En az bilinen Türk toplulukları
Türkler tarih boyunca geniş bir coğrafyaya yayılmış, farklı kültürlerle etkileşime girmiş ve çeşitli topluluklar oluşturmuştur. Ancak bazı Türk halkları günümüzde oldukça az bilinmekte ve haklarında fazla araştırma yapılmamaktadır.
03.02.2025 12:40:00
Bülent Tapıcı
Bülent Tapıcı
İşte en az bilinen Türk topluluklarından bazıları:
1. Salar Türkleri
Konum: Çin (Çinghay ve Gansu eyaletleri)
Salarlar, Çin'in kuzeybatısında yaşayan küçük bir Türk topluluğudur. 13. yüzyılda Orta Asya'dan göç ettikleri düşünülmektedir. Salar Türkçesi, Uygur ve Oğuz dillerine yakın bir lehçedir, ancak zamanla Çin etkisiyle birçok kelime almıştır. Çoğunluğu Müslümandır ve kültürel olarak hem Türk hem de Çin unsurlarını barındırırlar.
2. Karaim Türkleri
Konum: Litvanya, Polonya, Ukrayna
Karaimler, Hazar Türkleri ile bağlantılı olduğu düşünülen bir topluluktur. Dini olarak Musevi inancına sahiptirler, ancak Yahudilikten farklı bir yorum benimsemişlerdir. Dilleri Kıpçak Türkçesi'ne dayanır, ancak günümüzde yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Tarih boyunca Doğu Avrupa'da yaşamış ve Osmanlılar, Polonya-Litvanya Birliği gibi devletlerle ilişkiler kurmuşlardır.
3. Gagavuzlar
Konum: Moldova (Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi), Ukrayna, Romanya
Gagavuzlar, Ortodoks Hristiyan Türklerdir ve Oğuz kökenli oldukları düşünülmektedir. Dilleri Türkiye Türkçesine oldukça yakındır. Tarih boyunca Bizans, Osmanlı ve Rus İmparatorluğu gibi devletlerin hâkimiyetinde yaşamışlardır. Günümüzde Moldova'da özerk bir statüleri bulunmakta ve Gagavuz kimliğini yaşatmaya çalışmaktadırlar.
4. Tofa Türkleri
Konum: Rusya (Sibirya, Tuva ve Hakasya bölgesi)
Tofalar, Sibirya'nın soğuk coğrafyasında yaşayan küçük bir Türk topluluğudur. Nüfusları 1.000'den az olup, dilleri yok olma tehlikesi altındadır. Geleneksel olarak avcılık ve ren geyiği yetiştiriciliği yaparlar. Günümüzde Rusça'nın etkisiyle anadillerini konuşan kişi sayısı giderek azalmaktadır.
5. Nogaylar
Konum: Rusya (Dağıstan, Stavropol, Astrahan), Kazakistan, Kırgızistan
Nogaylar, Altın Orda Devleti'nin mirasçılarından biridir. Kıpçak Türkçesi konuşurlar ve geleneksel olarak göçebe hayvancılıkla uğraşırlar. Tarih boyunca Osmanlı, Rus ve Kazak hanlıklarıyla çeşitli ilişkiler kurmuşlardır. Günümüzde Rusya ve Kazakistan'da küçük topluluklar halinde yaşamaktadırlar.
6. Kumuklar
Konum: Rusya (Dağıstan, Çeçenya, Stavropol)
Kumuklar, Kafkasya'da yaşayan en eski Türk topluluklarından biridir. Dilleri Kıpçak lehçesine yakındır, ancak Kafkas dilleri ve Rusçadan da etkilenmiştir. Kumuklar tarih boyunca Şirvanşahlar, Safeviler ve Osmanlılarla etkileşim içinde olmuşlardır. Geleneksel olarak tarım ve hayvancılıkla uğraşan bir halktır.
7. Hakaslar
Konum: Rusya (Hakasya Özerk Cumhuriyeti)
Hakaslar, Sibirya'nın eski Türk halklarından biridir. Kökenleri Kırgızlara dayanır ve günümüzde hâlâ Hakas Türkçesi konuşmaktadırlar. Şamanist gelenekleri kısmen devam etse de, büyük çoğunluğu Ortodoks Hristiyanlığı benimsemiştir. Rusya içindeki özerk bir bölgede yaşamalarına rağmen dilleri ve kültürleri tehlike altındadır.
