Gaillard kitabında, "Türkiye'yi derinden rahatsız eden ve doğu sorununu daha da karmaşıklaştıran Ermeni sorunu, aslında, Rusya'nın Anadolu'ya ilişkin gizli emellerinden ve Rusya'nın Ermenileri koruma adına Türklerin işlerine karışmasından kaynaklanmaktadır" görüşüne yer veriyor.
Meselenin sebebi
Türk-Slav rekabeti
Gaillard'ın söz konusu kitabında yer alan konuya ilişkin yazıları,Türk-Ermeni İlişkileri Avrupa Grubu tarafından "Türk-Ermeni Sorunu" adıyla kitaplaştırıldı.
Kitapta, Fransız tarihçi Gaillard, bu sorunun, "Slavlar ile Türklerin çatışmasının kendini gösterdiği çeşitli yüzlerden biri" olduğunu ifade ederek, "Rusya'nın sürekli olarak ya Anadolu ya da Trakya, hatta her ikisi üzerinden ulaşmaya çalıştığı Akdeniz kıyılarıyla arasında engel oluşturan Türklerle çatışmasının bir evresidir" dedi.
1850'lerden itibaren Osmanlı topraklarında başlayan Ermeni hareketleri ve yaşanan gelişmelere dikkati çeken Gaillard, Ermeni sorununun, 1878'de Osmanlı-Rus savaşının ardından Türkler ağır iç ve dış güçlüklerle karşı karşıya kaldığında daha da keskin bir biçim aldığını anlattı. Bundan sonra yaşanan gelişmeleri hatırlatan Gaillard, şu görüşlere yer verdi: "Olaylar birbirine zincirlenir ve karşılıklı etkileşimler içinde sürer gider. Ermenilerin isyan manevraları Türklerin sert tepkisini doğurur, Ermeni manevraları mevcut çatışmaları körükler ve hem Türkler hem Ermeniler için sıkıntılı rahatsız bir durum meydana getirir.