Dolar rekor peşinde

 

Küresel çapta dolar talebi son dönemde Türk Lirası ve birçok gelişen ülke para birimine baskı yapmaya devam ediyor. ABD Doları, 5 Mayıs'ta çoğu para birimi karşısında yatay seyrederken, Güney Afrika Randı ve Meksika Pesosu dolara karşı yükselişe geçti. Oysa bu yılın başından beri TL, dolara karşı yüzde 15 değer kaybetti. Diğer gelişmekte olan kimi para birimlerinde yüzde 25'i aşan kayıplar yaşanıyor. Bazı para birimleri ise TL'den daha iyi bir performans gösteriyor. 

 

 

Neden artıyor?

 

Doların artışında Hazine'nin yoğun borçlanması etkili oluyor. 4 Mayıs'ta yaklaşık 9 milyar TL borçlanma gerçekleştiren Hazine, 5 Mayıs'ta da 2 yıl vadeli yeni gösterge tahvilin ilk ve 5 yıl vadeli TÜFE'ye endeksli tahvilin yeniden ihraçlarını gerçekleştirdi. Türkiye'deki verilere bakıldığında 4 Mayıs'ta gelen imalat sanayi satın alma yöneticisi endeksi (PMI) verisi, koronavirüs salgınını durdurmak için alınan önlemler nedeniyle Nisanda tarihinin en sert düşüşünü kaydetti ve dahası 11 yılın en düşük seviyesi olan 33.4'e indi. Endeks küresel finansal krizin en ağır etkilerinin hissedildiği Ocak 2009'da 32.9, Şubat 2009'da 33.4 değerini almıştı. Fabrikaların koronavirüs nedeniyle kapatılması sonucu imalat ve yeni siparişler endeksleri nisanda sırasıyla 16.9 ve 17.8'e gerileyerek endeks tarihinin en düşük değerini aldı.

 

Merkez rezervleri eritiyor

 

Uzun zamandır piyasalarda Merkez Bankasının kurun 7 seviyesinin üzerine çıkmasını engellemek için rezervlerini erittiği yönünde haberler var. Reuters haber ajansı, TCMB rezervlerinin endişe verici boyutlara indiğini aktardı. Türkiye'nin koronavirüs salgınına cevap olarak Mart ayının ortasından bu yana 5 milyar dolar ile rekor düzeyde devlet tahvili satın aldığını belirten Reuters, aynı zamanda Merkez Bankasının kurun 7 seviyesinin üzerine çıkmaması için Nisan ayının ortasından beri swap yöntemiyle ve kamu bankaları aracılığıyla yabancı para rezervlerini erittiğini öne sürdü. Reuters, işlemcilerin hesaplarına göre kamu bankalarının bu yıl 32 milyar dolar döviz sattığını ve bunun 2020'nin henüz ilk dört ayı geçmiş olmasına rağmen geçen yıl piyasaya yapılan müdahalelerin toplamına eşit olduğunu belirtti.

Bir işlemci kendi hesaplamalarına göre TCMB'nin net rezervlerinin eksi 2 milyar dolara düştüğünü öne sürerek, 'hiçbir ülkenin böylesine bir rezerv kaybını kaldıramayacağını' dile getirdi. Bu durumun en çok Türkiye'nin bu yıl ödemek durumunda olduğu 170 milyar dolar döviz borcuna olumsuz yansıyacağı düşünülüyor. Merkez Bankasının son açıklanan toplam rezervleri ise 86 milyar 447 milyon dolar...