kış hazırlıklarının, aile birlikteliğinin ve Anadolu'nun bereketli topraklarının bir yansımasıdır. Kahvenin yanında, çayın eşliğinde ya da tek başına bir atıştırmalık olarak tüketilebilir. Aynı zamanda hediyelik olarak da oldukça rağbet görür.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
