Fatura çok ağır

RECEP BAHAR/İSTANBULSuriye'de 15 Mart 2011'den bu yana ABD ve Batı ülkelerinin yanı sıra Türkiye, Suudi Arabistan, Katar, Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri'nin desteğiyle devam eden iç savaşın ülkeye faturası çok ağır oldu. Merkezi Şam'da bulunan Suriye Siyasi Araştırmalar Merkezi tarafından hazırlanan rapor, 2011 yılında başlayan iç savaşın ülke ekonomisine maliyetini çarpıcı rakamlarla ortaya koydu. İç savaşın ülke ekonomisine verdiği zararın 202.6 milyar dolar olduğu belirtilen raporda, bu rakamın Suriye'nin 2010 yılı gayri safi milli hasılasının dört katına tekabül ettiği ifade edildi. Raporda, Suriye ekonomisinin, ülke yönetiminin İran gibi mali, askeri ve hatta insan gücü desteğini esirgemeyen bazı müttefik ülkelerden sağladığı destekler ile büyük ölçüde dışa bağımlı olduğu vurgulandı.İç savaş ekonomiyi nasıl etkiliyor?Suriye ekonomisini olumsuz etkileyen faktörlerin de ele alındığı raporda, otorite boşluğu, kaynakların savaşa tahsis edilmesi, çeşitli kentlerde çatışmaların şiddetlenmesi ve karaborsanın yayılması gibi nedenlerin ekonomiyi olumsuz etkilediğine işaret edildi. Savaşın 2014 yılı sonuna kadar olan etkilerine yer verilen raporda, 2014 yılı içinde gayri safi milli hasılada bir önceki yıla göre yüzde 9.9 küçülme gerçekleştiği, yatırımlarda gerileme olduğu, 2010 yılında yüzde 82.7 olan ihracatın ithalatı karşılama oranında ise 2014'te keskin bir düşüş yaşanarak yüzde 29.6'ya gerilediği kaydedildi. Ticaret açığının yüzde 42.7'ye, bütçe açığının yüzde 40.5'e ulaştığına ve kamu borç yükünün arttığına dikkat çekilen raporda, bu oranlarla, ekonomik krizdeki Yunanistan'ın durumuna yaklaşıldığı aktarıldı.Her 5 kişiden 4'ü fakirSuriye lirasının ABD doları karşısında değer kaybetmesi, Merkez Bankası'nın döviz rezervinin erimesi, iş adamları ve yatırımcıların yaklaşık 36 milyar doları bulan servetleriyle yurt dışına kaçmasının ekonominin belini büktüğü değerlendirmesi yapılan raporda, temel hizmet ve malların fiyatının da ülkede yaşanan kriz sebebiyle iki katına çıktığı belirtildi. Suriyelilerin maaşlarının düşmesinin alım gücünün de gerilemesine yol açtığına işaret edilen raporda, iş imkanlarının azaldığı ve işsizlik oranının da geçen yıl yüzde 57.7'ye ulaştığı kaydedildi. Raporda, 2011 yılından bu yana devam eden iç savaş sebebiyle, bakmakla yükümlü olduğu kişi sayısı toplamda 13 milyonu bulan yaklaşık 3 milyon Suriyelinin işsiz kaldığı vurgulandı. İç çatışmalar nedeniyle her 5 kişiden 4'ünün 'fakir' sınıfına girdiği Suriye'de, halkın yüzde 70'inin zor şartlarda yaşamını sürdüğü aktarılan raporda, asgari temel ihtiyaçlarını dahi karşılamaktan aciz olan Suriyelilerin yüzde 30'unun aşırı yoksulluk sınırında yaşadığına dikkat çekildi.İnsani fatura da çok ağırBirleşmiş Milletler'e (BM) göre de Suriyelilerin durumu içler acısı... Ülke içinde ve dışında 12.2 milyon Suriyeli yardıma ihtiyaç duyuyor. İç savaş nedeniyle 220 bin kişi hayatını yitirdi, okula devam edenlerin oranı yüzde 50 düştü, oranında düştüğünü, 7.6 milyon kişi ülke içinde evinden, yurdundan oldu. Yaklaşık 4 milyon Suriyeli de başka ülkelere göç etmek zorunda kaldı.