En iyi aşıyı alma yarışında Türkiye'ye Çin aşısı düştü

İngiltere, Türk bilim insanı Prof. Dr. Uğur Şahin'in kurucu ortağı olduğu Alman biyoteknoloji firması BioNTech'in Amerikan ilaç şirketi Pfizer ile geliştirdiği yeni tip koronavirüs (Covid-19) aşısının yaygın kullanımına ilk onay veren ülke oldu. İngiltere İlaç ve Sağlık Ürünleri Düzenleme Kurumu, "BNT162b2" aşı adayının yaygın kullanım için güvenli olduğunu bildirdi. Böylece İngiltere, Covid-19'a karşı geliştirilen bir aşı adayına onay veren ilk ülke oldu. Onayın ardından İngiltere'de gelecek haftadan itibaren yüksek öncelikli grupların aşılanmasına başlanması bekleniyor. İngiltere daha önce aşıdan 40 milyon doz satın almak üzere ön anlaşma yapmıştı.

Tescillenen ilk Covid-19 aşısı

Mesajcı Ribo Nükleik Asit (mRNA) temelli aşı adayı, dünyada tescillenen ilk Covid-19 aşısı oldu. Aşı, 10 ay gibi kısa bir sürede klinik öncesi geliştirme çalışmaları ve 3 aşama klinik denemeleri tamamlayarak onay almayı başardı. Aşı, formülündeki RNA bileşim sayesinde Covid-19'u etkisiz kılan kan şekeri enzimleri ile alımlayıcı-bağlayıcı İmmünoglobulin G antikorlarını harekete geçirmeyi, hücre düzeyinde bağışıklık tepkisi yaratan CD4+ ve CD8+ glikoproteinlerini artırmayı amaçlıyor. ABD'de Pfizer, Çin'de Fosun Pharma ilaç firmalarının üretim lisansını aldığı aşı adayı için 1'inci ve 2'nci aşama klinik denemelerinin Almanya'da yürütülmesinin ardından 27 Temmuz'da ABD, Arjantin ve Almanya'nın aralarında olduğu ülkelerde 30 bin sağlıklı gönüllünün katılması hedefiyle 3. aşama klinik denemeler başlatılmıştı.

Virüse karşı yüzde 95 etkili

Pfizer ve BioNTech, 18 Kasım'da 3'üncü aşama klinik denemelerini tamamladığını, aşı adayının virüse karşı bağışıklık sağlamada yüzde 95 etkili olduğunu bildirmişti. Şirketler, aşı adayının acil kullanımına izin verilmesi için ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) ile Avrupa İlaç Ajansına (EMA) başvurularda bulunmuştu.

Şirketler, aşının tedariki için ABD, Avrupa Birliği (AB), İngiltere, Kanada ve Japonya ile anlaşmalar yaptı. ABD hükümeti, aşı adayının başarılı olması halinde 100 milyon doz aşı satın almak için 1.95 milyar dolar taahhüt ederken, AB Komisyonu aşıdan 300 milyon doz, İngiltere 40 milyon doz, Kanada 20 milyon doz, Japonya ise 120 milyon doz satın almak üzere ön sözleşme imzalamıştı.

Salgında can kaybı 1.5 milyonu aştı

Öte yandan dünya genelinde salgında tespit edilen toplam vaka sayısı 64 milyon 300 bini geçti. Ölümcül virüs nedeniyle hayatını kaybeden kişi sayısı ise 1 milyon 500 bini aştı. En fazla vaka ve ölümün görüldüğü ABD'de 14 milyon 108 bin 606 kişide Covid-19 tespit edildi, salgın nedeniyle 276 bin 979 kişi öldü. ABD'nin ardından vaka sayıları en fazla olan ülkeler, Hindistan (9 milyon 499 bin 710), Brezilya (6 milyon 388 bin 526), Rusya (2 milyon 347 bin 401), Fransa (2 milyon 230 bin 571) ve İspanya (1 milyon 673 bin 202) oldu. En fazla can kaybının gerçekleştiği ülkeler ise ABD'nin ardından, Brezilya (173 bin 862), Hindistan (138 bin 159), Meksika (106 bin 765), İngiltere (59 bin 51), İtalya (56 bin 361), Fransa (53 bin 506), İran (48 bin 628), İspanya (45 bin 511) ve Rusya (41 bin 53) şeklinde sıralandı. Ülkemizde ise açıklanan son verilere göre hasta sayısı 668 bin 957'ye yükselirken, hayatını kaybedenlerin sayısı 13 bin 936'ya yükselmiş durumda.

Çin aşının müşterisi Türkiye ve Endonezya

Pfizer/Biontech aşısı İngiltere'den onay alırken, Moderna ve Astrazeneca firmalarının aşılarının da kısa süre içinde onay alması bekleniyor. Dünyada, aşı yarışı kızışırken, şirketlerle ülkeler arasında aşı sözleşmeleri yapılmaya devam ediliyor. Avrupa Birliği (AB), ABD, İngiltere, Kanada ve Japonya Pfizer/Biontech, Moderna ve Astrazeneca aşılarından ön sipariş verdi. Hindistan Astrazeneca, Şili Pfizer/Biontech ve Astrazeneca, Peru Pfizer/Biontech, Mısır ve Arjantin Astrazeneca aşılarından sipariş verdi. Çin'in ürettiği Sinovac isimli aşıya ise sadece Türkiye ve Endonezya müşteri oldu.