Enflasyon korkutuyor

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Ağustos ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Buna göre tüketici fiyatları (TÜFE), 2020 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre yüzde 0.86, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 7.29, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 11.77 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 11.27 arttı. TÜİK'in açıkladığı Ağustos ayı enflasyon verileri Merkez Bankası'nın yıl sonu enflasyon tahminlerinin tutmayacağını gösteriyor. Merkez Bankası'nın (TCMB) Başkanı Murat Uysal yılın üçüncü enflasyon raporu sunumunda yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 7.4'ten, yüzde 8.9'a çıkarmıştı. TCMB 2021 yıl sonu için yapılan tahmin ise 5.4'ten 6.2'ye çıkmıştı. Ağustos enflasyonundaki aylık yüzde 0.86'lık artışın yüzde 1'lik piyasa beklentilerin hafif altında kaldığını ancak enflasyon beklentilerindeki bozulmayı daha da artıracak bir tablo ortaya çıktığını belirten uzmanlar, Eylül ve Ekim aylarında enflasyonda yükselme beklediklerini dile getiriyorlar. Otomotivdeki son ÖTV zammı ve kur artışının önümüzdeki aylarda enflasyonun üzerine tuz biber ekeceğini ifade eden uzmanlara göre Merkez Bankası'nın yıl sonu için yüzde 8.9'luk tahmin açıkladığını ancak yıl sonu rakamının yüzde 12'nin üzerinde olmasının çok muhtemel olduğunu dile getirdi. Kur ve petrol fiyatındaki artışın da doğrudan ulaştırmaya yansıdığını belirten uzmnalar, enerji, gıda, tütün, alkol ve altın fiyatlarındaki değişimi içermeyen çekirdek enflasyonda da ciddi artışlar görüldüğüne dikkat çekti.

Sağlıkta yıllık arttış yüzde 14.68

Ağustos ayında fiyatı en çok artan ürün yüzde 25.17 ile salatalık oldu. Yıllık en düşük artış yüzde 2.44 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşirken, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla, yüzde 6.37 ile haberleşme, yüzde 6.61 ile eğlence ve kültür ve yüzde 8.5 ile eğitim oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 26.99 ile çeşitli mal ve hizmetler, yüzde 14.68 ile sağlık ve yüzde 13.51 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu. Aylık en yüksek azalış yüzde 2.11 ile giyim ve ayakkabı grubunda oldu. Ana harcama grupları itibarıyla 2020 yılı Ağustos ayında artışın yüksek olduğu gruplar ise sırasıyla, yüzde 5.09 ile çeşitli mal ve hizmetler, yüzde 1.56 ile ulaştırma ve lokanta ve oteller oldu. Aylık olarak fiyat artış hızı en yüksek olan ürünler ise salatalık yüzde 25.17, limon yüzde 21.86, yurtiçi bir hafta ve daha fazla süreli turlar yüzde 18.64, patlıcan yüzde 14.83 ve altın yüzde 14.65 şeklinde sıralandı. Enflasyon sepetindeki çoğu ürünün fiyatı arttı. Ağustos 2020'de endekste kapsanan 418 maddeden, 92 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 53 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 273 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.

Türkiye yüksek enflasyonda önde

2003 yılı ile 2019 yılı arasında geçen 16 yılda ülkemizdeki ortalama enflasyon yüzde 10 olarak gerçekleşirken bu dönemde Türkiye'nin de aralarında bulunduğu kırılgan ekonomiler olarak nitelenen diğer dört ülkede; Brezilya'da ortalama enflasyon yüzde 5.82, Hindistan'da yüzde 6.43, Endonezya'da yüzde 5.87, Güney Afrika'da yüzde 5.6 olarak gerçekleşleşti. Bu dönemde Türkiye'nin enflasyon ortalamasının söz konusu diğer ülkeleri ikiye katladığı görülüyor. Kırılgan 5'li denilen bu ülkelerin güncel enflasyon verileri de göz önüne alındığında Türkiye yine bu ülkelerden olumsuz ayrılıyor. Buna göre güncel verilere göre Endonezya'da güncel enflasyon yüzde 1.32 olarak gerçekleşirken, Brezilya'da yüzde 2.31, Güney Afrika'da enflasyon yüzde 3.20, Hindistan'da yüzde 6.93 olarak tespitedildiği. Ülkemizde ise güncel enflasyon yüzde 11.77 seviyesinde. G7 ülkelerinde yıllık enflasyon ABD yüzde 1, Japonya'da yüzde 0.3, Almanya'da yüzde 0, İngiltere'de yüzde 1, Fransa'da yüzde 0.2, İtalya'da yüzde -0.5, Kanada'da ise yüzde 0.1 olarak gerçekleşti.