Enflasyon 3 yılın zirvesinde
Enflasyon verilerini açıklayan TÜİK'e göre enflasyon Kasım'da aylık bazda yüzde 3.51 artarken, yıllık enflasyon ise yüzde 20.57 şeklindeki beklentileri aşarak yüzde 21.31'e yükseldi. Bu son 3 yılın en yüksek enfaslyonu olarak kayıtlara geçti. Enflasyonu günlük olarak hesaplayan ENAGrup ise yıllık enflasyonu yüzde 58.65 açıkladı
03.12.2021 22:20:00
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Kasım ayına ilişkin tüketici ve üretici fiyat endekslerini yayımladı. Tüketici fiyat endeksi (TÜFE), Kasım ayında aylık bazda yüzde 3.51 artarken, yıllık enflasyon yüzde 19.89'den yüzde 21.31'e yükseldi. Böylelikle yıllık tüketici enflasyonunda Kasım 2018'den bu yana en yüksek seviye kaydedildi. Kasımda aylık bazda yüzde 9.99 artan üretici fiyatları ise yıllık yüzde 54.6 artış gösterdi. Çekirdek enflasyon yüzde 16.82'den yüzde 17.62 seviyesine yükseldi. Enflasyon piyasa beklentilerininüstünde geldi. Piyasa beklentileri enflasyonun aylık yüzde 3 artışla yıllık yüzde 20.71'e yükseleceği yönündeydi. Enflasyon ekim ayında aylık yüzde 2.39, yıllık yüzde 19.89 olarak açıklanmıştı.
En fazla artış ulaştırmada
Kasım ayında aylık artışın en fazla yaşandığı gruplar; yüzde 6.31 ile ulaştırma, yüzde 5.36 ile çeşitli mal ve hizmetler, yüzde 4.10 ile lokanta ve oteller olarak açıklandı. Kasımda aylık bazda en az artış gösteren ana gruplar yüzde 0.03 ile alkollü içecekler ve tütün, yüzde 0.08 ile eğitim ve yüzde 0.58 ile haberleşme olarak hesaplandı. TÜFE'de ana harcama gruplarında kasımda yıllık bazda en yüksek artış yüzde 28.9 ile lokanta ve otellerde, yüzde 27.11 ile gıda ve alkolsüz içeceklerde, yüzde 25.14 ile ev eşyasında görüldü. Kasım 2020'ye göre artışın en düşük olduğu ana grup yüzde 5.77 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti. Geçen yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla yüzde 7.91 ile alkollü içecekler ve tütün, yüzde 8.33 ile giyim ve ayakkabı ve yüzde 13.96 ile eğlence ve kültür olarak sıralandı. Kasımda, endekste kapsanan 415 maddeden 34'ünün ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 36'sının ortalama fiyatında değişim olmadı. 345 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.
ENAGrup'a göre enflasyon yüzde 58.65
Enflasyonu günlük olarak hesaplayan alternatif platformlardan Enflasyon Araştırma Grubu ENAGrup ise Kasım ayında Tüketici Fiyat Endeksi'nin (E-TÜFE) yüzde 9.91 arttığını açıkladı. ENAGrup'a göre 12 aylık fiyat artışı ise yüzde 58.65 oldu. ENAG kurucularından Prof. Dr. Veysel Ulusoy'a göre TÜİK'in enflasyon verileri ile sahadaki gerçekler uyuşmuyor. Ulusoy'un ENAG bünyesinde yaptığı çalışmalara bakıldığında Türkiye'de yıllık enflasyon yüzde 60 dolaylarında. Son beş yıldan beri Türkiye ekonomisinin ne sanayide ne tarımda ne de gayri safi milli hasılada büyüdüğünü söyleyen Prof. Dr. Veysel Ulusoy, şunları kaydetti: "Ekonomide sular durgun akarken kimse veriler yanlış bile olsa genelde sorgulamaz. Çünkü bu dönemlerde faiz oranı düşüktür, enflasyon oranı makuldur. Gelir ve refah seviyesi artıyordur. Fakat işler biraz tersine gittiğinde, günlük masraflardaki artış rahatsız hissettirmeye başlayınca sorgulamalar başlar. Bu 2010'dan beri başladı, yakın zamanda olmadı. 2010'da girdilerde inanılmaz bir fiyat artışı oldu. Ama en büyük etkiyi 2018 yılının başında gördük. Şubat ayında sinyallerini aldık, enflasyonun yavaş yavaş kıpırdadığı hatta ipin ucunun kaçtığını gördük. Ve 2018'in Temmuz ayında döviz şoku denilen darbeyi yedik bu da ekonomik krizi ortaya çıkardı. En azından enflasyon olarak iş rayından çıktı. 2018 yılında maaş artış hızıyla enflasyon arasında yada sokakta hissedilen enflasyon ile açıklanan arasında inanılmaz farklar oluştu. Ve devlet, TÜİK ve Merkez Bankası kanalıyla politika uygulamalarında baskılanmış fiyatları bize empoze etti. Ve o baskılanmış fiyatları maaş artışı için kullanmamıza kaynak ayırdı, ön açtı. Firmalar veya devlet TÜİK'in açıkladığı TÜFE enflasyon oranlarına göre maaşlara zam yapar. Büyümenin yarısını bir refah etkisi olarak bizlere verir. Ama bunu kaybettik."