En çetin yoksulluk cehalettir

İsmail b. Mihran, hadis rivayet ettiği ricalin bazısından, onlar da Ebu Abdullah (aleyhisselâm)'dan şöyle rivayet etmişlerdir: "Akıl mü'minin kılavuzudur."

Serri b. Halid, Ebu Abdullah (Ca'fer Sâdık aleyhisselâm)'dan şöyle rivayet etmişlerdir: "Resûlullah (sallallahu aleyhi ve âlihi) şöyle buyurdu: Ey Ali! Cehaletten daha çetin bir yoksulluk ve akıldan daha faydalı bir mal yoktur."

Muhammed b. Müslim, Ebu Ca'fer (Muhammedi Bâkır aleyhisselâm)'dan şöyle rivayet eder: "Allah, aklı yarattığı zaman ona, 'Beri gel' dedi, akıl beri geldi. Sonra ona, 'Geri dön' dedi. Akıl geri döndü. Ardından şöyle dedi: İzzetim ve celâlim hakkı için senden daha güzel bir şey yaratmış değilim. Sadece sana emreder, yasaklarımı yalnız sana yöneltir, sırf seni ödüllendirir ve ancak seni cezalandırırım."

İshak b. Ammar şöyle rivayet eder: Ebu Abdullah (Ca'fer Sâdık aleyhisselâm)'a dedim ki: "Bir adama gidiyorum, biraz konuşunca benim maksadımın tümünü anlayabiliyor. Bir başka adama gidiyorum, sözlerimi sonuna kadar dinliyor, sonra sözlerimi olduğu gibi bana tekrarlıyor. Bir başka adama gidiyorum, sözleri mi tamamlıyorum. Bana, 'Bir daha tekrarla' diyor. Bunun sebebi nedir?"

Buyurdu ki: "Ey İshak! Bunun niçin böyle olduğunu biliyor musun?"

"Hayır" dedim.

Buyurdu ki: "Biraz konuştuktan sonra maksadının tümünü anlayan kimsenin nutfesi aklıyla yoğrulmuştur. Sözlerini sonuna kadar dinleyip onları olduğu gibi sana tekrarlayan kimsenin bünyesine aklı, daha annesinin karnındayken yerleştirilmiştir. Sözlerini tamamladıktan sonra sana, 'Bir daha tekrarla' diyen kimsenin aklı, büyüdükten sonra bünyesine yerleştirilmiştir. Bu yüzden, 'Bir daha tekrarla' demektedir."

Ahmed b. Muhammed, ashabımızdan birinden merfu olarak Ebu Abdullah (Ca'fer Sâdık aleyhisselâm)'dan şöyle rivayet etmişlerdir:

"Resûlullah (sallallahu aleyhi ve âlihi) buyurdu ki: Bir adamın çok namaz kıldığını, çok oruç tuttuğunu gördüğünüzde hemen onun bu haline hayran kalmayın. Önce aklının nasıl olduğuna bakın."