Demirci Mehmet Efe: Anadolu’nun cesaretiyle efsaneleşmiş kahramanı
Demirci Mehmet Efe, Anadolu'nun işgal yıllarında halkın içinden çıkmış, cesaretiyle efsaneleşmiş bir Kuvâ-yi Milliye lideridir
13.10.2025 00:10:00
Hasan Gündoğdu
Hasan Gündoğdu
Demirci Mehmet Efe, 1883 yılında Aydın'ın Nazilli ilçesine bağlı Pirlibey köyünde dünyaya gelmiştir. Babası Demirci Süleyman Efendi'nin mesleği nedeniyle "Demirci" lakabını almış, bu lakap zamanla onun kimliğinin bir parçası olmuştur.
Gençlik yılları ve asi ruhun doğuşu
Mehmet Efe'nin gençliği, medrese eğitimiyle başlamış ancak tamamlanamamıştır. Okumayı öğrenmiş fakat yazmayı hiç öğrenememiştir. Babasının yanında demircilik yapmayı denemiş ama bu mesleğe gönül verememiştir. Avcılığa olan tutkusu, doğayla iç içe bir yaşam sürmesine neden olmuş, bu da onun özgür ruhunu pekiştirmiştir.
Bir Ermeni yüzbaşı yüzünden askerden firar etti
Askerlik görevini İzmir'deki 5. Depo Alayı'nda yaparken bir Ermeni yüzbaşıdan gördüğü kötü muamele üzerine firar etmiş ve bu olay onun hayatında bir dönüm noktası olmuştur. Firar sonrası köyüne dönen Mehmet Efe, kısa süre sonra çetecilik faaliyetlerine başlamış ve Batı Anadolu'da adını duyurmaya başlamıştır.
Kuvâ-yi Milliye'ye katkısı
Yunan işgali karşısında halkın silaha sarıldığı dönemde Demirci Mehmet Efe, bölgesinde örgütlenerek Kuvâ-yi Milliye'ye katılmıştır.
Özellikle Aydın ve çevresinde Yunan kuvvetlerine karşı yürüttüğü gerilla tipi mücadeleyle dikkat çekmiştir. Emrindeki efe ve zeybeklerle birlikte köyleri korumuş, işgalcilere geçit vermemiştir.
Düzenli orduya katılmayı reddetti
Alaşehir Kongresi'nde Refet Bele ve Çerkes Ethem ile birlikte yer alması, onun Milli Mücadele'deki önemini gösterir. Ancak zamanla Ankara Hükûmeti ile arası açılmış, düzenli orduya katılmayı reddetmesi nedeniyle etkisi azalmıştır.
Savaş sonrası ve sessiz yıllar
Cumhuriyet'in ilanından sonra aktif siyasete veya orduya katılmamış, sade bir yaşam sürmüştür. 1961 yılında Aydın'da hayatını kaybetmiştir. Geride bıraktığı miras, sadece silahlı direniş değil; aynı zamanda halkın içinden çıkmış bir liderin özgürlük ve bağımsızlık uğruna verdiği mücadeledir.
Halkın gönlünde taht kurdu
Demirci Mehmet Efe, Anadolu'nun direniş ruhunu simgeleyen bir figürdür. Ne bir paşa ne de bir devlet adamıydı; ama halkın gönlünde taht kurmuştu. Onun hikâyesi, baskıya karşı duran bir halk kahramanının destanıdır.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