1. Salar Türkleri
Konum: Çin (Çinghay ve Gansu eyaletleri)
Salarlar, Çin'in kuzeybatısında yaşayan küçük bir Türk topluluğudur. 13. yüzyılda Orta Asya'dan göç ettikleri düşünülmektedir. Salar Türkçesi, Uygur ve Oğuz dillerine yakın bir lehçedir, ancak zamanla Çin etkisiyle birçok kelime almıştır. Çoğunluğu Müslümandır ve kültürel olarak hem Türk hem de Çin unsurlarını barındırırlar.
2. Karaim Türkleri
Konum: Litvanya, Polonya, Ukrayna
Karaimler, Hazar Türkleri ile bağlantılı olduğu düşünülen bir topluluktur. Dini olarak Musevi inancına sahiptirler, ancak Yahudilikten farklı bir yorum benimsemişlerdir. Dilleri Kıpçak Türkçesi'ne dayanır, ancak günümüzde yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Tarih boyunca Doğu Avrupa'da yaşamış ve Osmanlılar, Polonya-Litvanya Birliği gibi devletlerle ilişkiler kurmuşlardır.
3. Gagavuzlar
Konum: Moldova (Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi), Ukrayna, Romanya
Gagavuzlar, Ortodoks Hristiyan Türklerdir ve Oğuz kökenli oldukları düşünülmektedir. Dilleri Türkiye Türkçesine oldukça yakındır. Tarih boyunca Bizans, Osmanlı ve Rus İmparatorluğu gibi devletlerin hâkimiyetinde yaşamışlardır. Günümüzde Moldova'da özerk bir statüleri bulunmakta ve Gagavuz kimliğini yaşatmaya çalışmaktadırlar.
4. Tofa Türkleri
Konum: Rusya (Sibirya, Tuva ve Hakasya bölgesi)
Tofalar, Sibirya'nın soğuk coğrafyasında yaşayan küçük bir Türk topluluğudur. Nüfusları 1.000'den az olup, dilleri yok olma tehlikesi altındadır. Geleneksel olarak avcılık ve ren geyiği yetiştiriciliği yaparlar. Günümüzde Rusça'nın etkisiyle anadillerini konuşan kişi sayısı giderek azalmaktadır.
5. Nogaylar
Konum: Rusya (Dağıstan, Stavropol, Astrahan), Kazakistan, Kırgızistan
Nogaylar, Altın Orda Devleti'nin mirasçılarından biridir. Kıpçak Türkçesi konuşurlar ve geleneksel olarak göçebe hayvancılıkla uğraşırlar. Tarih boyunca Osmanlı, Rus ve Kazak hanlıklarıyla çeşitli ilişkiler kurmuşlardır. Günümüzde Rusya ve Kazakistan'da küçük topluluklar halinde yaşamaktadırlar.
6. Kumuklar
Konum: Rusya (Dağıstan, Çeçenya, Stavropol)
Kumuklar, Kafkasya'da yaşayan en eski Türk topluluklarından biridir. Dilleri Kıpçak lehçesine yakındır, ancak Kafkas dilleri ve Rusçadan da etkilenmiştir. Kumuklar tarih boyunca Şirvanşahlar, Safeviler ve Osmanlılarla etkileşim içinde olmuşlardır. Geleneksel olarak tarım ve hayvancılıkla uğraşan bir halktır.
7. Hakaslar
Konum: Rusya (Hakasya Özerk Cumhuriyeti)
Hakaslar, Sibirya'nın eski Türk halklarından biridir. Kökenleri Kırgızlara dayanır ve günümüzde hâlâ Hakas Türkçesi konuşmaktadırlar. Şamanist gelenekleri kısmen devam etse de, büyük çoğunluğu Ortodoks Hristiyanlığı benimsemiştir. Rusya içindeki özerk bir bölgede yaşamalarına rağmen dilleri ve kültürleri tehlike altındadır.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
