Emeklinin gelirde payı düşüyor

İstanbul Planlama Ajansı'nın (İPA) araştırmasına göre, Türkiye'de 2009 ile 2024 yılları arasında emekli sayısı yüzde 85.3 oranında artarken; tüm gelir içerisinde emekli aylığının payı yüzde 2.7 azalarak yüzde 18.3'ten yüzde 15.6'ya geriledi. Çalışmada şöyle denildi: "Son 10 yılda İstanbul'daki gelir dağılımındaki bozulmanın Türkiye'ye göre daha fazla olduğu görüldü. Hanehalkı Kullanılabilir gelire göre bakıldığında; Türkiye için Gini Katsayısı 2014 yılında 0,379 iken; 2024 yılında bu gösterge 0,039 puan yükselerek 0,418'e yükselmiştir. İstanbul için Gini Katsayısı 2014 yılında 0,357 iken; 2024 yılında bu gösterge 0,071 puan yükselerek 0,428'e yükselmiştir. Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, bire yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayı ifade etmektedir."

Zengin daha zenginleşti fakir daha da fakirleşti

İstanbul'da hanehalkı kullanılabilir gelire göre sıralı yüzde 20'lik gruplar itibariyle bakıldığında; 2014 yılından itibaren ortalama geliri en az artan grup en yoksul yüzde 20'lik gelir grubu olurken; ortalama geliri en fazla artan grup geliri en yüksek yüzde 20'lik grup oldu. En yoksul yüzde 20'lik grubun ortalama geliri son 10 senede 10,8 katına çıkarken; geliri en yüksek yüzde 20'lik grubun ortalama geliri 14.5 katına çıktı. Türkiye'de 2014 yılından itibaren ortalama geliri en az artan grup en yoksul yüzde 20'lik gelir grubu olurken; ortalama geliri en fazla artan grup geliri en yüksek yüzde 20'lik grup oldu. En yoksul yüzde 20'lik grubun ortalama geliri son 10 senede 10.7 katına çıkarken; geliri en yüksek yüzde 20'lik grubun ortalama geliri 12.6 katına çıktı. İstanbul'da en yüksek gelire sahip yüzde 10'luk kesimin payının en yoksul yüzde 10'luk kesimin payına oranı son 10 yılda 9 kattan 14 kata yükseldi. Toplumun en yüksek gelir elde eden yüzde 10'unun elde ettiği payın en düşük gelir elde eden yüzde 10'unun elde ettiği paya oranı şeklinde hesaplanan P90/P10 oranı; İstanbul'da 2014 yılında 9.25 iken; 2024 yılında bu oran 13.91'e yükseldi.

İstanbul'da 2.8 milyon yoksul var

TÜİK 2024 yılı "Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri" bültenine göre bölgesel düzeyde eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 60'ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre; İstanbul'daki yoksul sayısı 2 milyon 756 bin kişi olarak hesaplandı. TÜİK Gelir Dağılımı ve Yaşam Koşulları Araştırması'na göre, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 60'ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırının altında olan bireylerden konut masraflarının yük getirdiğini belirtenlerin oranı 2021-2024 yılları arasında yüzde 88.9'dan yüzde 93.8'e yükseldi. Aynı dönem dikkate alındığında; 2021 yılının başından itibaren Tüketici Fiyat Endeksinin "Konut" kalemindeki artışın yüzde 423.7 olduğu görüldü. Yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olanların oranı yüzde 29.3 olduğu görülürken; 2021-2024 yılları arasında bu oranın 0-17, 18-64 yaş grupları için azaldığı; 65 Yaş Üstü nüfus için arttığı gözlemlendi. 2021 yılında Türkiye'de 100 yaşlıdan 17'si yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altındayken; 2024 yılında 100 yaşlıdan 23'ü riski altındadır."